Eksperci obalają 4 największe mity na temat wilków

Młody samiec wilka o przydomku Gray Mane, idzie przed swoją watahą w poszukiwaniu zdobyczy w kanadyjskiej części Arktyki w 2018 roku. Polowanie trwało prawie dwa dni i objęło około 65 mil. Zdjęcie: Ronan Donovan, National Geographic Image Collection 

Historie o wilkach - niektóre prawdziwe, wiele nieprawdziwych - ożywiają podania ludowe od tysięcy lat, czy to Wielki Zły Wilk w Czerwonym Kapturku, czy legendy o wilkołakach polujących podczas pełni księżyca. Podczas gdy wersje zmieniają się z biegiem czasu - kilka współczesnych książek dla dzieci ostrzega przed wilkami zjadającymi babcie - opowieści nieuchronnie malują największego psa na świecie różnymi pędzlami. To, jak ludzie postrzegają szare wilki, wciąż wywołuje wiele debat, zwłaszcza gdy zwierzęta są zabijane. W lutym w zachodnim Wyoming mężczyzna o nazwisku Cody Roberts przejechał młodego wilka skuterem śnieżnym, zakleił mu pysk taśmą i paradował z nim po lokalnym barze, a następnie zastrzelił zwierzę, według władz stanowych i hrabstwa. Podczas gdy Wyoming, który jest domem dla ponad 350 wilków w ekosystemie Greater Yellowstone, nie jest znany jako stan kochający wilki. Ten czyn był tak przerażający, że nawet stanowa społeczność myśliwych zebrała się w ramach sprzeciwu. Zdjęcia z incydentu, które trafiły do sieci w kwietniu, wywołały międzynarodowe oburzenie. „Jedna osoba wyszła i zrobiła coś, co dla prawie wszystkich jest nie do przyjęcia”- mówi Brian Nesvik, dyrektor Departamentu Gier i Ryb w Wyoming. „Słyszałem od setek ludzi i nie rozmawiałem jeszcze z żadną osobą, która powiedziałaby, że jest to do zaakceptowania”. W wielu przypadkach głęboko zakorzeniona mitologia wilków jako złoczyńców może prowadzić do szerszych nieporozumień. National Geographic poprosił Nesvika i innych badaczy wilków o rozwianie niektórych z najczęstszych mitów na ich temat. 

Wilk odstrasza kruki od swojego pożywienia w Parku Narodowym Yellowstone. Park jest domem dla co najmniej 120 wilków. Zdjęcie: Barrett Hedges, National Geographic Image Collection 

Mit 1: Wilki zabijają dla zabawy 

Chociaż żaden badacz wilków nie twierdzi, że rozumie uczucia poszczególnych dzikich zwierząt, pomysł, że wilki zabijają dla zabawy - często określany jako zabijanie z nadwyżką - nie jest uzasadniony. Wilki żyją na granicy niedoborów żywieniowych, nie głodują, ale też nie obrastają tłuszczem, jak twierdzi Ken Mills, biolog ds. wilków w Wyoming Game and Fish Department. „Są chudymi maratończykami. Muszą pokonać dużo terenu, aby znaleźć wrażliwą ofiarę, a następnie złapać ją pyskiem, pociągnąć w dół i zabić. To nie jest łatwe”- mówi Mills. Co więcej, polowanie na duże ofiary, takie jak jelenie i łosie, jest po prostu niebezpieczne. W Yellowstone, gdzie ludzie nie mogą polować na wilki, obrażenia odniesione podczas polowań na grubą zwierzynę są drugą główną przyczyną śmierci drapieżników, mówi Kira Cassidy, badaczka z Yellowstone Wolf Project, jednego z najdłuższych i najbardziej szczegółowych badań wilków na świecie. „Watahy wilków odnoszą sukces tylko w niewielkim procencie, zazwyczaj od 10 do 20 procent, na prób polowań” - mówi Cassidy. A ponieważ znalezienie pożywienia nie jest gwarantowane, wilki zabijają zdobycz, która jest przed nimi. O ile wilki nie zostaną przegonione przez ludzi lub inną watahę, będą powracać w kółko, by posilić się padliną, dopóki nie zniknie. W ciągu 23 lat pracy Millsa z wilkami w Wyoming, Michigan, Ontario i Nowym Meksyku, zbadał on tylko kilka przypadków, w których wilki zabiły więcej zwierząt niż były w stanie zjeść, w tym dobrze nagłośniony przypadek watahy wilków zabijającej 19 łosi w Wyoming. 

