Badania sugerują, że osoby z pokolenia Y i X są bardziej narażone na 17 nowotworów niż poprzednie generacje

Nowe badanie sugeruje, że wskaźniki zachorowań na raka rosną wśród młodszych pokoleń w zakresie 17 z 34 typów nowotworów, w tym raka jelita grubego, piersi, trzustki i żołądka. SrdjanPav/E+/Getty Images 

Jak wynika z badania opublikowanego w środę w czasopiśmie The Lancet Public Health, wśród osób dorosłych urodzonych między 1920 a 1990 rokiem istnieje znacząca różnica między poszczególnymi pokoleniami w zapadalności na nowotwory i ich rodzaje, w tym raka piersi, jelita grubego i odbytnicy, trzustki i macicy.  

„Rak macicy to jeden z tych, który naprawdę rzuca się w oczy, gdzie widzimy ogromne wzrosty. Ma on około 169% wyższy wskaźnik zapadalności, jeśli urodziłeś się w latach 90. w porównaniu do osób urodzonych w latach 50. – i to dotyczy osób w tym samym wieku. Osoba urodzona w latach 50., gdy miała 30 lub 40 lat, miała inny wskaźnik zapadalności w porównaniu do osoby urodzonej w latach 90., gdy miała 30 lub 40 lat” – powiedział dr William Dahut, kierownik naukowy American Cancer Society, którego współpracownicy byli autorami nowego badania.  

„To, co jest nieco inne w tym artykule, to fakt, że obejmuje on szerszą gamę nowotworów” – powiedział. „W rzeczywistości przeanalizowano 34 różne rodzaje nowotworów, z których w przypadku 17 zaobserwowaliśmy wzrost zapadalności, a w przypadku pięciu wzrost śmiertelności wśród młodych dorosłych poniżej 50. roku życia”. 

Te 17 nowotworów to: 

• rak wpustu żołądka,  
• rak jelita cienkiego,  
• rak piersi z dodatnim receptorem estrogenowym,  
• rak jajnika,  
• rak wątroby i wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych u kobiet,  
• niezwiązane z HPV nowotwory jamy ustnej i gardła u kobiet,  
• rak odbytu,  
• rak jelita grubego i odbytnicy,  
• rak trzonu macicy,  
• rak pęcherzyka żółciowego i inne nowotwory dróg żółciowych,  
• rak nerki i miedniczki nerkowej,  
• rak trzustki,  
• szpiczak mnogi,  
• rak żołądka niedotyczący wpustu,  
• rak jądra,  
• białaczka,  
• mięsak Kaposiego, który dotyka wyściółki naczyń krwionośnych i naczyń limfatycznych, u mężczyzn. 

Naukowcy z American Cancer Society i University of Calgary w Kanadzie przeanalizowali dane dotyczące ponad 23 milionów pacjentów zdiagnozowanych z 34 rodzajami nowotworów i ponad 7 milionów osób, które zmarły z powodu 25 typów nowotworów. 

Dane, pochodzące z North American Association of Central Cancer Registries oraz US National Center for Health Statistics, obejmowały dorosłych w wieku od 25 do 84 lat od stycznia 2000 do grudnia 2019 roku. Naukowcy obliczyli wskaźniki zachorowalności na nowotwory i wskaźniki śmiertelności według lat urodzenia, podzielone na pięcioletnie interwały, od 1920 do 1990 roku. 

Badacze odkryli, że wskaźniki zapadalności wzrastały z każdą kolejną kohortą urodzoną od około 1920 r. dla ośmiu z 34 nowotworów. Wskaźnik był około 2 do 3 razy wyższy wśród osób urodzonych w 1990 r. niż wśród osób urodzonych w 1955 r. w przypadku raka trzustki, nerek i jelita cienkiego zarówno u mężczyzn, jak i kobiet oraz raka wątroby u kobiet. 

Wśród osób urodzonych w 1990 r. odsetek zachorowań na wszystkie rodzaje nowotworów był wyższy o 12% w przypadku raka jajnika i wyższy o 169% w przypadku raka trzonu macicy w porównaniu z grupami urodzeniowymi o najniższym wskaźniku zachorowań. 

