Grenlandia rośnie w górę, topniejąc coraz bardziej
Podnoszenie się Grenlandii to znany i trwający od dawna proces, który rozpoczął się po zakończeniu ostatniego zlodowacenia, około 11 700 lat temu. Gdy pokrywa lodowa zaczęła się cofać, podłoże skalne wyspy zostało uwolnione od ciężaru, co spowodowało jego uniesienie. To zjawisko znane jest jako izostatyczne odbicie lodowca.
Zdjęcie: DTU Space
Obecnie, poza długotrwałym procesem, Grenlandia traci lód wskutek współczesnych zmian klimatycznych. Według obliczeń naukowców, rocznie arktyczna pokrywa lodowa wyspy zmniejsza się o około 262 gigatony lodu. Wyniki badań z 2022 roku pokazują, że nawet same lodowe rzeki przy wybrzeżu tracą około 42 gigatony lodu.
Nowe badanie, opublikowane 13 stycznia w czasopiśmie „Geophysical Research Letters”, wykazało, że utrata lodu przez lodowce istotnie przyczynia się do podnoszenia się skał macierzystych Grenlandii. W niektórych regionach, ubytek lodu lodowcowego odpowiada nawet za niemal jedną trzecią całkowitego ruchu pionowego lądu. Danjal Longfors Berg z Duńskiego Uniwersytetu Technicznego potwierdził, że największe podniesienie lądu zaobserwowano w obszarach dotkniętych największymi stratami masy, zwłaszcza w okolicach największych lodowców na Grenlandii.
Pomiary GPS wokół Grenlandii
Berg oraz jego zespół skorzystali z danych ze 58 monitorów GPS osadzonych w podłożu skalnym wokół Grenlandii, aby śledzić ruch pionowy od 2007 roku. Następnie określili, ile tego ruchu jest spowodowane obecną i niedawną utratą lodu, a ile długoterminowym odbiciem. Wyniki ujawniły, że utrata lodu z lodowców stanowiła znaczącą część uniesienia Grenlandii — 32% całkowitego w północnej części wyspy i 27,9% na wschodzie.
Największe uniesienie podłoża skalnego odnotowuje się w obszarze lodowca Kangerlussuaq w południowo-wschodniej części Grenlandii, gdzie ziemia podnosi się z szybkością około 8 milimetrów rocznie. Od 1900 roku ten lodowiec cofnął się o 6,2 mil (10 kilometrów), a grubość jego zakończenia zmniejszyła się o setki metrów.
Według Berga, posiadanie solidnej wiedzy na temat podnoszenia się podłoża Grenlandii stanowi uzupełniający sposób pomiaru utraty lodu w regionie. Do analiz wykorzystuje się również pomiary wysokościomierzy, uwzględniające wysokość terenu, oraz pomiary grawitacyjne, uzyskiwane za pomocą satelitów. Po dokładnym oszacowaniu utraty masy przez Grenlandię, naukowcy będą w stanie precyzyjnie określić, jak znacząco wzrasta poziom morza.
Dział: Ciekawostki
Autor:
Stephanie Pappas | Tłumaczenie: Weronika Paprocka
Udostępnij
