Czy nieśmiałość to nieodłączna część charakteru dzieci?

Lęk i zdenerwowanie w towarzyskich sytuacjach lub gdy się jest w centrum uwagi, to dość typowe doświadczenie w dzieciństwie Fot: DEPOSIT PHOTOS 

Czy nieśmiałość to uczucie, które ci towarzyszy, czy które cię definiuje? Psychologowie dziecięcy nie są pewni żadnej z tych odpowiedzi. Badanie opublikowane 25 kwietnia na łamach czasopisma Society for Research in Child Development odkryło, że nieśmiałość, lęk i zdenerwowanie w towarzyskich sytuacjach lub gdy się jest w centrum uwagi to dość typowe doświadczenie w dzieciństwie – niezależnie od tego czy są to emocje, czy część charakteru.

Niektóre stare teorie o nieśmiałości mówią, że są dwa typy wstydliwego zachowania. „Naturalna” nieśmiałość pozostaje taka sama przez cały okres dorastania, natomiast „okresowa” nieśmiałość objawia się jako emocja podczas sytuacji towarzyskich.

W nowym badaniu naukowcy sprawdzili behawioralne, afektywne i fizjologiczne reakcje w zadaniu na mówienie, u 152 dzieci z Kanady (73 dziewczynki i 79 chłopców) w wieku 7-8 lat. Dzieci miały dać przemowę, która będzie nagrana i pokazana innym dzieciom. Rodzice wypełnili kwestionariusz online o temperamencie ich pociech, a dzieci otrzymały echokardiogram, żeby sprawdzić fizjologiczne objawy stresu.

Dzieci przygotowały dwuminutową przemową o ich ostatnich urodzinach, którą wyrecytowały przed kamerą i lustrem. Badacze monitorowali zachowania, takie jak unikanie, hamowanie, deklarowany stres oraz oddechową niemiarowość zatokową.

Zespół odkrył, że naturalna nieśmiałość pojawia się z czasem u odrębnej grupy dzieci, a większa grupa dzieci doświadcza nieśmiałości jako emocji podczas niektórych sytuacji.

U około 10% dzieci wystąpił wysoki poziom stresu podczas przemowy, jak i dość wysoki poziom nieśmiałości ogólnie, według kwestionariuszy wypełnionych przez rodziców. Według zespołu jest to dowód na to, że nieśmiałość jest częścią charakteru tych dzieci. Bycie w centrum uwagi może z czasem stać się stresujące w różnych kontekstach. Przyszłe badania mogą zbadać konsekwencje tego w jaki sposób nieśmiałość dotyka akademicki, społeczny i psychiczny dobrostan, jako że mogłaby być mierzona w różnym czasie.

Około 25% uczestników badania nie uznano za nieśmiałych, ale objawił się u nich wysoki poziom stresu podczas przemowy. Autorzy wierzą, że okresowa nieśmiałość w takim zadaniu jest dość powszechnym i normalnym doświadczeniem u dzieci w tym wieku.

Współautorka, psycholożka i habilitacyjna absolwentka Brock University Kristie Pool wydała oświadczenie: „Nasze odkrycia dostarczają empirycznych dowodów dla starej teorii, że może istnieć grupa naturalnie nieśmiałych dzieci, które przejawiają zwiększoną reaktywność behawioralną, afektywną i fizjologiczną w odpowiedzi na stresor społeczny, a także grupa dzieci, które mogą doświadczać tylko komponentu afektywnego, który może odzwierciedlać nieśmiałość okresową. To podkreśla wiele komponentów i przebieg rozwojowy nieśmiałości naturalnej oraz cechy, które odróżniają nieśmiałość naturalną od okresowej w średnim i późnym dzieciństwie.”

Badanie dostarcza empirycznych dowodów na dawną teorię na temat nieśmiałości, wymyśloną przez psychologa Jerome’a Kagan. W latach 90. Kagan uważał, że naturalna nieśmiałość może występować u odrębnej grupy dzieci, a jej cechy charakterystyczne są stałe bez względu na czas i kontekst.

Autorzy zauważyli również pewne ograniczenia badań. Przede wszystkim badanie zmierzyło behawioralne, afektywne i fizjologiczne komponenty tylko w jednym momencie, a wielkość próby (ilość uczestników) była niewielka. Przyszłe badania powinny również uwzględnić większą różnorodność rasową, etniczną i socjoekonomiczną.