Wzrost częstości występowania niektórych nowotworów wśród młodych dorosłych na poziomie krajowym sugeruje, że „ten wzrost może być potencjalnie spowodowany zmianami w środowisku lub stylu życia” – powiedziała w wiadomości e-mail dr Andrea Cercek, gastroenterolog i współdyrektor Center for Young Onset Colorectal and Gastrointestinal Cancers w Memorial Sloan Kettering Cancer Center 

„To badanie pokazuje, że niektóre nowotwory, które wcześniej nie występowały u młodych dorosłych, teraz mają coraz większą częstość występowania” — powiedziała Cercek, która nie była zaangażowana w nowe badania. „Nie wiadomo, dlaczego te nowotwory, takie jak nowotwory przewodu pokarmowego, nowotwory ginekologiczne i raki piersi z dodatnim receptorem estrogenowym, rosną w częstości występowania wśród młodych dorosłych, ale wierzymy, że ten wzrost jest prawdopodobnie spowodowany wczesnym narażeniem na czynnik lub czynniki środowiskowe”. 

Naukowcy odkryli, że 10 z 17 nowotworów o rosnącej częstości występowania w młodszych kohortach urodzeniowych jest związanych z otyłością: jelita grubego i odbytnicy, nerki i miedniczki nerkowej, pęcherzyka żółciowego i innych dróg żółciowych, trzonu macicy, trzustki, wpustu żołądka, piersi z dodatnim receptorem estrogenowym, jajnika, szpiczaka mnogiego oraz wątroby i dróg żółciowych. 

Nowotwór związany z otyłością u młodego dorosłego może być związany z jego zdrowiem w dzieciństwie, ponieważ rozwój raka wymaga czasu. 

„Jeśli ludzie rozwijają raka w młodszym wieku, oznacza to, że ich ekspozycja – niezależnie od tego, czy to środowiskowa, klimatyczna, dietetyczna czy jakakolwiek inna – miała miejsce również w młodszym wieku”, powiedział Dahut. „Jeśli zachorowałeś na raka w wieku 30 lub 20 lat, to okres nastoletni, a nawet wcześniej, to prawdopodobnie czas, w którym miałeś tę ekspozycję lub zdarzenie ją wywołujące”. 

Badacze również odkryli, że wskaźniki śmiertelności z powodu raka wzrosły w kolejnych młodszych pokoleniach wraz ze wskaźnikami zachorowalności na raka wątroby u kobiet, raka trzonu macicy, raka pęcherzyka żółciowego, raka jądra oraz raka jelita grubego i odbytnicy. 

Nowe badanie przyniosło również dobre wieści: wśród nowotworów, których częstość występowania nie rośnie, a nawet spada wśród młodszych pokoleń, znajdują się nowotwory związane z tytoniem, takie jak rak płuc, oraz zakażenia wirusem HPV, takie jak rak szyjki macicy. 

„Przyspieszony spadek” w tendencji zachorowań na raka szyjki macicy pokazuje skuteczność szczepień przeciwko HPV wśród kobiet urodzonych około 1990 r., które miały około 16 lat, gdy szczepienie to zostało zatwierdzone w Stanach Zjednoczonych, zgodnie z badaniem. A tendencje spadkowe w przypadku nowotworów związanych z tytoniem są równoległe do szybkiego spadku częstości palenia wśród młodszych pokoleń. 

„Te odkrycia stanowią uzupełnienie rosnących dowodów na zwiększone ryzyko raka w pokoleniach po Baby Boomers, rozszerzając wcześniejsze ustalenia dotyczące wczesnego raka jelita grubego i kilku nowotworów związanych z otyłością, aby objąć szerszy zakres typów nowotworów”, powiedziała dr Hyuna Sung, główny autor badania i starszy główny naukowiec ds. nadzoru i nauki o równości zdrowotnej w American Cancer Society, w komunikacie prasowym. 

„Kohorty urodzeniowe, grupy ludzi klasyfikowane według roku urodzenia, dzielą wyjątkowe środowiska społeczne, ekonomiczne, polityczne i klimatyczne, które wpływają na ich narażenie na czynniki ryzyka raka w kluczowych latach rozwoju” – powiedziała. „Chociaż zidentyfikowaliśmy trendy dotyczące raka związane z latami urodzenia, nie mamy jeszcze jasnego wyjaśnienia, dlaczego te wskaźniki rosną”. 

