10 typowych błędów popełnianych przez Polaków w języku angielskim

Źródło: englishcoachonline.com

Niniejszy post przedstawia niektóre z typowych błędów popełnianych przez Polaków, gdy mówią po angielsku. 

Najpierw krótko poruszam temat negatywnego transferu językowego, który zdefiniuję poniżej. 

Następnie przedstawiam bardziej ogólną ocenę tego, jak polscy użytkownicy języka angielskiego radzą sobie w obszarach fonologii, gramatyki, składni (szyku wyrazów) i doboru słownictwa.

W drugiej części tego wpisu ujawniam 10 typowych błędów popełnianych przez Polaków, gdy mówią po angielsku. Następnie przedstawiam krótką analizę powodów, dla których Polacy mogą popełniać te błędy.

Zanim przejdę do kwestii, z którymi borykają się Polacy uczący się języka angielskiego, muszę bardzo podziękować dr Marcie Łockiewicz i Martynie Jaskulskiej z Uniwersytetu Gdańskiego. Ich otwierający oczy artykuł na temat wpływu transferu językowego na przyswajanie języka drugiego zachęcił mnie do napisania tego postu.

Polski jako L1, angielski jako L2 - wpływ transferu językowego na przyswajanie języka angielskiego przez Polaków

Zacząłem uczyć języka angielskiego w Polsce we wrześniu 2006 roku i nadal uczę Polaków. 

Dzięki mojej przyzwoitej znajomości języka polskiego znam rodzaje błędów popełnianych przez Polaków uczących się języka angielskiego ze względu na sposób, w jaki tłumaczą słowo w słowo z języka polskiego na angielski. 

Polscy uczniowie angielskiego napotykają liczne trudności, z których wiele tłumaczy się pojęciem negatywnego transferu językowego.

Negatywny transfer to interferencja językowa, która występuje, gdy mówcy i pisarze przenoszą elementy i struktury ze swojego pierwszego języka do języka docelowego. Ponieważ polski i angielski należą do dwóch zupełnie różnych rodzin językowych, polscy uczniowie na ogół nie mogą uciec od dosłownego tłumaczenia swojego języka ojczystego na angielski.

Na przykład polski uczeń może powiedzieć I very like strawberries („Ja bardzo lubię truskawki”). Jest to wyraźny przykład tłumaczenia słów z języka polskiego na angielski. 

Zamiast I very like strawberries, polscy uczniowie języka angielskiego powinni zastosować jedno z poniższych: 

• I like strawberries VERY MUCH
• I REALLY like strawberries

Aby przyswoić część very much, typowy polski uczeń angielskiego potrzebowałby dużej ilości bodźców słuchowych i immersji, aby uniknąć mówienia I very like.

Jak radzą sobie polscy uczący się języka angielskiego w obszarach fonologii, gramatyki, szyku wyrazów i doboru słownictwa?

Zanim przyjrzymy się dziesięciu typowym błędom, popełnianych przez Polaków, gdy mówią po angielsku, zapoznajmy się z ogólnym przeglądem niektórych różnic fonologicznych, gramatycznych i leksykalnych między językiem polskim a angielskim.

Fonologia

Polscy uczniowie języka angielskiego na poziomie podstawowym rozpaczają nad niespójnym związkiem między ortografią a wymową.
 

Akcent

Biorąc pod uwagę powszechne w języku polskim akcentowanie przedostatniej sylaby, sama ilość wzorców akcentu w języku angielskim wprowadza w błąd Polaków uczących się angielskiego. 

Polacy mogą wymawiać wszystkie słowa z niemal równym akcentem, a pełne samogłoski zamiast schwa (ə) w słowach takich jak banana i teacher. Często wymawiają słowa funkcyjne, takie jak: and, as, a, w ich silnej formie we wszystkich kontekstach. 

Łączenie

Jako Anglik jestem przyzwyczajony do „zjadania słów”. Innymi słowy, łączę wszystko ze sobą za pomocą samogłosek (łącząc samogłoskę na końcu słowa z samogłoską na początku następnego słowa) i spółgłosek z samogłoskami (łącząc spółgłoskę na końcu słowa z samogłoską na początku następnego słowa). 

