Archeolodzy z Chin i Uzbekistanu wspólnie dokonują nowego odkrycia

Wykopalisko Mengchaktepa w Uzbekistanie Zdjęcie: dzięki uprzejmości Liu Tao 

Wykopalisko Mengchaktepa usytuowane na północnym brzegu rzeki Syr-daria jest perełką archeologiczną, a niegdyś była niezmiernie ważnym punktem Jedwabnego Szlaku. Miejsce to, często nazywane „żywą skamieniałością Jedwabnego Szlaku”, jest przedmiotem wspólnego projektu archeologicznego realizowanego przez Chińską Akademię Nauk Społecznych (CASS) i Instytut Archeologii Akademii Nauk Uzbekistanu, jak wynika z komunikatu prasowego CASS przesłanego w czwartek do „Global Times”.

Liu Tao, archeolog z CASS i chiński dyrektor wykonawczy zespołu archeologicznego Chiny-Uzbekistan, powiedział w czwartek „Global Times”, że zespół odkrył siedem grobowców oraz dwa inne obiekty budowlane, a także wiele artefaktów (w tym fragmenty jedwabiu, wyroby ze skóry, lustra z brązu, okrągłe monety z kwadratowymi otworami i paciorki). Powiedział, że: „Fragmenty jedwabiu, które były w szczególnie dobrym stanie, wyraźnie noszą ślady tkania, co oznacza, że jest to pierwsze odkrycie jedwabiu na tym wykopalisku od 1986 r. i wypełnia 40-letnią lukę w odkryciach tej tkaniny w Dolinie Fergańskiej”.

Anarbaev Abdulkhamidjon, profesor z Narodowego Centrum Archeologii w Uzbekistanie, w wywiadzie dla „Global Times” podkreślił znaczący wkład chińskich uczonych. Ich wiedza specjalistyczna w zakresie zabezpieczania wykopaliska, holistycznych technik wydobywania i skrupulatności przy pracach wykopaliskowych wewnątrz oraz wzbogaciła archeologię terenową w Uzbekistanie, szczególnie jeśli chodzi o konserwację zabytków kultury na miejscu. Co więcej, postępy te ukazały najnowsze osiągnięcia w chińskim rozwoju archeologicznym na arenie światowej.

Liu przypomniał, że motywacją wspólnej współpracy jest prześledzenie historii i kultury tego regionu, które to zostały utrwalone w starożytnych chińskich tekstach za czasów dynastii Qin i Han (221 p.n.e. do-220 n.e.). Książki historyczne odnotowują, że cesarski wysłannik zachodniej dynastii Han (206 p.n.e.-25 n.e.), Zhang Qian, nawiązał kiedyś przyjazną wymianę zdań pomiędzy starożytnymi Chinami a ich sąsiadem w Azji Środkowej – Dayuanem, który znajdował się w dzisiejszej Dolinie Fergańskiej w Uzbekistanie. Po tym, jak Zhang Qian wyruszył w podróż na zachód, do Chin sprowadzono lucernę i winogrona z Dayuan, pierwszej stacji na trasie Zhanga, natomiast chiński jedwab i papier oraz zaawansowane techniki wiercenia studni, wytapiania żelaza i hodowli serów zaczęły stopniowo dostawać się do Europy poprzez Dayuan i inne kraje Azji Środkowej, które wywarły głęboki wpływ na wymianę i integrację cywilizacji Wschodu i Zachodu.

Wykopaliska w Mengchaktepa w 1986 roku zaowocowały odkryciem dziewięciu dużych grobowców jaskiniowych, w tym dobrze zachowane szczątki ludzkie i różnorodne przedmioty nagrobne, w tym fragmenty kolorowych jedwabnych ubrań oraz ozdoby, takie jak naszyjniki i kolczyki. Jak zauważono w komunikacie prasowym, grobowce pochodzą z V–VIII wieku. Liu zaznaczył, że tegoroczne wykopaliska mają na celu dokładniejsze określenie zakresu obszaru grobowca, zrozumienie rozmieszczenia oraz ponowne zbadanie szczegółów strukturalnych i chronologicznych grobowców oraz ich artefaktów. Zespół wdrożył tymczasowe środki ochronne dla dużej liczby szczątków organicznych znalezionych na miejscu, w tym przedmiotów wykonanych z jedwabiu, skóry lub trzciny, a także planuje wydobyć relikty w celu dalszego szczegółowego czyszczenia i analizy w warunkach laboratoryjnych w celu konserwacji i uzyskania jak największej ilości informacji.

„Odkrycia na wykopalisku Mengchaktepa w jasny sposób przedstawiają systemy pochówku, zwyczaje, wierzenia i formy architektoniczne w Dolinie Fergańskiej we wczesnym średniowieczu, wzbogacając nasze zrozumienie krajobrazu kulturowego i konotacji regionu” – powiedział Liu, dodając, że obecność jedwabiu, luster z brązu w stylu Han, okrągłych miedzianych monet z kwadratowymi otworami i reliktów związanych z Zaratustrą świadczy o znaczącej roli dorzecza w starożytnym Jedwabnym Szlaku i wymianie kulturalnej.