Języki obce wspomagają pamięć?

Źródło: Picture Alliance
 

Łącz słowa, buduj zdania, przestrzegaj gramatyki: język to wydajna sprawność poznawcza naszego umysłu. Sprawność poznawcza staje się jeszcze bardziej kompleksowa, kiedy obok języka ojczystego uczymy się jeszcze innych języków. Jest to szczególnie łatwe w dzieciństwie, ponieważ umysł jest jeszcze wtedy plastyczny. Jednak również w dorosłości wielojęzyczność prowadzi nie tylko do lepszego zrozumienia, jak również do większej wydajności mózgu.

To, że poprzez wielojęzyczność może poprawić się pamięć wzrokowa, odkryła grupa badawcza z Northwestern University w USA. Pomysł, który za tym stoi: kiedy uczymy się wielu języków, kierujemy naszą uwagą dokładniej i dzięki temu lepiej zapamiętujemy to, co widzimy.

Gry obrazkowe testują pamięć

W ramach badań naukowcy przebadali pamięć w sumie 126 osób. Jedna trzecia badanych mówi wyłącznie w języku angielskim. Pozostali uczestnicy i uczestniczki badania zdominowali dodatkowo hiszpański na różnym poziomie zaawansowania. W trakcie badania uczestnicy słyszeli raz jedno słowo po angielsku. Następnie przedstawiano cztery obrazki, z których należało wybrać ten z usłyszanym słowem. 

Co ciekawe: To, co było przedstawiane na pozostałych obrazkach, w języku angielskim i hiszpańskim brzmiało podobnie jak wcześniej usłyszane słowo. Przykładowo, puszczano uczestnikom słowo “candle” (świeca), pokazywano obrazki ze słodyczami (ang. “candy”) albo z kłódką (esp. “candado”).

Te podobieństwa wybijają się potem w pamięci: W drugiej części eksperymentu ponownie przedstawiono uczestnikom obrazki ze słowami. Następnie poproszono ich o wskazanie, które z nich widzieli w pierwszej turze. Osoby mówiące w języku angielskim pamiętali na przykład o słodyczach, ale z zasady nie pamiętały o kłódce. Z kolei osoby mówiące w języku hiszpańskim, w większości przypadków pamiętały o kłódce.

Przetwarzanie języka w mózgu

To, że uczestnicy mogli zapamiętać konkretne słowa, wynika z rodzaju i sposobu, jak języki są przez nas przetwarzane. Słyszymy jakieś słowo, następnie przetwarzane jest litera po literze i uruchamiane są wszystkie podobne słowa, które są zapisane w pamięci - niezależnie od języka. Ten, kto usłyszy przykładowo słowo “candle” i mówi zarówno po angielsku jak i po hiszpańsku, ten obok “candy” usłyszy także “candado”.

Wyniki badań wskazują: Wielojęzyczność może mieć wpływ na to, jak postrzegamy nasze otoczenie. W pierwszym kroku wpływają na to, na czym skupiamy naszą uwagę. Komuś zarówno “candle” jak i “candy” czy “candado” wydaje się podobne, następnie odpowiednie słowa zostają uruchamiane. Jest to ponownie warunek konieczny do zapamiętania - i poprawiania pamięci wzrokowej.

Wielojęzyczność ćwiczy mózg

Co pokazują również wcześniejsze badania: Ulepszona pamięć przy wielojęzyczności może powstać poprzez to, że mózg jest poddawany ciągłemu treningowi. Jest trwale zajmowany tym, aby dobierać odpowiednie słowa i odrzucać te niewymagane. W codziennym życiu wykazywać się to może poprzez poprawioną zdolnością do rotacji pomiędzy zadaniami – co ma wpływ również na lepszą koncentrację i wrażliwość.

Badania z Kanady mogły nawet wskazać, że wielojęzyczne dzieci wypadały lepiej w testach inteligencji niż dzieci, które mówiły tylko w jednym języku. Jednak również w dorosłości wielojęzyczność ma wiele zalet i może nawet zmniejszać ryzyko demencji – i to niezależnie od wieku uczącego się.

Opłaca się uczyć języków

Wyniki badań z kolei mogą wyjaśniać to, dlaczego różni ludzie w różny sposób pamiętają to samo wydarzenie. Badania zatem pomagają w promocji wzajemnego zrozumienia – przede wszystkim w językowo-różnorodnych społecznościach. Obojętnie, czy dla lepszego zrozumienia czy dla lepszej pamięci - dlatego warto uczyć się języków.