Europejscy przywódcy jednoczą się wokół europejskiej wizji zrównoważonego i konkurencyjnego sektora kosmicznego

Zdjęcie: ESA/NASA 

Europa podejmie zdecydowane kroki w eksploracji przestrzeni kosmicznej zapewniając autonomiczny dostęp do niej, przygotowując jednocześnie zmianę konwencji w kierunku bardziej konkurencyjnych pojazdów nośnych nowej generacji. Temat ten podjęto podczas ostatniego szczytu kosmicznego ESA w Sewilli. 

Ministrowie rządowi reprezentujący państwa członkowskie, kraje stowarzyszone oraz narody współpracujące z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) jednomyślnie zobowiązali się do wzmocnienia europejskich ambicji kosmicznych, aby lepiej odpowiadać na potrzeby obywateli Europy. W międzyczasie, Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) unowocześnia metody zarządzania swoimi programami, przyspiesza procesy zakupowe oraz potęguje swoją pozycję jako głównego klienta dla dostawców komercyjnych, równocześnie stymulując rozwój przełomowych technologii i innowacyjnych programów. 

Josef Aschbacher, dyrektor generalny ESA, zaznaczył: „Współczesne podróże kosmiczne to o wiele więcej niż astronomia, czy eksploracja przestrzeni za pomocą robotów i załóg. Przestrzeń kosmiczna nabrała strategicznego znaczenia dla dobrostanu każdego państwa. Polityka kosmiczna jest równocześnie polityką klimatyczną, przemysłową oraz bezpieczeństwa. Stanowi ona kluczowe narzędzie w odpowiedzi na globalne wyzwania i jest przedmiotem dyskusji na arenie światowej. Europa musi aktywnie uczestniczyć w tej dyskusji. 

Anna Christmann, koordynatorka polityki lotniczej i kosmicznej rządu federalnego Niemiec, która miała zaszczyt przewodniczyć dzisiejszemu posiedzeniu Rady ESA na poziomie ministerialnym, powiedziała: „W dniu dzisiejszym państwa członkowskie ESA zadeklarowały swoje poparcie dla wzmocnienia ESA. Dzięki temu zostały podjęte kroki w celu zastosowania innowacyjnego i konkurencyjnego podejścia, które ma na celu przeobrażenie sposobu, w jaki Europa zabezpiecza swój dostęp do kosmosu i rozwija badania. Wzmocniona ESA będzie również kluczowa w efektywnym wykorzystaniu przestrzeni kosmicznej do walki ze zmianami klimatu, przynosząc korzyści wszystkim mieszkańcom Ziemi. Z niecierpliwością oczekuję dalszych postępów na tej obiecującej drodze, zwłaszcza podczas kolejnego spotkania państw członkowskich w Radzie ESA w Niemczech w 2025 roku.” 

Przyspieszenie wykorzystania przestrzeni kosmicznej 

Dane pozyskane z obserwacji Ziemi z kosmosu odegrały decydującą rolę w wykrywaniu zmian klimatycznych. Teraz ESA ma zamiar wspomóc Europę w przejściu od samego monitorowania do aktywnego zarządzania, wykorzystując przestrzeń kosmiczną do konkretnych działań klimatycznych. W ten sposób agencja będzie wspierać krajowe i europejskie inicjatywy mające na celu osiągnięcie neutralności węglowej do roku 2050. W ramach współpracy z partnerami międzynarodowymi, w tym wieloma spoza sektora kosmicznego, ESA zamierza przyspieszyć wykorzystanie przestrzeni kosmicznej w celu wspierania zrównoważonego rozwoju i zielonej przyszłości. ,,Opierać się to będzie na wielu istniejących inicjatywach ESA, takich jak: Fabryka Informacji o Zielonej Transformacji (ang. Green Transition Information Factory), która korzysta z danych obserwacyjnych Ziemi; przetwarzanie danych w chmurze oraz zaawansowane narzędzia analityczne wspierające decydentów i sektory przemysłu w osiąganiu neutralności emisyjnej; projekt Iris, który ma na celu stworzenie bardziej ekologicznego lotnictwa za pomocą technologii satelitarnych; a także inicjatywy mające na celu wykorzystanie danych kosmicznych dla bardziej zrównoważonego rolnictwa, energetyki i transportu, które niedawno zostały skompilowane w 'zielonej dokumentacji' ESA. 

ESA zadeklarowała również gotowość do współpracy z Dyrektorem Generalnym Unii Europejskiej ds. Działań Klimatycznych, który przewodzi działaniom Komisji Europejskiej w walce ze zmianami klimatycznymi, zarówno na szczeblu unijnym, jak i międzynarodowym. W tym samym czasie, agencja zobowiązuje się do aktywnego ograniczania wpływu środowiskowego wszystkich swoich projektów kosmicznych na każdym etapie ich realizacji oraz do promowania czystego i zrównoważonego rozwoju przemysłu kosmicznego. 