Jeśli chodzi o ślizganie się samogłosek, język polski nie ma łączącego /j/ lub /w/. W związku z tym Polacy uczący się języka angielskiego wymawiają sekwencje takie jak my aunt i go away oddzielnie. 

Jeśli chodzi o ślizganie się spółgłosek po samogłoskach, polscy uczniowie mają trudności z łączeniem sekwencji takich jak: have an apple (havənapəl) i for (fərə).

Samogłoski

Biorąc pod uwagę, że język polski ma łącznie osiem samogłosek, w porównaniu z 22 samogłoskami w języku angielskim, samogłoski stanowią obszar znacznych trudności dla Polaków uczących się języka angielskiego. 

Przykłady nieporozumień obejmują: 

Schwa i /ɪ/: są regularnie zastępowane pełnymi samogłoskami ze względu na brak słabych samogłosek w języku polskim.

Brak otwartych samogłosek (tylko jednej) w języku polskim: Na przykład/a:/ może być mylony z /æ/, powodując błędną wymowę słów, takich jak: rather.

Intonacja

Wzory intonacji w języku angielskim i polskim bardzo się różnią.

Wielu polskich użytkowników języka angielskiego twierdzi, że angielska intonacja brzmi przesadnie. Prowadzi to do znacznego oporu przed naśladowaniem angielskich wzorców intonacji z obawy przed zabrzmieniem głupio.

Na przykład angielskie -wh pytania zazwyczaj mają opadający ton. Wielu Polaków decyduje się jednak na wykorzystanie techniki „upadek-wzrost”.

Gramatyka 

Oto lista typowych błędów gramatycznych popełnianych przez Polaków w języku angielskim: 

• Stosowanie niepotrzebnej inwersji, na przykład: Do you know where is the train station?, *gdy is powinno być umieszczone na końcu pytania: Do you know where the train station IS?
   
• Rzeczowniki policzalne/niepoliczalne - pojęcie rzeczownika niepoliczalnego jest trudne do zrozumienia dla polskich użytkowników języka angielskiego. W związku z tym, pojawić mogą się zdania typu: The informations was/were really useful, pomimo że poprawną formą jest The information was really useful ze względu na to, że w języku angielskim information jest rzeczownikiem niepoliczalnym. 
   
• Nieprawidłowe formy czasowników - na przykład: I would like to found oraz I want to started.
   
• Wielokrotne negacje -> w języku polskim wymagane jest używanie wielokrotnych negacji, podczas gdy w języku angielskim są one z reguły odradzane. W związku z tym, Polak może powiedzieć: Nobody doesn’t understand nothing zamiast bardziej akceptowalnego Nobody understands anything.
   
• Czasy przeszłe - czas teraźniejszy dokonany (the present perfect tense) jest dla polskich użytkowników języka angielskiego pojęciem obcym. Kiedy w języku polskim wymagane jest użycie czasu przeszłego, w języku angielskim wymagany jest czas present perfect. Na przykład: Were you ever in Japan? (zamiast Have you ever been to Japan?) czy I saw that film (podczas gdy I’ve seen that film jest poprawną formą).
   
• Poleganie na czasie teraźniejszym ciągłym (present continuous) ze względu na to, że język polski ma tylko jeden czas teraźniejszy - I’m working as a teacher (present continuous), podczas gdy I work as a teacher (present simple) jest lepsze.
   
• Bezokoliczniki jako formy -ing - angielskie formy -ing zazwyczaj odpowiadają polskim bezokolicznikom, więc Polak może powiedzieć I enjoy to play chess zamiast I enjoy playing chess. 
   
• Przedimki -> W języku polskim nie ma przedimków. Dlatego wielu uczących się używa ich przypadkowo lub nadużywa ich. *He is the doctor (poprawnie: a zamiast the)/ He lives in Warsaw (poprawnie: brak przedimków)/ *A film I saw yesterday was awesome (poprawnie: the zamiast a). 
   
