Długotrwały stres może być powiązany z upośledzeniem funkcji poznawczych i demencją

W naszym nowym opublikowanym badaniu zbadano związek między długotrwałym stresem, depresją, a ryzykiem łagodnych zaburzeń poznawczych i choroby Alzheimera. Badaniem objęto wszystkie osoby w wieku 18-65 lat w administracyjnej bazie danych opieki zdrowotnej Regionu Sztokholm. Diagnoza zespołu zmęczenia została wykorzystana jako wskaźnik przedłużonego stresu. Wszystkie osoby były obserwowane przez ponad 8 lat, 2014-2022.

46,345 osób otrzymało diagnozę zespołu zmęczenia w latach 20212–2013 i/lub depresji, porównano je z ponad 1,3 miliona osób, u których nie stwierdzono syndromu zmęczenia lub depresji w tym samym okresie. Osoby z rozpoznanym syndromem zmęczenia, depresją, łagodnym pogorszeniem funkcji poznawczych bądź demencją w 2011 roku zostały wykluczone. Wyniki pokazują, że osoby ze zdiagnozowanym syndromem zmęczenia oraz te ze stwierdzoną depresją były bardziej narażone na otrzymanie diagnozy upośledzenia funkcji poznawczych i Alzheimera. Ponadto wyniki badań wykazały, że ryzyko takiej diagnozy jest jeszcze większe dla chorych cierpiących i na depresję i na zespół zmęczenia. 

Ważne jest, aby zauważyć, że chorzy na demencję są rzadkością w tej grupie wiekowej, a ryzyko jest również niskie na poziomie indywidualnym. Poza tym związek przyczynowy jest niejasny. Zmiany w mózgu mogą się zacząć już 20 lat przed otrzymaniem diagnozy, a objawy interpretowane jako stres i depresja mogą być objawami zapowiadającymi demencję.

W tym samym czasie opublikowano podobne badanie epidemiologiczne na krajowej kohorcie z Korei Południowej. Podczas 12-letniego okresu obserwacji wykazano zwiększone ryzyko demencji wśród osób z wcześniejszą diagnozą związaną ze stresem. Zespół stresu pourazowego (PTSD) był diagnozą związaną ze stresem, która najbardziej zwiększała ryzyko demencji. Duńskie badanie rejestrowe również wcześniej wykazało związek między diagnozami stresu DSM a ryzykiem demencji. Badania te nie były jednak w stanie zbadać długotrwałego stresu w postaci zespołu zmęczenia, ponieważ diagnoza ta istnieje tylko w Szwecji.

Podsumowując, badania te podkreślają potencjalny związek między stresem a zdolnościami poznawczymi, a nawet demencją, ale potrzebne są dalsze badania, aby zrozumieć mechanizmy przyczynowe.