Wilki wybierają szczątki piżmowca. Aby uzyskać to zdjęcie, fotograf Ronan Donovan umieścił kamerę pułapkę wewnątrz tuszy. Wataha wracała na żer przez miesiąc. Zdjęcie: Ronan Donovan, National Geographic Image Collection 

Mit 2: Wilki są zbawicielami ekosystemów 

Koncepcja kaskady troficznej utrzymuje się od czasu, gdy naukowcy ponownie wprowadzili wilki do Parku Narodowego Yellowstone w latach 90. ubiegłego wieku. Podstawową ideą jest to, że gdy wilki nie zamieszkują już krajobrazu, zwierzęta kopytne, takie jak jelenie i łosie, stają się ogromną populacją i niszczą łąki, zbocza gór i obszary podmokłe. Najnowsze badania pokazują jednak, że historia nie jest taka prosta. Ekosystemy takie jak Yellowstone zmieniły się tak zasadniczo po usunięciu wilków (i niedźwiedzi grizzly), że przynajmniej w niektórych miejscach nie mogły powrócić do poprzedniego stanu tylko poprzez przywrócenie tych drapieżników, zgodnie z badaniami opublikowanymi na początku tego roku w czasopiśmie Ecological Monographs. Praca, oparta na 20 latach badań w Yellowstone, wykazała, że krajobraz znajduje się w „alternatywnym stabilnym stanie” i nie powrócił do poprzedniego. „Wilki są ważnym elementem zdrowego ekosystemu” - mówi Cassidy - ale ich obecność nie jest jedynym krytycznym czynnikiem wpływającym na zdrowie, stabilność lub odporność danego obszaru. 

Mit 3: Wilki atakują ludzi 

Filmy dla dzieci, takie jak Frozen czy Piękna i Bestia, sugerują, że wilki stanowią zagrożenie dla ludzi. W rzeczywistości wilk atakujący człowieka zdarza się niezwykle rzadko - dwie osoby zginęły w spotkaniach z wilkami w Ameryce Północnej w ciągu ostatniego stulecia. Z kolei piorun zabija około 28 Amerykanów rocznie. Szare wilki żyją w północnej części globu, od Stanów Zjednoczonych i Kanady po Europę i Azję, a spotkania z ludźmi są równie rzadkie w tych środowiskach. „Z mojego doświadczenia wynika, że bardzo boją się ludzi”- mówi Cassidy. „Albo są bardzo ostrożne do tego stopnia, że większość ludzi ich nie widzi”. 

Mit 4: Mając szansę, wilki zdziesiątkują dzikie stada.  

Wilki szare w Ameryce Północnej i ich ofiary, głównie duże zwierzęta kopytne, takie jak jelenie, łosie i żubry, ewoluowały przez dziesiątki tysięcy lat. W miarę jak wilki doskonalą się w polowaniu, łosie stają się coraz lepsze w obronie i ucieczce. „Ta fascynująca, wzajemnie powiązana ewolucja jest powodem, dla którego gatunki drapieżne, takie jak łosie, są duże, szybkie i inteligentne”- mówi Cassidy. „Każdy poszczególny łoś, który taki nie jest, był bardziej narażony na śmierć, a zatem miał niewielkie szanse na przekazanie swoich genów”. 

Nazywane „wilkami morskimi” , te zwierzęta żyją na surowym wybrzeżu Kolumbii Brytyjskiej, żywiąc się rybami i innymi organizmami morskimi. Zdjęcie: Ian MCallister, National Geographic 

To samo dotyczy szarych wilków, ponieważ oba gatunki rywalizują w ewolucyjnym pojedynku, który zapewnia jednemu stworzeniu niewielką przewagę, zanim drugie je dopadnie. Na obszarach, na których liczba populacji drapieżników spada - często z powodu chorób i człowieka - wilki albo wychowują mniej młodych, albo tracą więcej młodych, lub rozgałęziają się i szukają nowych źródeł pożywienia. „Bez względu na to, co ludzie myślą o wilkach, są one po prostu kolejnym gatunkiem w krajobrazie” - mówi Nesvik – „próbującym napełnić swój brzuch, tak jak reszta z nas”.