Implantacja nerwu przywraca świadomość mężczyźnie w stanie uporczywej śpiączki

Zdjęcie: The Guardian

Leczenie to kwestionuje powszechnie przyjęte przekonanie, że nie ma szans na odzyskanie świadomości przez pacjenta, jeśli przebywa w stanie śpiączki dłużej niż 12 miesięcy.

Za sprawą poważnych obrażeń mózgu w wypadku samochodowym, mężczyzna był kompletnie nieświadomy otaczającego go świata. Jednak po wszczepieniu implantu do stymulacji nerwu błędnego, który prowadzi do pnia mózgu, mężczyzna wydawał się mieć przebłyski świadomości.

Zaczął śledzić przedmioty oczami, sluchać gdy czytano mu książki, a jego oczy szeroko otwierały się ze zdziwienia, gdy badający nagle zbliżył swoją twarz. Nawet potrafił zareagować na proste prośby, takie jak obrócenie głowy na żądanie - choć zajęło mu to około minuty.

Angela Sirigu, która kierowała badaniami w Instytucie Nauk Kognitywnych im. Marca Jeanneroda w Lyonie we Francji, powiedziała: „Jest wciąż sparaliżowany, nie może mówić, ale może reagować. Teraz jest bardziej świadomy”.

Niels Birbaumer z Uniwersytetu w Tübingen, pionier interfejsów mózg-komputer mające pomóc pacjentom z zaburzeniami neurologicznymi w komunikacji, stwierdził, że wyniki, opublikowane w czasopiśmie Current Biology, rodzą palące kwestie etyczne. „Wielu z tych pacjentów może być zaniedbanych, a eutanazja bierna może się często zdarzać w stanie wegetatywnym”, powiedział. „Ten artykuł stanowi ostrzeżenie dla wszystkich tych, którzy uważają, że ten stan jest beznadziejny po roku”.

Nerw błędny, który był celem leczenia, łączy mózg z prawie wszystkimi ważnymi organami w ciele, biegnąc od pnia mózgu z dwóch stron szyi, przez klatkę piersiową i do jamy brzusznej. W mózgu jest bezpośrednio połączony z dwiema strefami znanych z roli w czujności i świadomości.

W chirurgicznym zabiegu trwającym około 20 minut mały implant został umieszczony wokół nerwu błędnego w szyi mężczyzny. Po miesiącu stymulacji, uwaga pacjenta, ruchy i aktywność mózgu znacznie się poprawiły i przeszedł on w stan minimalnej świadomości.

Nagrania aktywności mózgu ujawniły również istotne zmiany, z oznakami zwiększonego przesłania impulsów elektrycznych między obszarami mózgu i znacznie większą aktywnością w obszarach związanych z ruchem, czuciem i świadomością.

Podobna stymulacja już wcześniej okazała się pomocna dla niektórych pacjentów cierpiących na padaczkę i depresję.

Sirigu i jej zespół mają teraz nadzieję zastosować tę samą technikę u pacjentów z mniej poważnymi urazami mózgu, gdzie nawet bardziej znaczące poprawy mogą być możliwe. Według niej, mogą nawet być tacy pacjenci, których kora (część mózgu używana do zadań poznawczych) jest nietknięta, ale którzy mają urazy pnia mózgu, prowadzące do ograniczonej świadomości lub przytomności.

Odkrycia te dają nadzieję rodzinom pacjentów w stanie śpiączki, że może kiedyś być możliwe ponowne ustanowienie pewnej podstawowej formy komunikacji. Niemniej jednak niektórzy mogą zastanawiać się, czy tacy pacjenci chcieliby być bardziej świadomi swojego ciężkiego stanu.

„Nie mogę odpowiedzieć na to pytanie”, powiedziała Sirigu. „Osobiście uważam, że lepiej być świadomym, nawet jeśli to jest zły stan, wiedzieć, co się dzieje. Wtedy możesz podjąć decyzję, czy chcesz walczyć dalej, czy chcesz się poddać eutanazji.”

Damian Cruse, neurobiolog poznawczy na Uniwersytecie w Birmingham, opisał wyniki jako „dosyć ekscytujące”, dodając, że w przyszłości może być możliwe połączenie stymulacji nerwu błędnego z innymi formami rehabilitacji.

„Jeśli możesz po prostu przekroczyć próg, aby pacjent mógł zacząć reagować na zewnętrzne bodźce, możesz im pomóc w terapii mowy i doprowadzić ich do poziomu, gdzie mogą zacząć się komunikować”, powiedział.

W ciągu ostatniej dekady naukowcy dokonali znacznych postępów w komunikowaniu się z pacjentami "zamkniętymi" za pomocą różnych form interfejsu mózg-komputer. Pozwoliły one sparaliżowanym pacjentom, niektórym z nich przypisano bycie w stanie śpiączki, odpowiadać "tak" lub "nie" na pytania, aby poinformować ich rodzinę i przyjaciół o swoich życzeniach i stanie zdrowia.