• Przyimki -> dla przykładu, polski przyimek na, z reguły można przetłumaczyć w języku angielskim jako on, ale nie w każdym przypadku: 
• * On Christmas (poprawnie: at zamiast on)
• * On University (poprawnie: at zamiast on) 

Szyk zdania 

W języku polskim znacznie swobodniej podchodzi się do szyku zdań, co prowadzi do trudności w następujących obszarach: 

• Pozycja przysłówka – I very like bananas (tłumaczone słowo w słowo) / I don't speak well English (poprawnie: I don't speak English WELL). 
   
• Przyimki - występujące na końcu zdania są bardziej powszechne w języku angielskim. Dlatego polscy uczniowie języka angielskiego mogą tworzyć wypowiedzi typu: At what are you looking? (poprawnie: What are you looking at).
   
• Nazwy miejsc i określanie położenia - In London are / At the side of the road is... Dlatego wielu polskich uczniów języka angielskiego unika używania konstrukcji there is/are .... Na przykład: There are many huge parks in London.

Słownictwo

W porównaniu z szykiem wyrazów, fonologią i gramatyką dobór słownictwa nie jest dla Polaków aż tak kłopotliwym obszarem. Dzieje się tak, ponieważ istnieje wiele słów, które są identyczne w języku polskim i angielskim. Niemniej jednak, oto kilka pułapek, w które wpadają niektórzy Polacy uczący się języka angielskiego:

• Angielskie pary słów z tylko jednym polskim odpowiednikiem - pary, takie jak clock i watch oraz house i home, są powszechnie kojarzone tylko z jednym polskim odpowiednikiem (zegar, dom).
   
• Fałszywi przyjaciele - This schedule is not actual (zamiast outdated - nie aktualny) lub He is very sympathetic (zamiast nice – sympatyczny).

10 typowych błędów popełnianych przez Polaków w języku angielskim.

Teraz, gdy przedstawiłem przegląd obszarów, w których polscy uczniowie języka angielskiego mają tendencję do zmagania się, ujawnię 10 typowych błędów popełnianych przez Polaków w języku angielskim.

Zaczerpnąłem te typowe błędy z notatek lekcyjnych, które nagrywam dla uczniów, odkąd zacząłem uczyć indywidualne online w 2013 roku. Ponieważ posiadam pewną wiedzę na temat typowych wzorców interferencji językowych między językiem polskim a angielskim, jestem również w stanie przedstawić krótką analizę, dlaczego moi uczniowie popełnili te błędy:
 

1. POWIEDZIAŁEŚ: it’s not very comfortable (pdf book)

PRAWIDŁOWO: It’s not very convenient

Analiza: 

Polskie słowo wygodny może oznaczać zarówno comfortable, jak i convinient, stąd zamieszanie.

2. 

POWIEDZIAŁEŚ: trainings

PRAWIDŁOWO: training sessions

Analiza:

Powszechny błąd i wyraźny przykład tego, jak polscy uczący się języka angielskiego zakładają, że wszystkie angielskie rzeczowniki mogą być policzalne. Polskie treningi należy przetłumaczyć na training sessions.

3.

POWIEDZIAŁEŚ: to be very good in playing the guitar

PRAWIDŁOWO: …good AT…

Analiza:

Problem z przyimkiem. Aby powiedzieć, że ktoś jest w czymś dobry po polsku, trzeba użyć przyimka „w”, który zazwyczaj można przetłumaczyć na in w wielu kontekstach w języku angielskim. Jeśli jednak chodzi o zdolność, preferowany jest przyimek at.
 

4.

POWIEDZIAŁEŚ: Little people have such a talent

PRAWIDŁOWO: FEW people have such a talent

Analiza:

Polskie słowo mało tłumaczy się zarówno jako few, jak i little języku angielskim. Dlatego Polakom uczącym się języka angielskiego trudno jest zwrócić uwagę na fakt, że różne konteksty decydują o tym, czy należy użyć few, czy little.

5.

POWIEDZIAŁEŚ: You can call to me

PRAWIDŁOWO: You can call me

Analiza:

Wyraźny przykład tłumaczenia słowa w słowo. Jeśli chodzi o dzwonienie do kogoś przez telefon po polsku, przyimek „do” (dosłownie tłumaczony jako angielske to) następuje po czasowniku zadzwonić. 

