Epidemia świerzbu na brytyjskich uniwersytetach - co należy wiedzieć

Objawy świerzbu.   Zdjecie: medicover.pl

Roztocza świerzbu te zagnieżdżają się pod skórą, gdzie składają jaja i rozmnażają się, powodując odpowiedź immunologiczną, której skutkiem jest nieprzyjemne swędzenie będące objawem choroby. Ogniska świerzbu często występują w placówkach publicznych, takich jak domy opieki dla osób starszych. W październiku 2024 r. w mediach pojawiły się doniesienia o przypadkach zachorowań w placówkach uniwersyteckich w Wielkiej Brytanii. 

Okres inkubacji świerzbu wynosi przeważnie od czterech do sześciu tygodni. Jest to czas między zarażeniem - przedostaniem się roztocza na powierzchnię skóry, a następnie do jej wnętrza - a wystąpieniem u pacjenta objawów, takich jak charakterystyczne dokuczliwe swędzenie. Oznacza to, że przypadki zgłoszone w październiku 2024 r. zostały zainfekowane w połowie lub pod koniec września, tj. mniej więcej w czasie powrotu studentów do uniwersytetów w całym kraju. Biorąc pod uwagę tak długi okres inkubacji, zapobieganie i zwalczanie ognisk choroby może być nie lada wyzwaniem. Zdiagnozowanie świerzbu bywa problematyczne, ponieważ jego objawy na skórze trudno dostrzec - mogą występować na przykład między palcami. 

Do zarażenia dochodzi zazwyczaj poprzez długotrwały, bezpośredni kontakt ze skórą osoby chorej na świerzb oraz dzielenie się pościelą, ręcznikami, ubraniami i tkaninami dekoracyjnymi, skąd roztocza mogą przenosić się na kolejne osoby. Dobrą poradą byłoby zatem regularne pranie pościeli, ubrań i ręczników w wysokich temperaturach w celu zabicia roztoczy lub, jeśli nie jest to możliwe, zamknięcie przedmiotów w szczelnych, plastikowych workach na parę dni. 

Stygmatyzacja i niedostateczna liczba zgłoszeń 

Dane z raportu The Royal College of General Practitioners na temat chorób zakaźnych i układu oddechowego w Anglii z października 2024 r. wskazują, że zgłoszone przypadki świerzbu są wyższe niż średnia poprzednich sezonów. Liczby te są najprawdopodobniej zaniżone. Podobnie jak w przypadku wielu innych infekcji skóry, świerzb jest chorobą stygmatyzowaną, a zatem powszechne jest niedostateczne lub opóźnione zgłaszanie jego przypadków. 

Istnieje przekonanie, że świerzb jest chorobą osób niedbających o higienę. Nic bardziej mylnego - roztocza świerzbu ,,zagrzebują” się w skórze, co oznacza, że nie można pozbyć się ich podczas kąpieli. Ponadto świerzb może pojawić się w miejscach zasłoniętych ubraniem, takich jak pachwiny czy pośladki - co stanowi kolejną przyczynę stygmatyzacji i niedostatecznych danych. Oznacza to, że posiadane przez nas dane są mało wiarygodne w odniesieniu do rzeczywistej liczby przypadków. 

Leczenie i profilaktyka 

Leczenie zwykle polega na stosowaniu permetryny lub malationu - balsamów do stosowania zewnętrznego. Aby kremy te przyniosły efekty, należy wcierać je w całe ciało, a nie tylko w miejsce występowania infekcji. Iwermektyna, przyjmowana doustnie, również wykazuje wysoką skuteczność w leczeniu świerzbu i może być przepisywana w celu ograniczenia przypadków choroby. Kampanie informacyjne mogą pomóc w zwiększaniu świadomości opinii publicznej i opisywaniu możliwych symptomów. 

Światowa Organizacja Zdrowia definiuje szereg chorób jako zaniedbane choroby tropikalne (NTD). Jak sama nazwa wskazuje, większość z nich występuje głównie w regionach tropikalnych. Obejmują one infekcje skóry, takie jak trąd, a także choroby przenoszone przez komary, takie jak denga. Świerzb jest jednak wyjątkowy wśród NTD, ponieważ powszechnie występuje w środowiskach o bardziej umiarkowanym klimacie, takich jak Wielka Brytania. Roztocza żyją w niemal każdym klimacie, a infekcja nie ustępuje, dopóki nie zostanie prawidłowo zdiagnozowana i wyleczona. 

We wrześniu 2023 r. w Wielkiej Brytanii odnotowano ogniska świerzbu, które nie zawsze były leczone. Nie jest pewne, czy te same braki będą odczuwalne podczas epidemii w październiku 2024 roku. Osoby cierpiące na uporczywe swędzenie lub mające kontakt z osobą chorą na świerzb powinny zgłosić ten fakt pracownikowi służby zdrowia w celu podjęcia dalszych działań. 

Choć świerzb zwykle nie jest śmiertelny, jest to bardzo uciążliwa infekcja, która wywiera znaczący wpływ na jakość życia. Świadomość i szybkie reagowanie mogą pomóc w opanowaniu epidemii.