Dlatego sarny mają białe zady?

Źródło zdjęcia: Flickr

Niektóre sarny mogły mieć jaśniejszy zad całkiem przypadkowo. Okazało się, że dawało im to przewagę – mówi Hanna Nyborg Støstad.

– Patrzcie! – powiedziałem do przyjaciół podczas przejażdżki samochodem.

Sarna stała i jadła trawę na polu.

Nagle wyskoczyła do lasu i zlała się z krzakami.

Ale jedna rzecz nadal była widoczna: biały zad! Dlaczego, u licha, sarny go mają?

Włosy się stroszą

– Uważamy, że może to mieć dwie przyczyny – wyjaśnia Andreas Zedrosser.

Prowadzi badania nad sarnami na Uniwersytecie Południowo-Wschodniej Norwegii.

– Kiedy sarna się przestraszy, włosy na jej zadzie stają dęba – mówi.

Wtedy biała plama staje się większa i bardziej widoczna.

Naukowcy sądzą, że biały zad działa jak "rodzaj alarmu"

– Gdy jedna sarna zaczyna uciekać, inne to widzą i biegną za nią – dodaje.

Andreas Zedrosser jest profesorem na Uniwersytecie Południowo-Wschodniej Norwegii. Bada sarny.

Zdjęcie: Uniwersytet Południowo-Wschodniej Norwegii

Mamo, gdzie jesteś?

Po drugie, jasne zady ułatwiają cielakom odnalezienie matki.

Zwłaszcza gdy jest ciemno i trudno coś zobaczyć.

– Jasne zady są też powszechne u innych zwierząt, takich jak łosie i jelenie – mówi.

– Ale jak właściwie do tego doszło?

– Niektóre sarny mogły mieć jaśniejszy zad zupełnie przypadkowo – mówi Hanna Nyborg Støstad.

Jest biologiem ewolucyjnym, czyli bada, dlaczego zwierzęta są takie, jakie są.

– Okazało się, że to dawało im przewagę – wyjaśnia.             

Najpierw dlatego, że młode łatwiej widziały matkę. A później, bo był to dobry sposób na ostrzeganie przed zagrożeniem.

— Jasne zady są powszechne także u innych zwierząt, takich jak łosie i jelenie – mówi badacz Andreas Zedrosser.

To nie jest idealne rozwiązanie

– Sarny z jaśniejszym zadem mogły mieć więcej młodych, które również posiadały tą ceche.  – mówi Støstad.

I tak to się powtarzało – krok po kroku – przez wiele pokoleń.

– Ale jeśli sarna przestraszy się drapieżnika, np. rysia, to czy biały zad nie ułatwi mu polowania?

– Tak, to prawda – przyznaje Støstad.

Ewolucja sprawia, że ludzie i zwierzęta stopniowo się przystosowują.

Ale to nie znaczy, że stają się doskonałe.

– Chodzi o to, żeby było dość dobrze. – mówi.

Zawsze chodzi o zalety i wady.

Całkowicie brązowe zwierzę jest trudniejsze do zauważenia przez wroga – ale też przez młode i resztę stada.

Starsze osoby i bóle pleców

– Efekty ewolucji mogą być korzystne w jednej sprawie, ale problematyczne w innej – mówi.

Na przykład to, że ludzie zaczęli chodzić na dwóch nogach, co zaczęło się około sześć milionów lat temu.

– To przecież świetne. Możemy chodzić i jednocześnie używać rąk do noszenia rzeczy. Mamy też lepsze spojrzenie na   otoczenie – tłumaczy.

Ale pomyśl o starszych ludziach, którzy skarżą się na bóle pleców.

Stanie na dwóch nogach bardzo obciąża nasz kręgosłup.

Hanna Nyborg Støstad jest doktorantką z zakresu biologii ewolucyjnej. Badała, jak zwierzęta stały się takimi, jakimi są.

Zdjęcie: Kristin Aafløy Opdan

Trudności przy porodzie

– Poruszanie się w pozycji wyprostowanej stało się powodem trudniejszych porodów. – mówi Støstad.

Nasze biodra stały się węższe.

Jednak nawet utrudnienie porodów miało dla nas pozytywne skutki.

— Zawsze musi panować równowaga między ułatwieniami, a utrudnieniami. — mówi

Ptak, który nie potrafi latać

– Czy ewolucja może pójść naprawdę źle?

– W pewnym sensie tak. Na przykład, jeśli środowisko gwałtownie się zmieni.  – mówi badaczka.

Mechanizm działający wcześniej, nagle może stać się kulą u nogi. 

– Na Nowej Zelandii żyje ptak o nazwie kakapo. Nie potrafi latać, ponieważ przez długi czas nie było tam drapieżników – mówi.

Kokapo prowadziło spokojne życie na ziemi. Jednak gdy ludzie przywieźli koty, zyskało wroga. 

– Teraz ma ogromne trudności z przetrwaniem – mówi Støstad.

Może uda mu się nauczyć latać za 3000 lat.

– Ale wtedy może być już za późno – dodaje.

Przystojniak z białym końcem ogona?

– Lisie ogony też mają białe końcówki. Czy wiemy, dlaczego?

– Istnieje możliwość, że lisie ogony działają jak zady saren – mówi Støstad.

Jednak nie jest to nic pewnego.

– Kiedy zwierzęta mają dziwne kolory i wzory, może to być również postrzegane jako atrakcyjne – mówi Støstad.

Wtedy wyglądają na jeszcze przystojniejsze i piękniejsze. 

– Może więc lisice uznawały białe końcówki ogonów za atrakcyjne?

– Jeśli tak, to lisy z białymi końcówkami ogonów miały więcej młodych – dodaje.

Może lisice uznawały białe końcówki ogonów za atrakcyjne?

Zdjęcie: Jim Cumming/Shutterstock