Badanie wykazało że sztuczny słodzik sukraloza dezorientuje mózg i zwiększa głód

Sukraloza jest kluczowym składnikiem niektórych sztucznych substytutów cukru. Aleksei Bezrukov/iStockphoto/Getty Images/File

„Zastępowanie wolnych cukrów niecukrowymi substancjami słodzącymi nie pomaga ludziom kontrolować ich wagi w perspektywie długoterminowej” – powiedział wówczas dr Francesco Branca, dyrektor departamentu żywienia i bezpieczeństwa żywności WHO.
Nowe badanie może rzucić światło na to, dlaczego spożywanie zbyt dużej ilości sztucznego słodzika sukralozy może przynieść efekt przeciwny do zamierzonego. Zamiast wysyłać do mózgu sygnał, aby jeść mniej, sukraloza powoduje wzrost apetytu, gdy jest spożywana w napoju.
„Sukraloza aktywuje obszar w mózgu, który reguluje głód, a ta aktywacja z kolei wiąże się z wyższymi ocenami głodu” – powiedziała główna autorka badania dr Katie Page, profesor nadzwyczajny medycyny i pediatrii oraz dyrektor Instytutu Badań nad Cukrzycą i Otyłością na Uniwersytecie Południowej Kalifornii w Keck School of Medicine w Los Angeles.
W rzeczywistości osoby, które piły wodę z sukralozą, stwierdziły, że ich apetyt wzrósł o prawie 20% w porównaniu z piciem wody z cukrem stołowym – powiedział Page.
W Stanach Zjednoczonych sukraloza jest kluczowym składnikiem niektórych substytutów cukru Splenda. W Europie sukraloza znana jest jako E955 i występuje w substytutach cukru sprzedawanych pod markami Candys, Canderel Yellow, Cukren, Nevella, Splenda, SucraPlus, Sukrana i Zerocal.
W badaniu badano jedynie wpływ sukralozy i nie badano innych popularnych sztucznych słodzików, takich jak aspartam, acesulfam-K i sacharyna sodowa.
„To bardzo wysokiej jakości badanie, wykorzystujące najnowocześniejsze metody i staranną analizę” – powiedział dr David Katz, specjalista w dziedzinie medycyny prewencyjnej i stylu życia, za pośrednictwem poczty elektronicznej. Katz, założyciel organizacji non-profit True Health Initiative, globalnej koalicji ekspertów zajmujących się medycyną stylu życia opartą na dowodach, nie był zaangażowany w badanie.
Autorzy zinterpretowali swoje wyniki ostrożnie, ale stanowią one mocny argument, że „bezkaloryczne substancje słodzące, a w szczególności sukraloza, zakłócają normalną regulację apetytu w sposób, który może mieć niekorzystny wpływ na kontrolę wagi i zdrowie” – powiedział Katz.
Rzecznik prasowy Heartland Food Products Group, która produkuje Splendę, powiedział, że niskokaloryczne i zerokaloryczne słodziki są poparte badaniami i zaleceniami ekspertów.
„Słodziki o niskiej lub zerowej kaloryczności, takie jak sukraloza, są zalecane przez pracowników służby zdrowia, ekspertów ds. bezpieczeństwa żywności i wiarygodne organizacje zdrowotne w leczeniu cukrzycy i kontroli wagi w oparciu o zaufane badania naukowe wykazujące, że wpływ słodzików o niskiej lub zerowej kaloryczności na masę ciała jest podobny do wpływu wody, a produkty o słodkim smaku zmniejszają ochotę na dodatkowe słodycze, jednocześnie pomagając ludziom kontrolować wagę, zmniejszać spożycie kalorii z dodanych cukrów i kontrolować poziom cukru we krwi” – napisał rzecznik w e-mailu.

Wyniki badania potwierdzają wcześniejsze badania
Pomysł, że sztuczne słodziki mogą zwiększać sygnały głodu z mózgu ssaków, nie jest nowy – poprzednie badanie współautorstwa Page'a wykazało, że kobiety i osoby z otyłością były szczególnie wrażliwe.
„Badania na zwierzętach wskazywały na niektóre z tych efektów” – powiedział Katz. Jednak „jest to, według mojej wiedzy, najbardziej decydujące badanie na ludziach dotyczące bezpośredniego wpływu na ośrodek apetytu”.
Wszystkie komórki w organizmie potrzebują glukozy do produkcji energii. Mózg jest największym użytkownikiem, pochłaniając do połowy wszystkich cukrów krążących we krwi. Natura zaprojektowała jednak mózg tak, aby reagował na naturalne cukry, takie jak glukoza znajdująca się w całych owocach i niektórych warzywach.
Sztuczne słodziki wydają się zatem dezorientować mózg – powiedział Page – wysyłając sygnały słodyczy bez dostarczania niezbędnych kalorii, których mózg potrzebuje. Naukowcy postawili hipotezę, że gdy obiecane kalorie nie docierają, mózg może wysyłać sygnał, aby jeść więcej.