Zmiany klimatyczne są przyczyną huraganów i powodzi, które stanowią zagrożenie dla życia i dobrobytu w Europie, podobnie jak inne klęski żywiołowe, w tym pożary lasów i trzęsienia ziemi. Tymczasem rosnąca liczba satelitów ma możliwość reagowania na takie sytuacje kryzysowe.ESA przyspieszy wykorzystanie przestrzeni kosmicznej do szybkiego i skutecznego reagowania na sytuacje kryzysowe za pomocą akceleratora reakcji kryzysowej (ang. crisis response accelerator). Ministrowie wyrazili wsparcie dla współpracy agencji z międzynarodowymi partnerami, w tym z sektorów nienależących do branży kosmicznej, aby zapewnić państwom członkowskim kompleksową analizę i wypełnienie istniejących luk. "W dzisiejszych czasach świat staje się coraz bardziej uzależniony od technologii kosmicznych. Celem Programu Akceleratora Ochrony Zasobów Kosmicznych (ang. Space Asset Protection Accelerator) jest ochrona technologii kosmicznych. Program ten skupia się na minimalizowaniu zagrożeń pochodzących z takich źródeł jak kosmiczne odpady oraz niebezpieczne zjawiska pogodowe w przestrzeni kosmicznej. Na szczytu kosmicznym ministrowie wezwali organizacje publiczne oraz komercyjne podmioty kosmiczne do zadeklarowania gotowości do podpisania Karty Zero Śmieci (ang. Zero Debris Charter) w przyszłych miesiącach. 

Ugruntowanie Należnej Pozycji Europy na Światowej Arenie 

Świat stoi na progu przełomowego momentu w eksploracji kosmicznej. Krajobraz ten zmienił się radykalnie w ostatnich latach i zapowiada jeszcze szybsze zmiany w przyszłości: rozwija się nowa gospodarka orbitalna, która zrewolucjonizuje eksplorację kosmosu po wycofaniu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Prywatne firmy również przyczyniają się do tej rewolucji, od technologii pojazdów nośnych po badania. Podczas Szczytu Kosmicznego ministrowie ogłosili konkurs dla innowacyjnych europejskich firm na świadczenie usług powrotu ładunków kosmicznych, z europejskim dostawcą usług komercyjnych, który dostarczy zaopatrzenie na Międzynarodową Stację Kosmiczną i przewiezie ładunek z powrotem na Ziemię w 2028 roku. Pojazd służbowy może zostać przekształcony w statek załogowy i służyć innym celom, jeśli państwa członkowskie wyrażą takie życzenie. 

Środki rządowe na wstępne fazy projektu zostały już zabezpieczone, a obecnie w ramach konkursu poszukiwane są również inwestycje prywatne. Drugi etap projektu zostanie przedstawiony jako propozycja na kolejne spotkanie Rady ESA na szczeblu ministerialnym w 2025 roku. Dzięki decyzjom podjętym na dzisiejszym szczycie kosmicznym, ESA może bez zwłoki zainicjować prace, by osiągnąć założone ambitne cele na rok 2028. Nowe rakiety Ariane 6 i Vega-C niebawem zapewnią Europie niezależny dostęp do kosmosu, jednak rynek pojazdów nośnych przeszedł gruntowną metamorfozę. Europa musi zachować ciągłość technologicznych i przemysłowych możliwości dostępu do przestrzeni kosmicznej. Ministrowie wytyczyli nowy konkurencyjny cel dla europejskiego sektora transportu kosmicznego, aby przywrócić Europie pozycję w handlu kosmicznym, zredukować zależność od finansowania rządowego i utrzymać swoją rolę na arenie międzynarodowej, czyniąc z ESA głównego klienta i promotora komercyjnych inicjatyw oraz usług kosmicznych. 

Kolejne Działania 

ESA rozpocznie współpracę z Unią Europejską w zakresie koordynacji europejskiego zapotrzebowania na usługi kosmiczne, podkreślając rolę agencji jako kluczowego elementu europejskich aspiracji kosmicznych. Decyzje podjęte dzisiaj, oparte na rezolucji wynikającej z propozycji dyrektora generalnego ESA, mają na celu wzmocnienie europejskich ambicji dotyczących zielonej i zrównoważonej przyszłości, a także dostępu do przestrzeni kosmicznej i jej badania. Są one istotnym krokiem naprzód w przygotowaniach do posiedzenia Rady ESA na szczeblu ministerialnym w 2025 roku. Dyrektor generalny ESA przedstawi strategię „ESA 2040”, opracowaną we współpracy z państwami członkowskimi agencji, która będzie gotowa na początku 2024 roku i posłuży jako fundament dla spotkania w 2025 roku.