Lekarze ostrzegają przed negatywnymi skutkami zdrowotnymi spożywania słodzików

Jest zbyt wcześnie, aby ostrzegać prze skutkami spożywania erytrytolu, ponieważ istnieje wiele pytań bez odpowiedzi.
Źródło: Getty Images/fStop/Larry Washburn

Przez wielu ludzi erytrytol jest promowany jako zdrowy i uważany za bezpieczny. Jednak jedno z badań sugeruje, że substancja ta może zwiększać ryzyko udaru i zawału serca. Pewien ekspert jest bardzo zaniepokojony tym, że wiele osób dbających o zdrowie bez wahania korzysta z różnych słodzików.

Naturalny, przyjazny dla zębów i praktycznie bezkaloryczny. W wielu krajach erytrytol jest od dawna stosowany jako substytut cukru w dietetycznych pokarmach. Niedawne badanie sugeruje jednak, że substancja ta może znacznie zwiększyć ryzyko zakrzepicy- a tym samym ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Jest to szczególnie niepokojące, ponieważ jest on polecany osobom z cukrzycą, otyłością i chorobami układu krążenia, które już są
szczególnie zagrożone- informuje zespół badawczy Należy koniecznie zbadać ten zamiennik cukru pod kątem bezpieczeństwa, ostrzega międzynarodowy zespół wokół Stanleya Hazena z Cleveland Clinic na łamach czasopisma naukowego „Nature Medicine". Thomas Eschenhagen ze Szpitala Uniwersyteckiego
Eppendorf w Hamburgu, który nie brał udziału w badaniu, mówi, że jest to „sygnał ostrzegawczym". „Badanie to jest niezwykle ważne, ponieważ miliony ludzi codziennie spożywają ten słodzik"- mówi farmakolog, który jest członkiem naukowej rady Niemieckiej Fundacji poświęconej zdrowiu Serca.

Sztuczne słodziki są coraz częściej dodawane do napojów bezalkoholowych i innych produktów spożywczych- czytamy w badaniu, w którym uczestniczyli również naukowcy z kilku niemieckich instytucji, takich jak Charité w Berlinie. Istnieje coraz więcej dowodów na niepożądane skutki uboczne tych substancji, takie jak przyrost masy ciała, insulinooporność, cukrzyca czy problemy sercowo-naczyniowe.

Erytrytol jest prawie niemożliwy do strawienia.

Erytrytol- znany również jako E 968- to popularny zamiennik cukru, który znajduje się nie tylko w napojach dietetycznych, ale również np. w niskokalorycznych lodach czy czekoladzie. Substancja ta jest prawie niemetabolizowana, wydalana z moczem i dlatego jest uważana za prawie bezkaloryczną. Tę substancję, którą w internecie można nabyć praktycznie na kilogramy, produkuje również sam organizm, ale w bardzo małych
ilościach.

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) za bezpieczny przyjął dodatek w wielkości 1,6 procent do napojów bezalkoholowych- odpowiada to 16 gramom erytrytolu na litr. Nawet jeśli takie substancje są przez instytucje ustawodawcze klasyfikowane jako bezpieczne, pisze zespół Hazena, to tak naprawdę niewiele wiadomo o długotrwałych skutkach spożywania ich. Do teraz nie przeprowadzono badań dotyczących ryzyka zakrzepicy. Jednak zespół badawczy zbadał to teraz dość konkretnie.

Po pierwsze, dane pochodzą od prawie 1200 uczestników o podwyższonym ryzyku chorób sercowo-naczyniowych i dostarczyły jednoznacznych podejrzeń, że wysoki poziom erytrytolu we krwi wiąże się z ryzykiem wystąpienia zawału serca i udaru mózgu. Analizy dwóch innych dużych grup- 2100 obywateli USA i ponad 800 Europejczyków, również zagrożonych chorobami układu krążenia- potwierdziły ten związek.

Podobnie było również po uwzględnieniu czynników ryzyka uczestników badania. Ogólnie rzecz biorąc, ryzyko udaru i zawału serca było około dwukrotnie wyższe u osób ze szczególnie wysokim jego poziomem niż u osób o niskim stężeniu. Wniosek ten dotyczył zarówno mężczyzn, jak i kobiet, a także innych grup, takich jak grupy wiekowe czy wagowe.

Według badań laboratoryjnych, słodzik zwiększa gromadzenie się płytek krwi i skłonność krwi do krzepnięcia. Zwiększa to ryzyko zatkania naczynia krwionośnego (zakrzepicy), a tym samym problemów z krążeniem wewnątrz serca lub mózgu. Po spożyciu typowego napoju zawierającego erytrytol, poziom erytrytolu w osoczu krwi ośmiu zdrowych ochotników wzrósł o około 1000 przez kilka godzin i pozostał znacząco podwyższony przez okres dwóch dni.

„Wiele dowodów wskazuje na to, że podwyższony poziom erytrytolu bezpośrednio przyczynia się do zwiększonej reaktywności płytek krwi i zwiększonego ryzyka zakrzepicy" - podaje grupa. Długoterminowy wpływ stosowania sztucznych substancji słodzących na ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru mózgu musiałby zostać zweryfikowany, zwłaszcza u osób, które już zaliczają się do grupy podwyższonego ryzyka.

„Choroba sercowo-naczyniowa rozwija się stopniowo, a choroby serca są główną przyczyną śmierci na całym świecie"- twierdzi prowadzący badanie Hazen w oświadczeniu z Cleveland Clinic. „Musimy się upewnić, że nasze jedzenie nie przyczynia się do tego".

Ekspert z Hamburga, Eschenhagen mówi o „przekonującym ciągu rozumowania". Chociaż nie można całkowicie wykluczyć, że ukryte czynniki są odpowiedzialne za obserwowany efekt, to jednak te imponujące dane są rozstrzygające. „Spożycie tego słodzika prowadzi do ogromnych stężeń erytrytolu we krwi, i to przez dłuższy czas".

Stefan Kabisch z Niemieckiego Centrum Badań nad Cukrzycą (DZD) w Charité podejrzewa, że zagrożenie stwierdzone u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka można najprawdopodobniej odnieść też w stosunku do innych osób."Publikacja jest ważnym oraz zaległym impulsem do intensywniejszych badań nad dopuszczonymi już do spożycia dodatkami do żywności, takimi jak słodziki" - podkreśla. Ale jest jeszcze za wcześnie, aby wydać ostrzeżenie przed takimi substancjami.

Hans Hauner, lekarz żywieniowy z Uniwersytetu Technicznego w Monachium (TUM), mówi o „imponującym zestawie danych, który z perspektywy klinicznej jest bardzo istotny". Mówi jednak, że nadal istnieją otwarte pytania. „Te i inne pytania na ten temat stanowią ogromne wyzwanie dla nauki, które z pewnością zajmie lata, zanim pojawi się, miejmy nadzieję, jasność w tej sprawie".