Galaktyka nazwana ze względu na swoje podobieństwo do sombrero na nowym zdjęciu wygląda zupełnie inaczej

Należący do NASA Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba niedawno zaobserwował galaktykę Sombrero za pomocą instrumentu działającego w średniej podczerwieni, rejestrując jej zbity zewnętrzny pierścień pyłowy. Zdjęcie: NASA/ESA/CSA/STScI

Wykonane za pomocą instrumentu MIRI (instrument średniej podczerwieni) obserwatorium kosmicznego, zdjęcie ukazuje gładki wewnętrzny dysk galaktyki, a nie świecące jądro, które zwykle świeci na zdjęciach w świetle widzialnym wykonanych za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble'a. Widok Webba sprawia, że „korona” sombrero jest niewidoczna, zmieniając wygląd galaktyki na przypominający oko byka. Tymczasem odległe galaktyki migoczą w tle obrazu.

Galaktyka - znana również jako Messier 104 lub M104 - znajduje się około 30 milionów lat świetlnych od Ziemi w konstelacji Panny. Francuski astronom i łowca komet Pierre Méchain odkrył ją w 1781 roku. Méchain nazwał galaktyczne znalezisko na cześć swojego kolegi Charlesa Messiera, który słynnie katalogował gromady gwiazd i mgławice.
Czułe instrumenty Webba mogą wykrywać obiekty niebieskie za pomocą różnych długości fal światła podczerwonego, które jest niewidoczne dla ludzkiego oka, aby ujawnić wcześniej niewidoczne szczegóły wszechświata.

Drobne szczegóły Messier 104 wykryte przez MIRI pokazują również zewnętrzny pierścień galaktyki, ujawniając, w jaki sposób pył - kluczowy składnik obiektów niebieskich, takich jak gwiazdy i planety - jest ustrukturyzowany i rozmieszczony w całej galaktyce.
Poprzednio, gdy należący do NASA, już nieczynny Kosmiczny Teleskop Spitzera obserwował galaktykę Sombrero, zewnętrzny pierścień wydawał się gładki, ale nowe zdjęcia Webba ujawniają złożoną, zbitą naturę pyłowego pierścienia, co może sugerować obecność gwiezdnego żłobka.
Nowe detekcje Webba pozwoliły również astronomom dostrzec w pierścieniu pyłu cząsteczki zawierające węgiel, takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, co dodatkowo sugeruje, że zewnętrzny pierścień galaktyki może być domem dla regionów gwiazdotwórczych. Jednak galaktyka Sombrero jest cicha pod względem formowania się gwiazd w porównaniu z innymi galaktykami, takimi jak Messier 82. W tej ostatniej galaktyce rodzi się dziesięciokrotnie więcej gwiazd niż w szacowanej na 100 miliardów Drodze Mlecznej.

Naukowcy szacują, że pierścienie galaktyki Sombrero produkują mniej niż jedną masę słoneczną gwiazd rocznie, przy czym jedna masa słoneczna jest równa masie naszego Słońca. Dla porównania, Droga Mleczna jest odpowiedzialna za tworzenie około dwóch mas słonecznych rocznie, według NASA.
Supermasywna czarna dziura w centrum galaktyki Sombrero jest również mniej aktywna niż te w centrach innych galaktyk, powoli pochłaniając materiał z Messier 104 i uwalniając jasny, ale niewielki strumień promieniowania.

Galaktyka jest jednak pełna 2000 gromad kulistych, czyli grup setek tysięcy starych gwiazd utrzymywanych grawitacyjnie razem, co stanowi idealne miejsce dla astronomów do przeprowadzania badań porównawczych gwiazd w tym samym wieku, ale różniących się masą i innymi aspektami.
Teleskop Webba, uruchomiony w grudniu 2021 r., rozpocznie czwarty rok obserwacji wszechświata w lipcu. Naukowcy z całego świata złożyli wnioski o czas obserwacji za pomocą teleskopu w celu poszukiwania egzoplanet i ich atmosfer, gwiazd i odległych galaktyk.