Długa choroba Covid nie powoduje trwałych uszkodzeń mózgu, według nowych norweskich badań

Połowa uczestników badania miała problemy z pamięcią, koncentracją czy snem. Również osoby, które nie przebyły Covid-19. Zdjęcie: HTWE/Shutterstock

Naukowcy ze szpitala uniwersyteckiego Akershus oraz Uniwersytetu w Oslo zbadali, czy przebycie Covid-19 ma długotrwały wpływ na mózg. 466 młodych ludzi w wieku 12-25 lat poddawano badaniom w sześciomiesięcznych odstępach. Zdecydowana większość przebyła zakażenie Covid-19, jednak także 85 osób, które nie zostały zarażone, znalazły się w grupie badanych.

Połowa uczestników doświadczyła następstw, czyli tzw. „długiego Covidu". Miewali różne objawy, takie jak trudności z koncentracją, snem czy pamięcią, oraz doświadczali bólu głowy.

– Badani świadomi są problemów z pamięcią i tego, że mają mgłę mózgową – mówi Vegard B.B. Wyller, który jest jednym z badaczy. Jest kierownikiem badań w Klinice Dzieci i Młodzieży w Ahus oraz profesorem na Wydziale Medycyny Klinicznej Uniwersytetu w Oslo.

Naukowcy chcieli dowiedzieć się, czy długotrwałe objawy Covidu mają związek z gorszym funkcjonowaniem lub uszkodzeniem mózgu.

Testy nad działaniem mózgu

Uczestnicy przeszli wiele testów. Byli badani przez lekarzy i przechodzili testy neurokognitywne, czyli badające pamięć, koncentrację, rozwiązywanie problemów, umiejętności językowe i motoryczne. Naukowcy przeanalizowali próbki ich krwi w poszukiwaniu oznak uszkodzenia mózgu.

Uczestnicy odpowiadali także na pytania dotyczące ich stanu zdrowia. Połowa stwierdziła objawy zgodne z długim covidem.

Wyniki nie wykazały żadnych oznak uszkodzenia mózgu u osób, które miały Covid-19.

Nie było również różnic w wynikach testów neurokognitywnych między osobami, które miały wirusa w swoim organizmie i tymi, które tego wirusa nie miały.

Bez różnicy

Badani, którzy doświadczyli długotrwałych objawów covidu, mieli takie same wyniki w testach pamięci, koncentracji i snu, co badani, którzy nie zostali zarażeni w przeszłości.

- „Sami przyznali, że łatwo zapominają i mają mętlik w głowie, lecz kiedy ich testowaliśmy, były to objawy porównywalne do wszystkich innych" - mówi Wyller w wywiadzie z „Forskning.no".

Naukowcy doszli do wniosku, że długotrwałe objawy covidu nie powodują trwałych zaburzeń ani uszkodzeń mózgu.

- „To ważny wynik, ponieważ wiele osób nadal martwi się o uszczerbek na zdrowiu po zakażeniu covidem. Kiedy nadeszła pandemia, tak naprawdę nie wiedzieliśmy, czym jest ten wirus i wiele osób się przestraszyło. Jednak nasze badanie pokazuje, że mózgi testowanych przez nas osób są w doskonałej kondycji" - mówi Wyller.

Długi covid bez covida

Uczestnicy badania byli oceniani pod kątem długiego Covidu zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Definiują długi Covid jako utrzymujące się lub nowe objawy trzy miesiące po zakażeniu Covid-19, gdzie objawy utrzymują się przez co najmniej dwa miesiące i nie ma dla nich innego wytłumaczenia.

Badanie zostało wykonane w ciemno. Dwóch badaczy, którzy nie wiedzieli, kto z uczestników miał Covid, a kto nie, osobno oceniło wszystkich badanych. Jeśli badacze nie dochodzili do zgody, pytano o zdanie trzeciego badacza.

Okazało się, że 40 uczestników, którzy nie przebyli zakażenia Covid-19, chorowało na Covid-19 od dawna. Stanowiło to połowę grupy kontrolnej.

To zaskoczyło badaczy.

– „Ściśle mówiąc, ci uczestnicy grupy kontrolnej nie chorowali na długi covid, ale mieli dokładnie te same objawy" – podkreśla Wyller.

- „Takie objawy są bardzo częste w populacji ogólnej. To pokazuje, że definicja Światowej Organizacji Zdrowia jest zupełnie bezużyteczna" – mówi.

Badanie ma jednak pewne ograniczenia.

- „Mózg nie uległ zniszczeniu”

- „Uczestnicy, podobnie jak większość z nas, przeszli typową infekcję covidem. Inaczej może być w przypadku osób, które przeszły poważną infekcję i zostały przyjęte do szpitala" - mówi Wyller.

Wszyscy uczestnicy byli młodzi. Większość z nich miała ten sam wariant wirusa covid. Nie jest zatem pewne, czy wyniki dotyczą osób zakażonych innymi wariantami wirusa lub wszystkich grup wiekowych.

– „Niemniej jednak badanie wskazuje, że większość nie musi się obawiać, że doszło do urazu, z którym będzie się zmagać przez długi czas lub że nastąpi uszkodzenie mózgu" – uspokaja Wyller.

Jest to sprzeczne z twierdzeniem, że długotrwałe objawy covidu są spowodowane zapaleniem układu nerwowego, czyli aktywacją układu odpornościowego po wygaśnięciu infekcji.

„Wyniki obszernego badania przeprowadzonego niedawno w Szpitalu Uniwersyteckim w Oslo wykazały, że ludzie czują, że ich pamięć pogorszyła się po Covid-19. Może mieć wpływ na jakość życia", powiedział Arne Søraas „Forskning.no". Wskazuje na możliwość, że może to dotyczyć autoimmunizacji.

- „Różnica między naszym badaniem a innymi badaniami dotyczącymi długiego covidu polega na tym, że przeprowadziliśmy testy kliniczne na uczestnikach. Pomimo odczuwanych objawów nie radzą sobie w testach gorzej niż inni" - mówi Wyller.

Patrząc na całość

Norweski Instytut Zdrowia Publicznego (FHI) sporządza systematyczne podsumowania badań nad późnymi skutkami po Covid-19. Zaobserwowali również, że problemy z pamięcią są częstym objawem długiego covidu.

- „Ponieważ wiele badań opiera się na objawach zgłaszanych przez samych pacjentów, są to wnioski subiektywne. Ale nawet jeśli objawy są subiektywne, zapewniają ważny wgląd w to, jak ludzie odczuwają swoje zdrowie i dobre samopoczucie" - pisze starszy doradca Jan Himmels z FHI w e-mailu do „Forskning.no".

Uważa, że ​​połączenie subiektywnych i obiektywnych ustaleń przyczynia się do pełniejszego zrozumienia.

- „Kiedy Norweski Instytut Zdrowia Publicznego udziela porad, opiera je na szerokim zakresie badań, a nie tylko na badaniach indywidualnych" - wyjaśnia Himmels.

- „Zapewnia bardziej kompleksowe i niezawodne podejście".

Himmels uważa, że ​​nowe badanie przeprowadzone przez Ahus i UiO jest interesujące i że badacze dobrze opisują wyniki i możliwe ograniczenia.

Nadal istnieje jednak potrzeba większej wiedzy, aby poznać mechanizmy odpowiedzialne za długotrwałą chorobę covid, o czym piszą naukowcy w badaniu opublikowanym w czasopiśmie Frontiers in Neurology.