Domagają się działania po reportażu NRK: ,,Szaleństwo!"

Zdjęcie: NRK
,,To jest szaleństwo. To jest po prostu import śmieci i substancji szkodliwych dla środowiska’’ – mówi Lars Haltbbrekken, poseł partii SV, po reportażu NRK o Temu. Niedawno NRK pokazało skalę importu towarów z Temu do Norwegii. Ani Temu, ani norweskie władze nie chcą ujawnić tych danych. 

Jest to co najmniej 16 milionów produktów. Jak wynika z kalkulacji NRK, tyle kupili Norwegowie z Temu od czasu jego uruchomienia jesienią 2023 roku. Jednocześnie, według SSB, kupując miliony produktów z Temu, handel w norweskich sklepach trwał jak nigdy dotąd. Oznacza to, że zakupy na Temu są dodatkiem do tego, co kupujemy, a nie zamiennikiem.

,,Przenoszenie odpowiedzialności na innych’’

Forbrukerrådet (Rada Konsumentów) kręci głową na odpowiedź, która pojawia się w tej sprawie. ,,Minister przenosi odpowiedzialność na konsumentów, prosząc ich o zaprzestanie zakupów na Temu. To musi zostać rozwiązane na poziomie politycznym’’ – mówi dyrektor Forbrukerrådet, Inger Lise Blyverket. Odnosi się do odpowiedzi ministra klimatu i środowiska, Andreasa Bjellanda Eriksena, w tej sprawie. Jednym z działań, które zaproponował, było zachęcenie nas do kupowania mniejszej liczby produktów. 

Propozycja ministra wywołuje także silną reakcję Haltbrekkena z SV. ,,Trzeba coś zrobić z naszym poziomem konsumpcji, ale nie może to być wyłącznie indywidualna odpowiedzialność, jak sugeruje minister klimatu i środowiska’’ – mówi Haltbrekken.

,,Wspieranie importu śmieci’’

Haltbrekken chce rozwiązać problem poprzez zmianę przepisów i regulacji. Temu jest częścią uproszczonego systemu podatkowego. To sprawia, że niektóre produkty są tańsze i łatwiejsze do kupienia.

,,Przynajmniej możemy przestać subsydiować import śmieci i substancji szkodliwych dla środowiska poprzez zwolnienie z nich cła’’ – mówi dalej Haltbrekken.

Za system podatkowy odpowiada minister finansów. Minister finansów Norwegii, Jens Stoltenberg (Ap), nie chce odpowiadać na pytania NRK dotyczące Temu albo komentarza Haltbrekkena, który powiedział, że ministerstwo finansuje import śmieci.

Praca społeczna w kwartale rządowym

Andreas Bjelland Eriksen, minister klimatu i środowiska (Ap), mówi, że część tego handlu powinna już zostać powstrzymana, ponieważ istnieją przepisy przeciwko niebezpiecznych substancji. ,,Problemem jest to, że niektóre sklepy nie przestrzegają tych przepisów. Zaczynają nas zalewać złej jakości produktami, które zagrażają środowisku, zdrowiu i zielonej transformacji. Tak nie może być’’.

Aby zatrzymać napływ tanich produktów z Internetu, minister zaprasza teraz do współpracy przedstawicieli kilku ministerstw: przemysłu, finansów, rodziny, klimatu i cyfryzacji. Te wszystkie departamenty są teraz w kontakcie z ministrem w celu omówienia problemu. ,,Robimy co możemy, jak najszybciej, ale nie ma szybkiego rozwiązania tego problemu. W międzyczasie konsumenci muszą zredukować zakupy w oczekiwaniu na rozwiązania polityczne’’ – mówi w odpowiedzi na krytykę.

Będą testować więcej

Szwecja już zapowiedziała, że rozważy zakaz dla Temu. Tego również chcą Miljøpartiet de grønne (Partia Zielonych) i SV. ,,Temu musi zostać zmuszone do przestrzegania tych samych zasad, co inni, zanim uzyska dostęp do norweskiego rynku. Do tego czasu potrzebny jest tymczasowy zakaz’’ – mówi wiceprzewodnicząca MDG, Ingrid Liland.

UE wprowadziła ustawę o nazwie Digital Services Act (DSA). Celem tej ustawy jest ułatwienie nadzoru nad cyfrowymi platformami, takimi jak Temu. Ustawa te nie została jeszcze wprowadzona w Norwegii. Forbrukerrådet jest zdania, że Norwegia musi działać szybko. ,,Ustawa ma dopilnować, by produkty sprzedawane w Internecie spełniały konkretne wymagania dotyczące bezpieczeństwa. Wymaga także, aby w UE istniał podmiot odpowiedzialny dla wszystkich produktów sprzedawanych w ten sposób’’ – mówi Blyverket z Forbrukerrådet.

Skanują produkty przed sprzedażą

Temu pisze do NRK, że stosują oni staranną metodę, w tym skanowanie produktów, aby je skontrolować. Jeśli jakikolwiek produkt łamie jakiekolwiek przepisy, zostaje zlikwidowany. Zwracają uwagę, że przeprowadzili dużą kontrolę wewnętrzną i tylko niewielka część produktów, które skontrolowali, nie spełniała wymogów. Wcześniej Temu tłumaczyło NRK, że kupowanie bezpośrednio z fabryki redukuje nadmierną konsumpcję i odpady, ponieważ produkowane jest tylko to, na co jest popyt.

Tak minister zamierza zatrzymać zakupy na Temu:

Oto, co minister klimatu i środowiska, Andreas Bjelland Eriksen, zamierza zrobić w sprawie zalewu towarów z Temu:

Ponownie zaostrzy ostrzeżenia 

,,Co znaczy ‘’zaostrzenie’’?

,,Myślę, że powstało wrażenie, że to jest normalizowane. To coś, co jest zupełnie w porządku. Kiedy mamy do czynienia z produktami, które w wielu przypadkach zawierzają substancje szkodliwe dla środowiska, produktami, o których wiemy, że mają bardzo negatywne konsekwencje dla środowiska, uważam, że istnieją podstawy, aby powtórzyć to ostrzeżenie jeszcze silniej’’ – mówi minister.

Wzmocnienie kontroli poszczególnych produktów. Usunąć produkty, które są szkodliwe dla środowiska i zawierają substancje niebezpieczne dla ludzi. 

,,Ale kontrola nie powstrzyma liczby produktów. To tylko powstrzyma sprzedaż nieodpowiednich produktów?’’

,,Kontrola częściowo powstrzymuje część rodzajów handlu, ponieważ wiele z tych produktów, które pochodzą z Temu i trafiają na norweski rynek, nigdy nie powinny tam być. Są one konkurencyjne, ponieważ w gruncie rzeczy oszukiwały przepisy, które mamy’’ – odpowiada minister.

Rząd mówi, że ułatwił wybór alternatyw i używanych produktów w Norwegii między innymi poprzez zmianę ustawy o handlu używanymi rzeczami i wymogów dotyczących opadów tekstylnych i recyklingu.

,,Nie uważa Pan, że powód, dla którego ludzie kupują na Temu, to fakt niskiej ceny, a nie ich potrzeby? Czy to nie osłabi Pana planu dotyczącego handlu używanymi rzeczami?’’

,,Tak, to w zasadzie prawda. Część tego, co widzimy, gdy ludzie kupują na Temu, to część kultury nadmiernej konsumpcji, którą jesteśmy zobowiązani zwalczyć. Musimy sprawdzić, czy istnieje możliwość wprowadzenia jeszcze bardziej rygorystycznych regulacji’’ – mówi Bjelland Eriksen.