Próba ucieczki z więzienia w Kongo zakończyła się śmiercią 129 osób, gdy wybuchł chaos, wywołując panikę i strzały

Siły bezpieczeństwa państwa przed Centralnym Więzieniem Makala w Kongo w poniedziałek. – AP 

Próba ucieczki z głównego więzienia w Kongo zakończyła się śmiercią 129 osób, w tym niektórych zastrzelonych i innych, które zginęły w wyniku paniki w przeludnionym zakładzie, poinformowały we wtorek władze. Aktywiści twierdzili, że liczba ofiar była wyższa, ale nie podali dokładnych danych. 

Według ministra spraw wewnętrznych Konga – Jacquemina Shabaniego, wstępne oceny wykazały, że 24 więźniów zginęło od „ostrzegawczych” strzałów oddanych przez strażników, gdy próbowali uciec z Centralnego Więzienia Makala w stolicy Kinszasie, wczesnym rankiem w poniedziałek. Informację tę przekazał na platformie społecznościowej X. 

„Jest także 59 osób rannych, które zostały objęte opieką przez rząd, a także kilka przypadków gwałtów na kobietach”, powiedział, dodając, że porządek w więzieniu został przywrócony, choć część budynku spłonęła podczas próby ucieczki. 

Nie wyjaśnił jednak dokładniej przypadków gwałtu. Więzienie przechowuje zarówno męskich, jak i żeńskich więźniów. 

Nie wiadomo, czy wszystkie 129 ofiar śmiertelnych to więźniowie. Nie było również od razu jasne, jak doszło do paniki, ponieważ szczegóły dotyczące ucieczki były skąpe. 

Makala, największe więzienie w Kongo o pojemności 1,500 osób, przetrzymuje ponad 12,000 więźniów, z których większość oczekuje na proces, podała Amnesty International w swoim ostatnim raporcie o kraju. 

Zakład odnotował już wcześniejsze próby ucieczki, w tym w 2017 roku, kiedy członkowie sekty religijnej zaatakowali więzienie i uwolnili dziesiątki więźniów. 

 
Makala, największy kongijski zakład karny o pojemności 1 500 osób, przetrzymuje ponad 12 000 więźniów, podała Amnesty International w swoim najnowszym raporcie. – AP 

Strzały wewnątrz więzienia rozpoczęły się około północy w niedzielę i trwały do poniedziałkowego poranka, poinformowali miejscowi mieszkańcy. 

„Strzały rozlegały się wszędzie”, powiedział Stephane Matondo, który mieszka w pobliżu, dodając, że wkrótce potem na miejsce przybyły pojazdy wojskowe, a główna droga do więzienia została zablokowana. 

Filmy zamieszczone w internecie pokazują ciała leżące na ziemi wewnątrz więzienia, wiele z nich z widocznymi obrażeniami. Inne nagranie pokazuje więźniów przenoszących ciała, które wydawały się martwe, na pojazd. 

Nie było oznak włamania do więzienia, które znajduje się w centrum miasta, 3 mile od pałacu prezydenckiego. 

Próba ucieczki została zaplanowana przez więźniów z jednego ze skrzydeł więzienia, powiedział zastępca ministra sprawiedliwości Mbemba Kabuya w lokalnym radiu Top Congo FM. 

W godzinach po ataku urzędnicy odwiedzili więzienie, a władze zwołały komisję do zbadania incydentu. Prezydent Konga, Felix Tshisekedi, przebywający w Chinach na oficjalnej wizycie, nie skomentował publicznie tego wydarzenia. 

Grupy praw człowieka i opozycja, wzywając do niezależnego śledztwa, oskarżyły rząd o użycie nadmiernej siły i zatuszowanie prawdziwej liczby ofiar. Wcześniejsze oświadczenie wysokiego rangą urzędnika rządowego z poniedziałku mówiło, że zginęły tylko dwie osoby. 

Martin Fayulu, lider opozycji, porównał liczbę ofiar do „egzekucji doraźnych” i nazwał to „niedopuszczalną zbrodnią, która nie może pozostać bez kary”. 

Makala — podobnie jak inne więzienia w Kongo — jest tak przeludnione, że więźniowie często umierają z głodu, twierdzą aktywiści. W ostatnich miesiącach dziesiątki więźniów zostały zwolnione w ramach działań mających na celu zmniejszenie liczby osadzonych. 

Minister sprawiedliwości Constant Mutamba nazwał próbę ucieczki „z góry zaplanowanym aktem sabotażu” i obiecał „stanowczą odpowiedź”. Jego zastępca, Samuel Mbemba Kabuya, obwinił kongijskich sędziów i prokuratorów o przeludnienie więzień, twierdząc, że ludzie są szybko aresztowani we wczesnych etapach procesów. 

Mutamba ogłosił zakaz transferu więźniów z Makala i zapowiedział, że władze zbudują nowe więzienie oraz podejmą inne działania na rzecz zmniejszenia przeludnienia.