Czy wiesz, dlaczego kocięta z tego samego miotu mają różne kolory?

Zdjęcie: Juana Mari Moya/getty images

• Kolor sierści kota jest bezpośrednio związany z jego genetyką.
• Wiele kolejnych krzyżówek wyjaśnia możliwe wariacje kolorów kociąt z tego
  samego miotu.
• Rodzenie się kociąt o różnych kolorach jest bardzo powszechnym zjawiskiem.

U ludzi, dzieci tej samej pary rodziców nigdy nie będą identyczne, jeśli nie są
bliźniakami jednojajowymi. Pomimo silnego podobieństwa rodzinnego, ich wygląd
może znacząco się różnić: kolor oczu i włosów, wzrost, ogólna budowa ciała... U
kotów jest podobnie, tyle że różnicę można zaobserwować nawet w jednym miocie
kociąt. Często nie mają tego samego koloru sierści. Jaka jest tego przyczyna?
Genetyka!

Jak genetyka w bezpośredni sposób wpływa na kolor sierści kociąt?

Podobnie jak u wszystkich zwierząt, materiał genetyczny kota - jego DNA - składa się
z chromosomów (19 par) przekazujących geny. Niektóre geny obecne na
chromosomach płciowych odpowiadają za kolor sierści, "a dokładniej chromosom X"
- wyjaśnia Towarzystwo Ochrony Zwierząt (SPA, Société Protectrice des Animaux).
Samica przekazuje jeden ze swoich dwóch chromosomów X, a samiec - chromosom
Y dla kociąt płci męskiej lub X dla kociąt płci żeńskiej. Matematycznie, możliwości
kolorystyczne sierści są bardziej zróżnicowane u kotek niż u kocurów, ponieważ te
ostatnie dziedziczą tylko geny odpowiedzialne za kolor swojej matki (lub jej
przodków, których geny ona nosi). To wyjaśnia, dlaczego dwukolorowe koty czarno-
rude (szylkretowe) i trzykolorowe (calico) są prawie zawsze płci żeńskiej.

Ponadto, pośród wielu możliwych kombinacji materiału genetycznego matki i ojca,
dla każdego kocięcia w miocie tworzy się losowa kombinacja tej cechy dziedzicznej,
ponieważ każdy z nich powstał z zapłodnienia unikalnej komórki jajowej i plemnika.
Co więcej, kotka może zostać zapłodniona przez kilku różnych samców, co zwiększa
możliwości tej wielkiej loterii genetycznej.

Dlaczego u kotów występuje tak wiele różnych umaszczeń?

Wśród licznych ras kotów, z których 55 jest oficjalnie uznanych przez Francuski
Oficjalny Rejestr Kotów Rasowych (LOOF), koty mogą mieć bardzo zróżnicowaną
sierść pod względem koloru i długości włosa. Jednak wbrew powszechnemu
przekonaniu, jak przypomina Towarzystwo Ochrony Zwierząt (SPA) – u kotów
występują tylko dwa kolory sierści: czarny i rudy. Do tego dochodzi trzeci, biały, który
nie jest prawdziwym kolorem, lecz „brakiem koloru”. Wszystkie inne odcienie są
„rozcieńczonymi" wariantami tych dwóch „kolorów podstawowych”.

Czarne umaszczenie jest związane z pigmentem eumelaniny, a rude z pigmentem
feomelaniny. W przypadku koloru białego, który powstaje w wyniku braku pigmentu,
wszystko zależy od jego rozmieszczenia. Jeśli występuje w postaci mniej lub bardziej
rozległych plam, ujawnia się gen S. Jeśli kot jest cały biały, odpowiada za to gen W.
Rozcieńczone kolory tworzą nieograniczoną gamę możliwych kombinacji. Od
brązowo-czarnego pochodzą: niebieski (charakterystyczny dla kota kartuskiego),
czekoladowy i liliowy. Z rudego wywodzą się: kremowy (lub piaskowy), cynamonowy
(typowy dla kotów orientalnych, takich jak abisyński) oraz płowy.

Dodatkowo, kolor sierści kota może być jednolity lub wzorzysty. Tabby - pręgowany -
jest bardzo powszechny u kota europejskiego, charakteryzuje się on paskami,

pręgami lub ciemniejszymi plamami na rudym bądź brązowo-czarnym tle. Z
wyjątkiem kotów szylkretowych, które nie mają białego koloru, dwukolorowe
umaszczenie zawiera mniej lub więcej bieli w zależności od stopnia ekspresji genu S
i jednego z dwóch kolorów podstawowych. Umaszczenie trójkolorowe (calico) łączy
obie barwy podstawowe oraz kolor biały, w różnych układach, w zależności od rasy i
ekspresji genu S. Ale na tym możliwe kombinacje się nie kończą. Wyróżniamy także
umaszczenie typu colourpoint (z ciemniejszymi częściami ciała, jak u kota
syjamskiego), mink i sepia (kontrast ciemniejszych części ciała jest mniejszy, typowe
dla kota tonkijskiego), smoke (u brytyjczyka krótkowłosego lub persa)...