Najwyższy czas odwdzięczyć się naturze

Wycinka lasów w Amazonii. Jeśli świat nie może poradzić sobie ze zmianami klimatu bez korzystania z dobrodziejstw ekosystemu zapewnianych przez niektóre kraje, to który naród jest dłużnikiem, a który wierzycielem? Zdjęcie: Michael Dantas/AFP/Getty Images

Przyroda odgrywa rolę najbardziej eksploatowanego i najgorzej opłacanego pracownika w historii. Czy nadszedł czas, aby to naprawić? Coraz więcej osób twierdzi, że tak.

Prezydent Brazylii, Luiz Inácio Lula da Silva, podczas szczytu Amazonii na początku sierpnia, wyraził się jasno: „Natura potrzebuje pieniędzy’’. Podkreślił, że nadszedł czas, aby świat stworzył mechanizm sprawiedliwego wynagradzania za usługi środowiskowe świadczone przez lasy na rzecz całej planety.

Ten argument nie wnosi nic nowego. Już podczas historycznego Szczytu Ziemi w 1992 roku usłyszeliśmy podobne wezwanie. Pewna Brazylijka postawiła wtedy pytanie: „Skoro Północy tak bardzo zależy na lasach deszczowych, to dlaczego ich od nas nie wynajmie?”.

Chociaż natura nieustannie pracuje na naszą korzyść, zapewniając nam m.in. czystą wodę, żyzną glebę, piękne krajobrazy i czyste powietrze, wciąż nie doceniamy jej wartości w pełni. Potrzebuje ona nie tylko większej ochrony, ale i realnego wsparcia finansowego, którego poziom nigdy nie dorównał skali jej zasług. Natura wykonuje mnóstwo kluczowych zadań, takich jak: retencja i filtracja wody, retencja gleby przez drzewa i rośliny, zapylanie, nawadnianie, poprawa estetyki i duchowości, zapylanie i oczywiście sekwestracja dwutlenku węgla.

Nadszedł czas na odejście od tradycyjnego rozumienia wartości i stworzenie nowych systemów, które uwzględniają kluczową rolę przyrody w gospodarce.

Ekonomista Partha Dasgupta podkreśla, że biosfera nie tylko dostarcza nam niezbędnych zasobów, ale również działa jak naturalny filtr oczyszczający środowisko. Zanieczyszczenia, które generujemy, powodują szkody, które można porównać do amortyzacji — stopniowego zużywania się kapitału. Ten proces musi zostać zatrzymany, abyśmy nie doprowadzili do katastrofalnych konsekwencji. Przykładem tego jest apel o ochronę lasów deszczowych Amazonii, które zbliżają się do: „punktu bez powrotu”.