Grupy dodatków w ultraprzetworzonych produktach spożywczych związane z cukrzycą typu 2, wynik badań

Prawie 70% wszystkich produktów spożywczych w amerykańskich sklepach to żywność ultraprzetworzona, co to oznacza? Produkty te zawierają dodatki, które służą do nadania smaku i koloru, tworzenia tekstury, wydłużania trwałości oraz zapobiegania oddzielaniu się składników.

Jednak istnieje niewiele badań na temat wpływu tych dodatków na zdrowie, a dostępne dane dotyczą głównie możliwych szkód wynikających z pojedynczych składników, takich jak barwniki spożywcze i bromowany olej roślinny, a także zanieczyszczeń, które przenikają do żywności z opakowań.

Według wyników z nowych badań, grupy dodatków często stosowane przez przemysł w określonych kategoriach żywności mogą być bardziej szkodliwe, gdy są spożywane razem niż pojedynczo. Badanie to wykazało, że dwie takie mieszanki były powiązane z niewielkim, ale istotnym wzrostem ryzyka cukrzycy typu 2.

„Badania pokazują, że spożycie niektórych grup dodatków zwiększa ryzyko cukrzycy ze zwiększonym efektem w porównaniu do poszczególnych dodatków” – powiedział Carlos Augusto Monteiro, emerytowany profesor w Szkole Zdrowia Publicznego Uniwersytetu w São Paulo w Brazylii, w e-mailu.

„Właśnie ten fakt, że regulacje dotyczące dodatków uwzględniają ich wpływ na zdrowie tylko indywidualnie bez uwzględnienia ich połączeń, jest pod krytyką, ponieważ dodatki te są spożywane w grupach, a nie pojedynczo” – powiedział Monteiro. „Badanie pokazuje, że ta krytyka jest absolutnie uzasadniona”.

Monteiro, który nie brał udziału w badaniu, stworzył popularny system klasyfikacji NOVA, który grupuje żywność na podstawie poziomu jego przetworzenia. Produkty w ich naturalnym stanie, takie jak owoce, warzywa, mięso, mleko i jaja, uważane są za nieprzetworzone lub minimalnie przetworzone.

Sole, oleje i przyprawy to przetworzone składniki do gotowania. Warzywa i owoce w puszkach, chleby i sery są uważane za przetworzone. Produkty pakowane i gotowe do spożycia, przetworzone mięsa oraz słodzone i dietetyczne napoje zawierające dodatki, które są rzadko lub nigdy nieużywane w kuchniach, a które przechodzą intensywny proces przemysłowy, są uważane za ultraprzetworzone.

Międzynarodowa Rada Stowarzyszeń Napojów reprezentująca przemysł powiedziała w e-mailu do CNN, że badanie jest „absurdalne”.

„Wyniki tego badania są bardzo mylące i służą jedynie wzbudzaniu strachu i zamieszania wśród konsumentów. Dziesięciolecia solidnych dowodów naukowych pokazują, że te składniki są bezpieczne” – powiedziała Kate Loatman, dyrektor wykonawcza ICBA.

Grupy Dodatków

Dodatki często stosowane w ultraprzetworzonych produktach spożywczych obejmują konserwanty, które zapobiegają rozwojowi pleśni i bakterii; emulgatory, które zapobiegają oddzielaniu się niekompatybilnych składników; sztuczne barwniki i

barwniki; substancje zapachowe i wzmacniacze smaku; środki przeciwpieniące, wypełniające, wybielające, żelujące i glazurowe; oraz dodane lub zmodyfikowane cukry, sole i tłuszcze, które mają na celu uczynienie żywności bardziej atrakcyjną.

Przemysł często łączy te same dodatki wielokrotnie w określonym rodzaju żywności, ponieważ mają one właściwości komplementarne, powiedziała główna autorka badania Mathilde Touvier, dyrektor Zespołu Badań Epidemiologii Żywieniowej we Francuskim Narodowym Instytucie Badań Zdrowia i Medycyny, instytucji badawczej sektora publicznego.

„Napój dietetyczny zawiera mieszankę sztucznych słodzików, barwników, kwasów takich jak aspartam lub kwas cytrynowy, acesulfam potasu (Ace-K) i karmel amoniakalny z siarczanem” – powiedziała Touvier w e-mailu. „To samo dotyczy jogurtu dietetycznego z dodanym smakiem – z emulgatorami i sztucznymi słodzikami – lub przemysłowego chleba z emulgatorami, konserwantami itp.”

Dodatkowo ludzie często spożywają pewne produkty razem, tworząc w ten sposób unikalne grupy dodatków, powiedziała Touvier, która jest także głównym badaczem grupy NutriNet-Santé, długo już trwającego badania dotyczącego związku między odżywianiem a zdrowiem.

Weźmy na przykład regularnego konsumenta fast foodów, który je typowy posiłek – burgera na przemysłowej bułce, frytki i napój gazowany, lub hot doga na przemysłowym chlebie z chipsami i napojem gazowanym. Regularne spożywanie ultraprzetworzonych produktów razem może przyczyniać się do tworzenia właśnie tych grup chemikaliów, dodała.

