Jak poprawnie szczotkować zęby?

Źródło zdjęcia: Pexels

Zalecenia dotyczące szczotkowania zębów

Podczas szczotkowania należy dokładnie czyścić wewnętrzne powierzchnie zębów, zewnętrzne oraz powierzchnie żujące. Najlepiej szczotkować zęby dwa razy dziennie, każdorazowo przez około 2 minuty. Szczoteczki do zębów występują w różnych rozmiarach i kształtach, dlatego warto wybrać taką, która dobrze leży w dłoni i jest wygodna w ustach. Zaleca się stosowanie szczoteczek z miękkim włosiem, ponieważ twardsze mogą uszkodzić dziąsła. W wyniku regularnego użytkowania włókna szczoteczki tracą swoją skuteczność, dlatego najlepiej wymieniać szczoteczkę co trzy do czterech miesięcy lub wtedy, gdy włosie jest uszkodzone. Po każdym użyciu szczoteczkę należy dokładnie wypłukać, aby usunąć resztki pasty i zanieczyszczenia, a następnie ustawić ją w pozycji pionowej i pozostawić do wyschnięcia na powietrzu, aby zapobiec rozwojowi drobnoustrojów. W razie potrzeby można używać urządzeń do dezynfekcji szczoteczek. Ze względów higienicznych szczoteczek do zębów nie należy udostępniać innym osobom. 
W przeciwieństwie do szczoteczek manualnych, szczoteczki elektryczne wykorzystują różne rodzaje ruchu główki - ruchy boczne, przeciwstawne oscylacje, rotacyjne oscylacje, ruchy okrężne oraz ultradźwiękowe - aby ułatwić szczotkowanie. Szczoteczki elektryczne są szczególnie pomocne dla osób starszych, dzieci, osób z niepełnosprawnościami oraz tych, którzy noszą aparaty ortodontyczne. 

Techniki szczotkowania zębów u dorosłych

Niektórzy z nas szczotkują zęby zbyt krótko, inni z kolei zbyt długo, co może prowadzić do uszkodzenia dziąseł i osłabienia szkliwa. Dlatego tak ważne jest, aby szczotkować zęby nie tylko regularnie, ale także prawidłowo. Ogólnie wyróżnia się pięć podstawowych metod szczotkowania zębów:

• Metoda pozioma,
• Metoda wibracyjna,
  Metoda rolowania,
• Metoda okrężna,
• Metoda pionowa.

W metodzie poziomej szczoteczka jest przesuwana tam i z powrotem krótkimi poziomymi ruchami, co może prowadzić do uszkodzenia dziąseł. Dlatego, mimo że jest powszechnie stosowana, nie jest zbyt skuteczna w usuwaniu płytki nazębnej. Metoda wibracyjna obejmuje techniki takie jak Bass, zmodyfikowana Bass, Stillman oraz Charter. Metoda Bassa, zwana także metodą bruzdową, jest najczęściej stosowana i uznawana za bardzo skuteczną w usuwaniu płytki nazębnej. Włosie szczoteczki ustawia się pod kątem 45° do długiej osi zęba i wykonuje krótkie, wibrujące ruchy poziome, obejmując jednocześnie trzy zęby. Mocne dociśnięcie włosia pozwala dokładnie oczyścić powierzchnie żujące. Metoda Stillmana służy do stymulacji dziąseł. Włosie szczoteczki ustawia się podobnie jak w metodzie Bassa, opierając je częściowo na dziąśle, a częściowo na zębie. Wykonuje się delikatny nacisk i wibrujące ruchy, aby pobudzić dziąsła. Metoda Chartera najlepiej sprawdza się u osób po operacjach periodontologicznych oraz u tych, którzy noszą aparaty ortodontyczne lub stałe uzupełnienia protetyczne. Włosie szczoteczki kierowane jest koronowo i ustawione pod kątem 45° do linii dziąseł. Metoda rolowania najlepiej wpływa na pacjentów z anatomicznie normalnymi tkankami dziąseł. Włosie jest ustawione na krawędzi dziąseł, skierowane w stronę wierzchołków korzeni, a następnie delikatnie naciskane i przesuwane w kierunku powierzchni żujących. Stosuje się ruch rolujący, który jednocześnie czyści powierzchnie międzyzębowe i powierzchnie zębów jednym pociągnięciem. 

Techniki szczotkowania zębów u dzieci

Rodzice powinni obserwować pojawienie się pierwszego zęba dziecka i zacząć codzienne czyszczenie przy użyciu czystej, wilgotnej ściereczki, aż pojawią się kolejne zęby. Kiedy dziecko ma dwa lata, zaleca się pastę do zębów z fluorem, ponieważ fluorek jest niezbędny do ochrony przed próchnicą. Jednak małe dzieci mogą połknąć zbyt dużą ilość fluoru, co może prowadzić do pojawienia się białych plam na ich stałych zębach. Można temu zapobiec, używając niewielkiej ilości pasty - mniej więcej wielkości groszku - na małej, miękkiej szczoteczce. Dzieci należy nauczyć, aby wypluwały pastę i dokładnie płukały usta po szczotkowaniu. Kiedy dzieci zaczynają szczotkować zęby samodzielnie, można je nauczyć metody okrężnej, zwanej metodą Fonesa. Ta metoda polega na umieszczeniu szczoteczki na zębach i delikatnym naciskaniu, aby aktywować włosie. Następnie wykonuje się okrężny ruch szczoteczką, obejmując zarówno zęby, jak i dziąsła podczas szczotkowania. Dla małych dzieci z zębami mlecznymi najwygodniejsza jest metoda pionowa. Charakteryzuje się ona energicznym szczotkowaniem górnych i dolnych zębów, przy czym każde miejsce szczotkuje się osobno, ponieważ zęby są rozstawione. 
Należy pamiętać, że dzieci powinny być nadzorowane podczas szczotkowania, aż będą w stanie samodzielnie obsługiwać szczoteczkę.