Naukowcy odkryli ukryty etap w ewolucji piór dinozaurów

Dr Zixiao Yang. Zdjęcie: Ruben Tapia, UCC AVMS

Naukowcy zbadali nowy okaz upierzonego dinozaura Psittacosaurus z wczesnej kredy (135-120 mln lat temu), czyli z czasów, gdy dinozaury ewoluowały w ptaki. Badanie pokazuje po raz pierwszy, że Psittacosaurus miał skórę podobną do gadów w obszarach, w których nie miał piór.

Badanie, opublikowane dziś w Nature Communications, było prowadzone przez paleontologów UCC, dr Zixiao Yang i prof. Marię McNamarę ze School of Biological, Earth and Environmental Sciences UCC, którzy współpracowali z naukowcami z Uniwersytetu w Nanjing (Chiny).

Zespół wykorzystał światło ultrafioletowe (UV) do identyfikacji płatów zachowanej skóry, które są niewidoczne w naturalnym świetle. Dalsze badania skamieniałej skóry przy użyciu promieni rentgenowskich i światła podczerwonego ujawniły spektakularne szczegóły zachowanej struktury komórkowej.

Dr Yang mówi: „Ta skamielina naprawdę jest ukrytym klejnotem. Skamieniała skóra nie jest widoczna gołym okiem i pozostała ukryta, gdy okaz został przekazany Uniwersytetowi Nanjing w 2021 roku. Dopiero w świetle UV skóra jest widoczna w uderzającym pomarańczowo-żółtym blasku. To, co jest naprawdę zaskakujące, to skład chemiczny skamieniałej skóry. Składa się z krzemionki – takiej samej jak szkło. Ten rodzaj konserwacji nigdy nie został znaleziony w skamieniałościach kręgowców. Potencjalnie istnieje o wiele więcej skamieniałości z ukrytymi tkankami miękkimi, które czekają na odkrycie”.

Najbardziej ekscytującym aspektem odkrycia jest jednak to, co mówi nam ono o ewolucji piór u dinozaurów. Prof. McNamara, starsza autorka badania, mówi: „Ewolucja piór z łusek gadów jest jednym z najgłębszych, ale słabo poznanych wydarzeń w ewolucji kręgowców. Podczas gdy liczne skamieniałości piór zostały zbadane, skamieniała skóra jest znacznie rzadsza.

„Nasze odkrycie sugeruje, że miękka, podobna do ptasiej skóra początkowo rozwinęła się tylko w opierzonych obszarach ciała, podczas gdy reszta skóry była nadal łuskowata, jak u współczesnych gadów. Ten strefowy rozwój miał utrzymać podstawowe funkcje skóry, takie jak ochrona przed otarciami, odwodnieniem oraz pasożytami. Pierwszy dinozaur, który eksperymentował z piórami, mógł zatem przetrwać i przekazać geny piór swojemu potomstwu”.

Okaz Psittacosaurus NJUES-10 jest obecnie przechowywany na Uniwersytecie w Nanjing.