Eksperci twierdzą: ziewanie może być bardziej niebezpieczne niż myślisz

Źródło grafiki: Pexels

„Senność to poważny problem zdrowotny o szerokim zakresie konsekwencji”, powiedział prezes AAMS dr Eric Olson, pulmonolog i specjalista medycyny snu z kliniki Mayo w Rochester, Minnesota.

 „Od wypadków spowodowanych sennośćią podczas jazdy, błędy w pracy, po długoterminowe zagrożenia zdrowotne, skutki nadmiernej senności w ciągu dnia wpływają na nas wszystkich każdego dnia” – powiedział Olson w oświadczeniu dotyczącym artykułu, który jest poparty przez 25 różnych organizacji medycznych, w tym Amerykańską Akademię Neurologii, Krajową Radę Bezpieczeństwa i Amerykańską Akademię Lekarzy Rodzinnych.

Brak dobrego snu przez co najmniej siedem lub osiem godzin wiąże się z rozwojem, lub pogorszeniem cukrzycy, depresji, chorób serca i nerek, nadciśnienia, otyłości i udaru, twierdzą eksperci.

„Ponieważ jedna trzecia osób dorosłych w Stanach Zjednoczonych zgłasza, że doświadcza nadmiernej senności, musimy położyć nacisk na zidentyfikowanie metod na rozpoznanie, ocenienie i wyleczenie tego problemu”, dodał Olson.

Ludzie zbyt często ignorują oznaki senności, takie jak zasypianie podczas spotkania w pracy, traktując to jako nieistotny problem, zamiast jako sygnał potencjalnie niebezpiecznego deficytu snu, mówią eksperci.

„Zasypianie na nudnych spotkaniach jest oznaką niewystarczającej ilości snu. Osoba, która jest w pełni wypoczęta, nie zaśnie na spotkaniach niezależnie od tego, jak nudne to spotkanie jest”, powiedziała specjalistka ds. snu, Kristen Knutson, profesor neurologii i medycyny zapobiegawczej na Wydziale Medycyny Feinberga Uniwersytetu Northwestern w Chicago.

„Nadmierna senność w ciągu dnia może osłabić wydajność i być wskaźnikiem ukrytych zaburzeń snu lub innych problemów”, powiedziała Knutson w e-mailu. „Jeśli ktoś regularnie doświadcza nadmiernej senności w ciągu dnia, powinien porozmawiać o tym ze swoim lekarzem”.

Ukryte niebezpieczeństwo

Ciało jest w stanie zrobić dziwne rzeczy, gdy jest ciągłym sennym stanie, w tym przezwyciężanie ziewania i wysyłanie sygnałów, że w rzeczywistości radzisz sobie z brakiem snu. Jednak te sygnały nie mogą być bardziej mylne, powiedziała członkini zarządu AAMS i druga autorka, dr Indira Gurubhagavatula, profesor medycyny snu w Centrum Medycznym Administracji Weteranów w Penn Medicine w Filadelfii.

„Niestety, dane pokazują, że przy przewlekłym, niedoborze snu zdolność do rozpoznania własnego poziomu osłabienia staje się mylna. Myślimy, że wszystko jest w porządku, kiedy tak naprawdę nie jest”, powiedziała Gurubhagavatula.

„Kiedy przeprowadzamy praktyczne testy, aby zmierzyć, jak dobrze funkcjonuje twój mózg — czas reakcji, test pamięci, koordynacja — okazuje się, że ludzie popełniają naprawdę wiele błędów”. „I właśnie to jest przerażające, ponieważ wciąż mają nadmiernie wysoki poziom pewności, że wszystko jest w porządku”.

Przy ciągłej senności mózg może robić „mini drzemki”, czyli to, co specjaliści nazywają mikrosnami, powiedziała Gurubhagavatula.

