Dlaczego 10,000 pająków zostało wpuszczonych do Wielkiej Brytanii?

Bagnik nadwodny (Dolomedes plantarius) jest europejskim rodzajem pająka w rodzinie Pisauridae.  Zdjęcie: Andreas Jakel/Getty Images.

W tym tygodniu kilka gazet oraz tabloidów w Wielkiej Brytanii publikowało zgłoszenia o wypuszczenia w dzicz 10,000 ptaszników goliat, według niektórych źródeł tak wielkich jak szczury. Jeden z tych artykułów w Daily Mail oświadcza: „Tysiące ogromnych pająków ‘w rozmiarze ludzkiej ręki’ są wypuszczone na wolność w kraju przez zoo.”

Jednak naukowcy wyjaśnili sytuację. Tak, tysiące pająków zostało celowo wyhodowanych oraz wypuszczonych kilka lat temu, ale nie są one “wypuszczone w dzicz” i nie są aż tak wielkie.

Oto wszystko, czego się dowiedzieliśmy o powstaniu tych plotek oraz o prawdziwych wydarzeniach:

Co się rzeczywiście wydarzyło?

W sierpniu Królewskie Towarzystwo w Londynie dla Ochrony Ptaków (RSPB) oraz organizator innych społeczności zajmujących się konserwacją ogłosiło, że bagniki nadwodne, uznane za “bliskie zagrożenia wyginięciem” przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) i “rzadkie w całym kraju” przez Wielką Brytanię, powracają w niektórych regionach. 

Tymi terenami są The Broads, sieć jezior, rzek oraz największych brytyjskich bagien znajdujących się w hrabstwach Norfolk oraz Suffolk.

Poprawa populacji pająków nastąpiła po latach intensywnej konwersacji. Przed podjęciem tego zadania na wyspach brytyjskich znajdowało się zaledwie „kilka” bagników według gazet. Chester Zoo stwierdza, że obecnie na terenie Wielkiej Brytanii może znajdować się aż do 10,000 arachnidów. Według RSPB, najnowsza ankieta pokazuje, że populacja żeńskich bagników sięga tysięcy, w samym Norfolk wynosi 3,750 osobników, wraz z regionami, w których można je znaleźć zwiększonymi z trzech do dwunastu.

Jest to „imponujący progres dla gatunku, który był zagrożony wyginięciem zaledwie w 2010 roku” - stwierdziło sierpniowe ogłoszenie RSPB. Dodali, że pająki dalej są w stanie “wrażliwym”, jednak nie są już zagrożone na wyginięcie.

IUCN dalej uznaje bagnika na Czerwonej Liście Zagrożonych Gatunków, utrzymując pozycję ustanowioną w 1996 roku. Jest to wyjaśnione przez naukowców tym, że historycznie, ten gatunek był “niezwykle” rozpowszechniony w Europie.

Okres rozrodczy zazwyczaj przypada w lipcu i wrześniu. Eksperci RSPB zapowiadają, że poprzedni rok był „rekordowy” w kwestii rozmnażania i prawdopodobnie skutkował obecnym wzrostem populacji.

Bagnik nadwodny (Dolomedes plantarius) z bliska. Zdjęcie: VitaSerendipity/Getty Images.

Jaki to rodzaj pająka?

Bagniki nadwodne są europejskim gatunkiem głównie znanym z powodu swoich dużych rozmiarów oraz białych, czy też kremowych, pasków ułożonych wzdłuż ich ciał. Żyją około dwóch lat, nie stanowią żadnego zagrożenia dla człowieka i przez ich preferencje do osadzania się na podmokłych terenach nie są często spotykane w budynkach.

Samice są większe od samców. Licząc całą długość pająka z wyciągniętymi nogami, osobniki żeńskie mogą osiągnąć aż do 70 milimetrów. Jeżeli położysz bagnika na dłoni dorosłego człowieka, która przeciętnie wynosi 75 milimetrów, pająk pokryje całe wnętrze dłoni. „Często stwierdzano, że są „wielkości ludzkiej dłoni” albo „długości nowonarodzonego szczura” ... (i po paru naciągnięciach) zaczęto opisywać, że są „wielkości szczura”” - napisał na swoim blogu Dave Clarke, konserwator w London Zoo. Jednakże Chester Zoo, na swoim wpisie na platformie X w zeszłym tygodniu użyło stwierdzenia „dorastają do rozmiaru twoich dłoni” w celu opisania pająków.

