Genetycznie zmodyfikowany banan odporny na chorobę panamską jest dopuszczony do spożycia w Australii

Zdjęcie: University of Technology

Naukowcy potwierdzają, że będzie bezpieczny do spożycia, lecz odmiana zmodyfikowana genetycznie jest rozpatrywana jako „plan awaryjny”, w walce przeciwko pochodnej choroby panamskiej nazwanej TR4, ponieważ jest niemal całkowicie na nią odporny. Choroba panamska TR4 to grzyb który pozbawia bananowce składników odżywczych, ostatecznie zabijając roślinę. Aktualnie nie są znane metody leczenia albo przeciwdziałania rozwojowi choroby, a przez to, że choroba rozwija i rozprzestrzenia się w glebie, na zainfekowanych terenach nie może rosnąć większość gatunków bananów, w tym najpopularniejszy Cavendish.

„Cieszymy się z tej decyzji, jest ona bardzo ważna w budowaniu programu zabezpieczającego banany Cavendish przeciwko chorbie TR4, która uderzyła w wiele części świata, również w Australię” – powiedział James Dale, przewodniczący programu biotechnologicznego Uniwersytetu Technologii w Queensland dotyczącego bananów. „Około 95 procent australijskich bananów jest uprawiane w Queensland, a w 97 procentach jest to Cavendish”. Większość bananów jest uprawiana na dalekiej północy Queensland wokół Atherton Tablelands, Innisfail i Tully Valley. TR4 pierwszy raz pierwszy raz odnotowany w Tully Valey w 2015 i chociaż przemieszczanie się choroby zostało ograniczone do ośmiu dotkniętych nią gospodarstw, ostatnie powodzie wzbudziły obawy o możliwe dalsze rozprzestrzenianie się.

Czy genetycznie zmodyfikowane banany są bezpieczne?

Naukowcy odkryli gen który jest niemal całkowicie odporny na chorobę panamską TR4 w gatunku nazwanym Musa acuminata ssp malaccensis, dziko rosnącym bananie występującym na terenach południowo-wschodniej Azji i stworzyli odmianę Cavendish zawierającą ten gen. „Przenieśliśmy gen z jednego banana do drugiego” – powiedział profesor Dale. „Nie ma w tym niczego przerażającego. Gen występował w odmianie Cavendish… tylko nie działał, zamieniliśmy na taką wersję genu, która działa” – dodał. Kontynuował, że choroba panamska TR4 jest „dość dobrze kontrolowana” w Australii, a przepisy dotyczące bezpieczeństwa biologicznego „naprawdę ograniczają jej rozprzestrzenianie”. „Jednak, to może się zmienić, więc potrzebujemy zabezpieczenia. Banany gatunku Cavendish nie znikną, ale wersja zmodyfikowana jest gotowa, jeśli TR4 będzie postępować i zacznie szkodzić naszej branży” – zakończył.

Co dalej?

Po ponad siedmiu latach prób terenowych w Terytorium Północnym, odmiana QCAV-4 będzie teraz testowana na polach uprawnych w Queensland. Profesor Dale powiedział, że jego zespół będzie pracował nad wersjami QCAV-4 odpornymi na inne choroby. „Modyfikacja genów zapewnia znacznie mniej obaw, szczególnie dla organów nadzorujących i konsumentów, więc jest to kolejny etap – edycja” „Kolejną największą chorobą po TR4 jest czarna sigatoka grzyb atakujący liście roślin. W Australii całe szczęście jest jego łagodna odmiana. Ale w niektórych krajach, zwłaszcza w Ameryce Środkowej, wykonuje się do 60 oprysków, żeby kontrolować rozprzestrzenianie grzybów. Dlatego nie chcemy tylko opracować gatunku Cavendish odpornego tylko na TR4, ale również na sigatokę”.

Banany przyszłości

Profesor Dale powiedział, że edycja genów pomoże w przyszłości zabezpieczyć żywność taką jak banany, umożliwiając tworzenie odmian, które mogą poradzić sobie z różnymi zagrożeniami i w różnych warunkach. Będziemy potrzebować podobnych technologii, żeby ograniczyć używanie pestycydów, ale również z coraz trudniejszym klimatem, musimy być w stanie tworzyć nowe odmiany, które będą radzić sobie ze wszystkimi nowymi warunkami” – powiedział. „Przez technologie, które już są dostępne… możemy również dodać, jak w jednym z naszych projektów w Afrycie, większą zawartość składników i wartości odżywczych”. „Będzie to bardzo ważne w dla przemysłu owocowego i bananowego”.