Jedno na troje dzieci jest krótkowzroczne

Źródło: Getty Images

Krótkowzroczność w statystykach

Naukowcy twierdzą, że restrykcje w czasach pandemii COVID-19 miały negatywny wpływ na wzrok, ponieważ dzieci spędzały więcej czasu przed ekranami, a mniej na świeżym powietrzu.

Wyniki badań są alarmujące i wskazują, że krótkowzroczność jest coraz poważniejszym problemem na świecie, który do 2050 roku dotknie kolejne miliony dzieci. Najwyższe wskaźniki występują w Azji – 85% dzieci w Japonii i 73% w Korei Południowej ma krótkowzroczność, zaś w Chinach i Rosji odsetek ten wynosi ponad 40%. Paragwaj i Uganda miały jedne z najniższych udziałów procentowych krótkowzroczności, na poziomie około 1%, a w Wielkiej Brytanii, Irlandii i Stanach Zjednoczonych oscylowały one w granicach 15%.

Badanie opublikowane przez British Journal of Ophthalmology obejmowało próbę badawczą, przeprowadzoną z udziałem ponad 5 mln dzieci i nastolatków z 50 krajów na 6 kontynentach. Analiza rezultatów wykazała, że krótkowzroczność potroiła się między rokiem 1990 a 2023, wzrastając do 36%. Naukowcy zauważają, że wzrost ten był szczególnie dostrzegalny po pandemii COVID-19.

Przyczyny wady wzroku

Schorzenie to zwykle ma swój początek u dzieci w wieku wczesnoszkolnym i ma tendencję do pogłębiania się do momentu zahamowania rozwoju oka, następującego około 20. roku życia. Istnieją czynniki, które sprawiają, że krótkowzroczność jest znacznie bardziej prawdopodobna – życie w Azji Wschodniej jest jednym z nich. Jest to również powiązane z genetyką – cechami, które dzieci dziedziczą po swoich rodzicach.

Wymienić można kolejne czynniki, takie jak wyjątkowo młody wiek (2 lata), w którym dzieci rozpoczynają edukację, m.in. w miejscach takich jak Singapur i Hong Kong. Oznacza to, że we wczesnych latach swojego życia dzieci spędzają więcej czasu, skupiając wzrok na książkach i ekranach, co nadwyręża mięśnie oczu i może prowadzić do krótkowzroczności – zasugerowano w badaniu.

W Afryce, gdzie nauka rozpoczyna się w wieku 6-8 lat, krótkowzroczność występuje 7 razy rzadziej niż w Azji.

Podczas pandemii COVID-19, kiedy miliony ludzi musiały pozostać w domach przez długi czas, wzrok dzieci i nastolatków mocno ucierpiał.

„Pojawiające się dowody sugerują potencjalny związek między pandemią a przyspieszonym pogorszeniem wzroku wśród młodych dorosłych” – piszą naukowcy. 

Badania przewidują, że do 2050 roku schorzenie to może dotknąć ponad połowę nastolatków na całym świecie.

Dziewczynki i młode kobiety prawdopodobnie będą miały wyższe wskaźniki niż chłopcy i młodzi mężczyźni, ponieważ w miarę dorastania spędzają one mniej czasu na zajęciach na świeżym powietrzu w szkole i w domu. Wzrost i rozwój dziewczynek, w tym okres dojrzewania, rozpoczyna się wcześniej, co oznacza, że mogą doświadczać krótkowzroczności w młodszym wieku.

Choć oczekuje się, że do 2050 roku Azja będzie miała najwyższy poziom krótkowzroczności w porównaniu ze wszystkimi innymi kontynentami, przy blisko 69% ludności cierpiących na tę przypadłość, to kraje rozwijające się mogą osiągnąć poziom 40%.

Jak chronić wzrok mojego dziecka?

Brytyjscy eksperci w dziedzinie okulistyki zalecają, aby dzieci, szczególnie te w wieku 7-9 lat, spędzały codziennie co najmniej dwie godziny na świeżym powietrzu. Może to zmniejszyć ich szansę na krótkowzroczność. Nie jest jasne, czy do tej różnicy przyczynia się obecność naturalnego światła słonecznego, ćwiczenia na świeżym powietrzu, czy fakt, że oczy dzieci koncentrują się na obiektach, które są dalej. 

„Przebywanie na zewnątrz przynosi korzyści dzieciom” – mówi Daniel Hardiman-McCartney, doradca kliniczny z UK College of Optometrists.

Zaleca także, aby rodzice zabrali swoje dzieci na badanie wzroku w wieku 7-10 lat, nawet jeśli stan ich wzroku był wcześniej sprawdzany.

Rodzice powinni pamiętać, że krótkowzroczność jest dziedziczna. Jeśli jesteś dotknięty tą wadą wzroku, prawdopodobieństwo, że Twoje dzieci również będą ją miały jest trzykrotnie większe. Krótkowzroczności nie można wyleczyć, ale można ją skorygować za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych.

Specjalne soczewki mogą spowolnić postęp krótkowzroczności u małych dzieci, wspomagając prawidłowy rozwój oka, ale są one kosztowne. W Azji, gdzie tego typu soczewki są bardzo popularne, dzieci naucza się w szklanych salach lekcyjnych, które sprawiają wrażenie przebywania na świeżym powietrzu.

Istnieje obawa, że wysoki wskaźnik krótkowzroczności może być przyczyną dużej liczby nietypowych schorzeń oczu w starszym wieku.

Do objawów krótkowzroczności zaliczamy:

• trudności z czytaniem słów z dużej odległości, np. z tablicy w szkole
• konieczność korzystania z telewizora, komputera i elektroniki z bliskiej odległości względem oczu
• bóle głowy
• częste pocieranie oczu