Tłumaczenie postu: „Dziesięć lat temu wypuściliśmy TYSIĄCE KATNIKÓW większych z powrotem do Wielkiej Brytanii! Bagniki nadwodne zostały wyhodowane w naszym zoo i z wielką przyjemnością ogłaszamy, że mamy ponad 10 000 samic... I do tego rekordowy rok rozrodczy! Nie możesz ich przegapić, dorastają do rozmiarów twojej dłoni! Szczerze, nie ma za co!” Zdjęcie: Oficjalne konto Chester Zoo (@chesterzoo) na platformie X.

Bagniki nadwodne często polują zamiast budować sieci w celu złapania ofiar. Są w stanie skakać po tafli wody, aby dogonić swój cel. Włoski na ich nogach pozwalają im wyczuć wibracje na powierzchni. Dla samców pełnią też drugą rolę: w trakcie godów sprawdzają odpowiedź samicy przez te same wibracje. Najczęstszym pożywieniem bagników nadwodnych są larwy ważek, kijawki, małe ryby oraz inne pająki. Samice zawzięcie bronią swoich jaj. W czasie rozpłodu budują worek jajowy, w którym przenoszą setki swoich dzieci – zazwyczaj przez trzy tygodnie – i jednocześnie szukają pożywienia. Przed wykluciem się pająków, samica tworzy jedwabną pajęczynę w rozmiarze zbliżonym do pizzy, ułożoną nad wodą, która staje się bezpiecznym domem dla niej i jej dzieci.

W Wielkiej Brytanii bagniki żyją w niezanieczyszczonych albo alkalicznych kanałach, bagniskach, czy też torfowiskach bogatych w trzciny i sitowie. Konserwatorzy potwierdzają, że szanse na spotkanie bagnika są dosyć niskie, ponieważ znajdują się na chronionych podmokłych terenach w kraju. W innych częściach Europy, takich jak Skandynawia, można je znaleźć na granicach jezior.

Co się z nimi stało?

Bagniki nadwodne prawie wyginęły w Wielkiej Brytanii z powodu zniszczenia ich naturalnego środowiska. Naukowcy odkryli, że we wschodniej Anglii zmniejszenie dostawy wody przez rok do niektórych nadmokłych terenów - w zamiarze dostarczenia jej do zasobów publicznych - przyspieszyło proces wymarcia pająków. Do tego coraz częstsze susze, skutek zmian klimatycznych, pogorszyły sytuację. W niektórych krajach Europy także zauważono zmniejszoną populację bagników. W Holandii zasugerowano, że bagniska i obiekty wodne, w których zebrało się wiele chemikaliów z użycia środków nawozowych oraz odpadów agrokulturalnych, mają najmniej pająków. Jednak kraje bałtyckie oraz Skandynawia nie zgłaszają spadków w populacji.

Jak zostały ocalone?

Między 2011 a 2013 rokiem, RSPB rozpoczął projekt, w którym naukowcy w brytyjskich zoo i instytucjach konserwacyjnych pracowali nad rozmnożeniem setek pająków w indywidualnych próbówkach (aby nie zjadły innych osobników).

„Nasz zespół delikatnie karmił małe pająki malutkimi muszkami za pomocą pęset, dzień w dzień, przez tygodnie w naszym zastrzeżonym budynku do rozmnażania.” - brzmiało ogłoszenie Chester Zoo, będące częścią projektu. „Wreszcie małe pająki podrosły na tyle, aby mogły powrócić do swojego naturalnego środowiska, które zostały uratowane przez naszych partnerów i wypuściliśmy je.” Clarke z London Zoo, który także brał udział w projekcie, napisał na swoim blogu, że młode pająki zostały wypuszczone do środowiska zgodnego z ich preferencjami, takimi jak nadmokłe tereny pod ochroną, zamiast bycia wypuszczonymi na cały kraj.

Clarke stwierdza, że nie ma podstaw do obaw w sprawie większej ilości bagników, ponieważ nie ma dużych szans, aby osiedliły się w bardziej zaludnionych terenach. Dodał: „Jest to ogromny sukces konserwacyjny, i dla pająków i dla ogólnego progresu restoracji środowiska... Brak rzetelnych informacji tylko zwiększa arachnofobię ludzi. [strach przed pająkami)”