Te same osoby, trzy drinki
W nowym badaniu, opublikowanym w środę w czasopiśmie Nature Metabolism, 75 osób poproszono o spożycie jednego z trzech napojów przy trzech różnych okazjach: zwykłej wody, wody słodzonej cukrem stołowym (sacharozą) i wody słodzonej sukralozą.
Podczas każdej wizyty zespół badawczy badał poziom cukru we krwi uczestników na czczo, a następnie wykonywał skan mózgu zwany funkcjonalnym rezonansem magnetycznym (fMRI), który śledzi przepływ krwi w celu uchwycenia aktywności w różnych regionach mózgu.
„Wyszli ze skanera, wypili jeden z trzech napojów i wrócili do skanera” – powiedział Page.
Jedna szklanka zawierała 300 mililitrów wody i 75 gramów (około 2,5 uncji) cukru (sacharozy), co odpowiada 16-uncjowej puszce słodkiego napoju gazowanego – powiedział Page.
Inny napój zawierał wystarczającą ilość sukralozy, aby dorównać tej słodyczy. Według amerykańskiej Agencji Żywności i Leków sukraloza jest około 600 razy słodsza niż cukier. Trzecim napojem była zwykła woda, która służyła jako kontrola.
Podczas skanowania mózgu Page i jej zespół przeprowadzili kolejną rundę pobierania próbek krwi po 10 minutach, 35 minutach i 120 minutach od spożycia napoju oraz poprosili uczestników o ocenę poziomu głodu.
„(Badanie) jest szczególnie mocne, ponieważ wykorzystano w nim powtarzalne pomiary u tych samych uczestników i uwzględniono różne metody, takie jak obrazowanie mózgu, pobieranie krwi i subiektywne oceny w celu przetestowania ich hipotezy” – powiedział Kyle Burger, naukowiec z organizacji non-profit Monell Chemical Senses Center w Filadelfii, która bada ludzkie zmysły smaku i węchu. Burger nie brał udziału w badaniu.

Trzy możliwe wytłumaczenia
Oprócz stwierdzenia, że napoje z sukralozą zwiększały uczucie głodu o około 17%, Page i jej zespół odkryli zwiększone połączenia z innymi częściami mózgu odpowiedzialnymi za kontrolowanie motywacji.
„Wydaje się, że sukraloza wpływa na zdolność podejmowania decyzji” – powiedział Page. „Na przykład stwierdziliśmy zwiększoną łączność mózgową między podwzgórzem a przednią korą zakrętu obręczy, która kontroluje ryzyko i korzyści związane z podejmowaniem decyzji”.
Ponadto badania krwi wykazały, że sukraloza nie miała wpływu na hormony, których mózg używa do określenia, kiedy jesteśmy zadowoleni i nie jesteśmy już głodni – powiedział Page.
„Nie ma żadnego sygnału” – powiedziała. „Jest sygnał słodyczy, ale nie ma sygnału hormonalnego, który mówi ci, że jesteś pełny. Sukraloza nie ma wpływu na te hormony”.
Jednak nie wszyscy mogą odczuwać połączone skutki sukralozy w ten sam sposób – powiedział Katz.
„Na przykład osoby z insulinoopornością mogą być szczególnie podatne na zakłócenia normalnej kontroli apetytu przez sukralozę” – powiedział.

Co robić?
Zalecenia dotyczące zarządzania reakcjami organizmu na sztuczne substancje słodzące są obecnie złożone – powiedział Page. Na przykład Amerykańskie Stowarzyszenie Diabetyków zaleca osobom z insulinoopornością i cukrzycą stosowanie bezkalorycznych napojów i żywności, ale oszczędnie.
„Jestem endokrynologiem, więc przyjmuję pacjentów z cukrzycą i otyłością” – powiedział Page. „Nigdy nie powiedziałabym, aby pić lub jeść więcej cukru”. „Zamiast tego mówię moim pacjentom, aby nie polegali na bezkalorycznych słodzikach jako substytutach cukru i starali się zmniejszyć ogólne spożycie słodzików w diecie” – powiedziała.

Katz zgodził się z tym, preferując formę taste bud „odwyk”, który może zmniejszyć ogólne zużycie cukrów, bez względu na ich formę.
„Prawdziwie zdrowa dieta zawiera przede wszystkim niewielką ilość dodanego cukru, a zatem nie ma cukru, który można by »zastąpić« sukralozą i związkami pokrewnymi” – powiedział Katz.
Tak jak wiele osób ograniczyło spożycie soli, tak samo można ograniczyć spożycie substancji słodzących, ucząc kubki smakowe, by pragnęły mniej słodyczy – powiedział. Kubki smakowe zareagują, znajdując słodkie pokarmy, które kiedyś były pyszne, teraz są mdłe, a w przypadku sodu – zbyt słone, co wykazały badania.
Zacznij od znalezienia ukrytych źródeł cukru w żywności, z której możesz nie zdawać sobie sprawy, że jest słodzona – powiedział Katz w wywiadzie dla CNN.
„Gdybym poprosił cię o zbojkotowanie wszystkich deserów w twoim życiu, prawdopodobnie zbuntowałbyś się lub zawiódł” – powiedział Katz. „Ale ogromna ilość dodanego cukru i substancji słodzących kryje się w żywności, która nie jest słodka – w sosie sałatkowym, sosie do makaronu, chlebie, krakersach, a nawet słonych chipsach”.
Wybierając produkty bez substancji słodzących, można zmniejszyć dzienne spożycie cukru lub substancji słodzących „o jedną trzecią, a może nawet o pół grama dziennie, zanim nawet położymy rękę na czymkolwiek, co faktycznie ma być słodkie”.