Badanie pokazuje, że szympansy komunikują się równie szybko, jak ludzie

Badanie prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu St. Andrews wykazało, że podczas gestykulacji między sobą w naturze, szympansy zostawiały podobne przerwy przed odpowiedzią, jak te pozostawiane podczas rozmów między ludźmi. Fot. Adrian Soldati/PA

Ludzie wprawdzie mogą być mistrzami szybkiej wymiany zdań, ale okazuje się, że szympansy również mają swoje dynamiczne wymiany, choć w formie sygnałów rękoma.

Badacze przeanalizowali tysiące gestów wykonywanych przez dzikie szympansy we wschodniej Afryce i odkryli uderzające podobieństwa do wymiany zdań u ludzi, zwłaszcza jak szybko małpy reagowały na siebie nawzajem.

Badania sugerują, że ludzie i małpy dzielą fundamentalne cechy komunikacji, które albo sięgają czasów ich starożytnych przodków, 
albo rozwijały się równolegle w obu gatunkach ze względu na korzyści, jakie przynosiło takie zachowanie.

„Ludzka rozmowa podlega bardzo ścisłym zasadom wymiany zdań, które są spójne w różnych kulturach i językach,” powiedziała dr Gal Badihi, ekspertka ds. zachowań zwierząt z University of St Andrews. „Zaczęliśmy się zastanawiać, czy komunikacja szympansów jest regulowana własnymi zasadami, czy też zasady te są podobne do ludzkiej rozmowy”.

Szympansy mają bogaty repertuar gestów ręcznych, z których wiele to proste prośby, takie jak „przestań”, „chodź za mną” czy „pielęgnuj mnie”. Aby dowiedzieć się więcej o zasadach ich użycia, badacze przeanalizowali ponad 8500 gestów zarejestrowanych u 252 dzikich szympansów z pięciu dzikich środowisk we wschodniej Afryce.           

Większość interakcji była krótka. W jednej, zarejestrowanej w Budongo Conservation Field Station w Ugandzie, szympansica o imieniu Monica wyciągnęła rękę w kierunku innego szympansa, Ursusa, po fizycznym starciu, co skłoniło go do odpowiedzi uspokajającym poklepaniem.         

W innych przypadkach szympansy wymieniały do siedmiu gestów z rzędu. W tych wymianach małpy zazwyczaj reagowały na siebie 
w ciągu 120 milisekund, co jest zbliżone do średniego czasu reakcji w ludzkiej rozmowie wynoszącego 200 milisekund.          

„Szympansy używają gestów w prawie każdym aspekcie swojego życia” powiedziała Badihi.   

Oprócz godzenia się po walce zaobserwowała, że szympansy używają gestów, aby uniknąć konfrontacji, witają się uściskiem 
lub pocałunkiem, proszą o dzielenie się jedzeniem i wskazują, że chcą podróżować razem lub iść osobno. Najwięcej gestów miało miejsce podczas sesji pielęgnacyjnych.

„Niektóre grupy używają dużego, głośnego gestu drapania, a następnie zaczynają się wspólnie pielęgnować. W trakcie interakcji pielęgnacyjnych mogą gestykulować do siebie nawzajem, aby zmienić pozycję lub zacząć pielęgnację w nowym miejscu” dodała. 

Pisząc, w czasopiśmie naukowym „Current Biology” badacze opisują, że czas między wymianami gestów prawie nie różnił się między szympansami w różnym wieku, ale występowały pewne różnice między różnymi społecznościami szympansów, podobnie jak subtelne różnice kulturowe u ludzi. 

Na przykład w społeczności szympansów Sonso w Ugandzie gesty były wymieniane wolniej. „U ludzi to Duńczycy wolniej odpowiadają,” powiedziała dr Catherine Hobaiter, główna autorka badania.

Ponieważ ludzie i szympansy należą do tej samej rodziny człowiekowatych, szybka komunikacja może być produktem naszego wspólnego dziedzictwa ewolucyjnego. Alternatywnie, szybkie wymiany mogą być szerszą cechą komunikacji społecznej i występować 
u innych gatunków, takich jak wieloryby, delfiny, nietoperze i hieny, dodają badacze.