Na przykład:

Zadzwonię do ciebie jutro = I will call you tomorrow 

6.

POWIEDZIAŁEŚ: I regret nothing

LEPIEJ: I don’t regret ANYTHING

Analiza:

Wyraźny przykład nadużycia negacji. Uczeń bezpośrednio przetłumaczył „Nie Żałuję Nic” jako I regret nothing.

Don't/didn' t + anything łączy się w języku angielskim, tworząc zdania przeczące.

7. 

POWIEDZIAŁEŚ: make something better than someone else

PRAWIDŁOWO: DO something better...

Analiza:

Z mojego doświadczenia wynika, że Polacy uczący się angielskiego mają poważne problemy z make i do. Mają zwyczaj używać make, zwłaszcza jeśli chodzi o niezdefiniowane czynności wraz z użyciem słowa something.

8.

POWIEDZIAŁEŚ: It's a restaurant in Warsaw, I wasn’t

PRAWIDŁOWO: It's a restaurant in Warsaw which I'VE NEVER BEEN TO / which I HAVEN'T BEEN TO

Analiza:

Użycie czasu Past Simple zamiast Present Perfect. Polacy mają tendencję do nadużywania I wasn't (in), co ma polski odpowiednik „Nie byłem (w)”.

Na przykład:

„Nigdy nie byłem w Paryżu” należy tłumaczyć jako I haven't been to Paris. Jednak polski uczeń języka angielskiego mógłby powiedzieć I was never in Paris.
 

9. 

POWIEDZIAŁEŚ: have right (mieć rację)

PRAWIDŁOWO: to BE right (On ma zwykle rację)

Analiza:

Polacy często mówią have right w języku angielskim, kiedy powinni mówić to be right. Jest to wyraźny przykład negatywnego transferu, ponieważ mieć tłumaczy się jako have.

10.

POWIEDZIAŁEŚ: If somebody is travelling a lot

PRAWIDŁOWO: If somebody travels a lot (na ogół) 

Analiza:

Użycie czasu present continuous dla nawyków, kiedy należy użyć czasu present simple.

Podsumowanie

Przedstawiłem kompleksowy przegląd rodzajów typowych błędów, popełnianych przez Polaków, kiedy mówią po angielsku, oraz stopień, w jakim występuje negatywny transfer językowy między językiem polskim a angielskim.

Aby zmniejszyć ich poleganie na dosłownym tłumaczeniu i przyzwyczaić ich do sposobu budowania zdań w języku angielskim. Moim moim polskim uczniom języka angielskiego zawsze radzę, aby zanurzyli się w autentycznych materiałach, takich jak przemówienia TED Talks. Przemówienia te zapewniają wysokiej jakości praktykę słuchania i możliwość analizy transkrypcji.

Nadszedł również czas, aby skończyć z przerażającymi ćwiczeniami gramatycznymi, które nauczyciele rutynowo przygotowują dla uczniów w klasie. Zamiast uczyć czasów i nakłaniać nastoletnich uczniów do wypełniania luk w ćwiczeniach gramatycznych, nauczyciele powinni pomyśleć o zapoznaniu uczniów ze sposobem budowania zdań w języku angielskim poprzez analizę prawdziwych rozmów i transkrypcji rozmów.

Polscy uczniowie języka angielskiego muszą również zacząć tworzyć spersonalizowane zdania, które zawierają nowo poznane słowa i kolokacje. Dzięki regularnej weryfikacji tych spersonalizowanych zdań polscy uczniowie mogą automatycznie wykorzystać je w rozmowie, nie zastanawiając się, które aspekty gramatyki i czasów należy zastosować.

Dalsze informacje:

Smith, B. i Swan, M., 2001. Learningner English: A Teacher 's Guide to Interference and Other Problems, Second Edition, Cambridge: CUP

Jaskulska, M. i Łockiewicz, M. 2017. Polish as L1, English as L2: the linguistic transfer impact on Second Language Acquisition resulting from the interlingual differences: implications for young learners education, Problemy Wczesnej Edukacji: Issues in Early Education, 2 (37)