„Twój mózg wchodzi w krótkie, dwu-, trzy-, dziesięciosekundowe mikrosny, a potem wraca do stanu czuwania, i możesz nawet nie zdawać sobie sprawy, że to się dzieje”, dodała. „Może to być bardzo niebezpieczne, jeśli prowadzisz samochód lub robisz coś, co wiąże się z bezpieczeństwem. Więc jeśli czujesz, że możesz zasnąć, zwróć na to uwagę, ponieważ to oznacza, że nie jesteś w stanie bezpiecznie prowadzić”.

Zgodnie z danymi, około 100 000 wypadków samochodowych rocznie jest związanych z prowadzeniem pojazdu w stanie senności.

Test na senność

Jak rozpoznać czy twoja senność staje się niebezpieczna? Można to zmierzyć na różnych skalach, w tym Skali Senności Epwortha, powiedziała Gurubhagavatula.

Pytania w teście obejmują m.in. to, jak bardzo prawdopodobne jest, że zaśniesz, siedząc spokojnie po obiedzie bez alkoholu; leżąc po południu; siedząc bezczynnie w miejscu publicznym; czytając książkę; siedząc i rozmawiając z kimś; jadąc jako pasażer w samochodzie przez godzinę; siedząc w korku przez kilka minut podczas jazdy; oraz oglądając telewizję.

„Prosimy pacjentów, aby ocenili w skali od 0 do 3, jak bardzo prawdopodobne jest, że zasną w tych ośmiu sytuacjach”, powiedziała. „Maksymalny wynik to 24, co oznacza, że jesteś bardzo, bardzo senny. Zazwyczaj wyniki powyżej 10 uznaje się za istotne i warte interwencji”.

W miarę postępującego niedoboru snu, niebezpieczne objawy senności mogą się nasilać, powiedziała Gurubhagavatula.

„Masz opadające powieki, ciało się garbi, masz trudności z utrzymaniem postawy, a niektórzy ludzie nawet zauważają zawroty głowy, kręcenie się pokoju i drżenie rąk przy poważnym niedoborze snu”,  dodała. „Możesz też stać się lekkomyślny i impulsywny, jakby nic cię nie obchodziło. To kolejny objaw”.

Inne przyczyny senności

Zaburzenia snu, takie jak bezdech senny, bezsenność, zespół niespokojnych nóg i zaburzenia rytmu cyrkadialnego snu, a także przewlekłe bóle i leki, mogą również przyczyniać się do senności, którą w stanie jest rozpoznać odpowiedni specjalista.

„Możesz także zapytać swojego farmaceutę o przepisanie odpowiednich leków lub rozważyć jakiekolwiek leki dostępne bez recepty”, powiedziała Gurubhagavatula.

Pewne zachowania związane ze stylem życia również mogą przyczyniać się do przewlekłej senności, twierdzą eksperci.

„Rzeczy takie jak nadmiar kofeiny, picie alkoholu przed snem, używanie marihuany, ilość wykonywanych ćwiczeń oraz złe nawyki związane ze snem, takie jak spanie w jasnym, zimnym, gorącym lub hałaśliwym pokoju, na pewno wpłyną na to, jak zorganizowany i odświeżający twój sen będzie”, powiedziała Gurubhagavatula.

Wiele osób sięga po alkohol lub marihuanę w błędnym przekonaniu, że mogą one poprawić sen. Chociaż alkohol może ułatwiać zasypianie, ciało budzi się w środku nocy, gdy alkohol zostaje przetworzony, twierdzą eksperci.

„Mam pacjentów, którzy są bardzo zaskoczeni, jak dużo lepszy jest ich sen, gdy pozbędą się tego jednego drinka, którego piją przy obiedzie”, powiedziała Gurubhagavatula.

„Jeśli chodzi o marihuanę, wiemy, że w rzeczywistości ma ona niepożądane skutki uboczne dla snu. Wydajność twojego snu spada, a to, jak zmęczony czujesz się następnego dnia, wzrasta, więc jakość snu rzeczywiście zaczyna się pogarszać”.