Bardziej szkodliwe razem niż osobno

Nowe badania opublikowane we wtorek w dzienniku naukowym PLOS Medicine, przeanalizowały dane dotyczące odżywiania i zdrowia ponad 108 000 dorosłych uczestników francuskiego podczas badań NutriNet-Santé. Wcześniejsze badania z wykorzystaniem tych uczestników odkryły związek między sztucznymi słodzikami, emulgatorami takimi jak polisorbat 80, karagen, guma ksantanowa i guma guar oraz azotynami znajdującymi się w przetworzonych mięsach a zwiększonym ryzykiem cukrzycy typu 2.

Uczestników poproszono o informacje na temat ich diety według marki produktu, korzystając z bazy danych Open Food Facts która zawiera listę składników, alergenów i wartości odżywczych ponad 3 milionów produktów spożywczych z 150 krajów według nazwy jej producenta. Znajomość listy składników i wartości odżywczych dla każdego produktu pozwoliła badaczom stworzyć bazę danych znanych dodatków spożywczych które były przyjmowane przez każdą osobę.

„Te mieszanki są oparte na danych” – powiedziała główna autorka badania Marie Payen de la Garanderie, doktorantka w Zespole Badań Epidemiologii Żywieniowej Francuskiego Narodowego Instytutu Badań Zdrowia i Medycyny.

„Nie zdecydowaliśmy się, aby grupować te dodatki według naszego założenia. Pięć tych mieszanek właśnie odzwierciedla te najczęściej spożywane przez uczestników badania NutriNet-Santé” – powiedziała de la Garanderie w e-mailu. „To badanie jest pierwszym, które stara się oszacować narażenie na mieszanki dodatków spożywczych w dużej części populacji oraz analizuje ich związek z występowaniem cukrzycy typu 2”.

Te dane żywieniowe zostały następnie porównane z danymi medycznymi w grudniu 2023 roku, w celu sprawdzenia kto w międzyczasie rozwinął cukrzycę typu 2.

„Dostosowaliśmy wszystkie modele pod kątem spożycia energii, dodanych cukrów, nasyconych kwasów tłuszczowych, sodu, błonnika pokarmowego itp., aby wyizolować potencjalny wpływ badanych mieszanek, niezależnie od dobrze nam znanego wpływu cukru na cukrzycę typu 2” – powiedziała Touvier.

Z pięciu grup dodatków spożywczych, dwie były związane z umiarkowanym wzrostem ryzyka cukrzycy i to niezależnie od jakości diety, czynników socjodemograficznych czy stylu życia.

Pierwsza grupa składa się z modyfikowanych skrobi, pektyny, gumy guar, karagenu, polifosforanów, sorbinianu potasu, kurkuminy i gumy ksantanowej. Guma ksantanowa i guma guar pochodzą z roślin i zazwyczaj są bezpieczne, a nawet korzystne. Jednak według innych badań mają one możliwość na zakłócenia w mikrobiocie jelitowej i stan zapalny.

Produkty w tej grupie to kremowe desery mleczne takie jak gotowe puddingi, sosy na bazie tłuszczu takie jak dip serowy oraz buliony.

„Modyfikowane skrobia to grupa dodatków fosforanowych” – powiedziała Elizabeth Dunford, adiunkt w Katedrze Żywienia Uniwersytetu Północnej Karoliny w Chapel Hill, która nie brała udziału w tych badaniach.

„Istnieje ogromna ilość badań pokazujących szkodliwy wpływ spożycia fosforanów na funkcję nerek, a z pewnością ma to związek z negatywnymi skutkami w cukrzycy typu 2” – powiedziała Dunford w e-mailu.

Druga grupa, która jest powiązana ze zwiększonym ryzykiem cukrzycy typu 2, obejmuje kwas cytrynowy, cytryniany sodu, kwas fosforowy, karmel amoniakalny z siarczanem, acesulfam potasu (Ace-K), aspartam, sukralozę, gumę arabską, kwas jabłkowy, wosk karnaubowy, ekstrakt z papryki, antocyjany, gumę guar i pektynę. Te dodatki są zazwyczaj obecne w napojach słodzonych cukrem lub stucznie.

„Jedna z grup zawiera kilka emulgatorów, podczas gdy druga zawiera kilka niskokalorycznych słodzików – obie grupy mają składniki, których związek z cukrzycą został już udowodniony, więc wyniki są bardzo spójne” – powiedział Monteiro.

„Potrzebne jest jeszcze duża ilość badań, aby uzyskać głębsze zrozumienie potencjalnych interakcji mieszanek dodatków spożywczych na metabolizm” – powiedziała de la Garanderie.

„Wyniki tych badań wyglądają na dokładne” – powiedziała Dunford. „Uważam, że ten artykuł naukowy to dobry pierwszy krok w zwróceniu uwagi na potencjalne negatywne konsekwencje zdrowotne konkretnych kombinacji dodatków”.