Coraz powszechniejszy trend wcześniejszych badań przesiewowych 

Kilka czynników – w tym zmiany w diecie, zmniejszona aktywność fizyczna, rosnące wskaźniki otyłości w dzieciństwie oraz zwiększone użycie bardziej zaawansowanych testów diagnostycznych – prawdopodobnie stoi za rosnącą częstością nowotworów w młodszych grupach wiekowych, powiedział dr Ernest Hawk, przewodniczący Division of Cancer Prevention and Population Sciences w University of Texas MD Anderson Cancer Center, który nie był zaangażowany w badanie. 

„Szczególnie dlatego, że kilka z tych nowotworów jest związanych z otyłością, to może być najbardziej prawdopodobny z możliwych winowajców, o których dyskutowano do tej pory”, powiedział Hawk. 

Jednakże lekarze w Stanach Zjednoczonych dysponują narzędziami pozwalającymi na diagnozowanie wielu z tych typów nowotworów na wczesnym etapie, co zwiększa szanse na przeżycie – dodał Hawk – a nowe odkrycia wskazują, że być może powinniśmy rozpocząć badania przesiewowe w kierunku niektórych typów nowotworów w młodszym wieku.  

„To już miało miejsce w przypadku badań przesiewowych w kierunku raka piersi oraz raka jelita grubego. W obu tych przypadkach tylko w ciągu ostatnich pięciu lat obniżyliśmy wiek rozpoczęcia badań przesiewowych w populacji ogólnej o przeciętnym ryzyku”, powiedział Hawk. „Tak więc obniżanie wieku rozpoczęcia badań przesiewowych już zaczęło zmierzać w tym kierunku dla niektórych nowotworów, częściowo z tego właśnie powodu”. 

Miał on na myśli wytyczne dotyczące badań przesiewowych od US Preventive Services Task Force, panelu ochotników składającego się z niezależnych ekspertów medycznych, których zalecenia pomagają kierować decyzjami lekarzy i wpływają na plany ubezpieczeniowe. 

W 2021 roku USPSTF obniżyła zalecany wiek rozpoczęcia badań przesiewowych dorosłych o przeciętnym ryzyku w kierunku raka jelita grubego i odbytnicy z 50 do 45 lat. Te wytyczne dotyczą osób, które nie mają objawów, nie mają diagnozy raka jelita grubego, historii polipów jelita grubego lub odbytnicy ani osobistej, lub rodzinnej historii zaburzeń genetycznych, które zwiększają ryzyko. 

W maju panel zaktualizował swoje zalecenia dotyczące badań przesiewowych w kierunku raka piersi dla dorosłych o przeciętnym ryzyku, zalecając mammografię co dwa lata, zaczynając od 40 roku życia do 74. Poprzednie zalecenie przewidywało, że mammografia dwuletnia powinna być wykonywana od 50. roku życia, a decyzja o poddaniu się badaniom przesiewowym w wieku 40 lat „powinna być decyzją indywidualną”. Nowe wytyczne są bardziej zbliżone do wytycznych innych grup, takich jak American Cancer Society. 

Ogólnie rzecz biorąc, „wyniki zwiększonej zachorowalności na raka w ostatnich kohortach urodzeniowych dla 17 typów nowotworów mają ważne implikacje zdrowia publicznego” napisali badacze w swoim badaniu. „Poprawa świadomości wśród pracowników służby zdrowia i ogółu społeczeństwa na temat oznak i objawów raka wśród młodych dorosłych ma kluczowe znaczenie dla wczesnego wykrywania i leczenia”.  

Dahut powiedział, że oznaki i objawy większości typów nowotworów mogą obejmować nietypowe krwawienia, ponieważ krew w stolcu może być oznaką raka jelita grubego, a nietypowe krwawienia z pochwy mogą być objawem raka macicy. 

Inne objawy, na które należy zwrócić uwagę, to „tępy, uporczywy ból, którego wcześniej nie było – to coś, na co ludzie powinni przynajmniej zasięgnąć porady medycznej”, powiedział Dahut. 

„Jakiekolwiek nietypowe węzły chłonne lub niewyjaśnione narośle”, dodał. „Zmęczenie, utrata wagi – te objawy zazwyczaj występują w zaawansowanym stadium raka i myślę, że w tym momencie większość ludzi udaje się do lekarza, ponieważ czuje się źle”. 

Poszukiwanie pomocy medycznej jest nadal ważne, ponieważ, jak powiedział Dahut, „opóźnienie diagnozy o sześć, osiem, dziesięć czy dwanaście miesięcy przed udaniem się do lekarza może zdecydowanie prowadzić do bardziej zaawansowanej choroby i gorszego wyniku”.