Druga małpa naczelna odkryta w Allgäu

Ma zaledwie 7,7 milimetra, a mimo to ten ząb od Buroniusa wygląda na głęboki. Zdjęcie: Berthold Steinhilber/Uniwersytet w Tybindze

Małpa człekokształtna odkryta w kopalni gliny Hammerschmiede w pobliżu Kaufbeuren w Allgäu nie będzie tak znana jest jej kuzyn Udo. Media na całym świecie donosiły o Udo, nazwanym tak na cześć piosenkarza Udo Lindenberga, ale znanym naukowcom jako Danuvius guggenmosi, ponieważ był prawdopodobnie pierwszym hominidem, który wykazał przystosowanie do chodzenia w pozycji wyprostowanej, chociaż jest to nadal przedmiotem dyskusji w badaniach. Znaczenie Buronius manfredschmidi, jak skamielina została nazwana przez pierwszych badaczy, polega na samym jej istnieniu. Dostarcza pierwszego dowodu na to, że w Europie w epoce miocenu, a dokładniej: 11,62 milionów lat temu, w tym samym siedlisku żyło jednocześnie kilka małp człekokształtnych.

Obie małpy mogłyby nawet pomachać sobie nawzajem, gdyby poczuły potrzebę interakcji społecznej. Nowego Buroniusa odkryto kilka lat temu w osadach strumieniowych w słynnej obecnie kopalni gliny, w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca znalezienia Udo. Jak to zwykle bywa w paleontologii, opublikowanie pierwszego opisu w specjalistycznym czasopiśmie „Plos One” zajęło zespołowi badawczemu kierowanemu przez Madelaine Böhne z Uniwersytetu w Tybindze i Davida Beguna z Uniwersytetu w Toronto trochę czasu.

Na podstawie dwóch zębów i rzepki naukowcy opisują Buroniusa jako prawdopodobnie najmniejszego przedstawiciela rodziny małp człekokształtnych. Miała ważyć zaledwie dziesięć kilogramów, czyli znacznie mniej niż cztery gatunki małp człekokształtnych, które nadal istnieją. Szympans karłowaty bonobo waży około 30 kilogramów, goryl może ważyć ponad 200. Taki jest zakres. Ludzie i orangutany znajdują się pomiędzy. Naukowcy porównują nowo odkryty gatunek z siamangami, krewnymi gibonów.

Jedna małpa wspięłą się na korony drzew, druga pozostała bliżej ziemi

Analizując strukturę kości i szkliwo zębów, badacze byli także w stanie zrekonstruować styl życia Buroniusa. Mówi się, że jego gruba i asymetryczna rzepka sugeruje, że był lepiej przystosowany do wspinania się na drzewa niż Udo. Z kolei cienkie szkliwo zębów świadczy o tym, że stosował dietę wegetariańską, składającą się prawdopodobnie z liści. Danuvius natomiast dysponował bardzo grubym szkliwem zębów, typowym dla wszystkożerców, którzy muszą radzić sobie z twardym i żylastym jedzeniem.

To prawdopodobnie wyjaśnia, dlaczego dwie wielkie małpy człekokształtne mogły żyć obok siebie w tym samym miejscu, nie przeszkadzając sobie zbytnio. Udo przemierzał większe obszary, także po ziemi, w poszukiwaniu różnorodnego pożywienia. Buronius natomiast wolał przebywać w koronach drzew i gałęziach i zjadać tam delikatne liście. Orangutany i gibony na Borneo i Sumatrze nadal robią coś podobnego.

Teraz pozostaje tylko znaleźć popularną nazwę dla Buroniusa. Naukowo nazwano go na cześć dentysty Manfreda Schmida z Marktoberdorfu. Buronius z kolei oznacza miasto Kaufbeuren, które w średniowieczu nazywano Buron. W latach 70. Schmid i badacz-amator Sigulf Guggenmos dokonali wielu odkryć skamieniałości w dawnej cegielni Hammerschmiede. Miejsce to jest obecnie jednym z najważniejszym obszarów wykopalisk na świecie. Według paleoantropologów z Uniwersytetu w Tybindze odnaleziono tu już ponad 15 000 skamieniałości ponad stu gatunków. Należy spodziewać się kolejnych niespodzianek.