Naukowcy przyjrzeli się obrazom z kosmosu, aby zobaczyć, jak szybko Antarktyda staje się zielona. Oto, co odkryli

Zdjęcie: Tom Roland

Naukowcy wykorzystali zdjęcia satelitarne i dane do analizy poziomów wegetacji na Półwyspie Antarktycznym, długim łańcuchu górskim, który kieruje się na północ w stronę krańca Ameryki Południowej i który ociepla się znacznie szybciej niż średnia globalna. Odkryli, że życie roślinne – głównie mchy – wzrosło w tym surowym środowisku ponad 10-krotnie w ciągu ostatnich czterech dekad, zgodnie z badaniami naukowców z uniwersytetów Exeter i Hertfordshire w Anglii oraz British Antarctic Survey, które opublikowano w piątek w czasopiśmie Nature Geoscience. Wegetacja zajmowała mniej niż 0,4 mili kwadratowego na Półwyspie Antarktycznym w 1986 roku, ale do 2021 roku osiągnęła niemal 5 mili kwadratowych, wykazało badanie. Tempo, w jakim region ten staje się zielony przez prawie cztery dekady, również przyspiesza, zwiększając się o ponad 30% w latach 2016-2021. Chociaż krajobraz wciąż składa się prawie wyłącznie ze śniegu, lodu i skał, ten mały, zielony obszar znacznie się powiększył od połowy lat 80. XX wieku, powiedział Thomas Roland, jeden z autorów badania i naukowiec zajmujący się ochroną środowiska na Uniwersytecie w Exeter. „Nasze wyniki potwierdzają, że wpływ zmian klimatycznych spowodowanych przez człowieka nie ma granic”, powiedział Roland w rozmowie z CNN.

„Nawet na Półwyspie Antarktycznym – w tym najbardziej ekstremalnym, odległym i izolowanym regionie „dzikiej przyrody” – krajobraz się zmienia, a te efekty są widoczne z kosmosu”. Antarktyda, najzimniejsze miejsce na Ziemi, ostatnio doświadczyła ekstremalnych fal upałów. Tego lata niektóre części kontynentu doświadczyły rekordowej fali upałów, a temperatury wzrosły o 50 stopni Fahrenheita powyżej normy od połowy lipca. W marcu 2022 roku temperatury w niektórych częściach kontynentu osiągnęły nawet 70 stopni powyżej normy, co stanowiło najbardziej ekstremalne odchylenia temperatury, jakie kiedykolwiek odnotowano w tej części planety. Naukowcy przewidują, że wraz z dalszym ociepleniem świata spowodowanym zanieczyszczeniem paliwami kopalnymi Antarktyda będzie się nadal ocieplać, a proces zielenienia regionu prawdopodobnie przyspieszy. Im bardziej półwysep stanie się zielony, tym więcej gleby się uformuje, co sprawi, że region będzie bardziej sprzyjający dla gatunków inwazyjnych, co może stanowić zagrożenie dla rodzimych gatunków dzikiej fauny. „Nasiona, zarodniki i fragmenty roślin mogą łatwo dotrzeć na Półwysep Antarktyczny na butach lub sprzęcie turystów i badaczy, lub za pośrednictwem bardziej „tradycyjnych” dróg związanych z migrującymi ptakami i wiatrem – a ryzyko jest tutaj wyraźne”, powiedział. 

Zielenienie może również zmniejszyć zdolność półwyspu do odbijania promieniowania słonecznego z powrotem w przestrzeń, ponieważ ciemniejsze powierzchnie pochłaniają więcej ciepła. Te skutki będą prawdopodobnie lokalne, ale mogą pomóc w dalszym przyspieszeniu wzrostu życia roślinnego w miarę ocieplania się klimatu, powiedział jeden z autorów, Olly Bartlett, wykładowca z zakresu teledetekcji i geografii na Uniwersytecie Hertfordshire. „Ten ikoniczny krajobraz może zostać zmieniony na zawsze”, stwierdził. Matthew Davey, profesor ekologii fizjologicznej w Szkockim Stowarzyszeniu Nauk Przyrodniczych, oraz ekspert w dziedzinie ekologii roślin i mikroorganizmów w regionach polarnych, powiedział CNN, że badanie jest „ważnym krokiem naprzód” w zrozumieniu życia roślinnego na Antarktydzie. Davey, który nie brał udziału w badaniach, dodał, że może być więcej roślinności, niż zidentyfikowano. Metody stosowane przez naukowców głównie wykrywałyby większe, bardziej zielone pola mchu. „Ale wiemy, że są też duże obszary porostów, traw oraz zielonych i czerwonych glonów śnieżnych, które również przyczynią się do obszaru wegetacji na Antarktydzie”. Choć rzeczywisty wzrost obszaru roślinności jest mały, dodał, to procentowy wzrost jest dramatyczny i pokazuje „tendencję, że wegetacja, choć powoli, rozprzestrzenia na Antarktydzie”. Kolejnym krokiem dla naukowców będzie badanie, jak rośliny kolonizują niedawno odsłoniętą, nagą ziemię w miarę dalszego wycofywania się lodowców Antarktydy.

Mary Gilbert, meteorolog CNN, przyczyniła się do powstania tego raportu.