Naukowcy znaleźli setki nowych genetycznych czynników ryzyka dla depresji

Zdjęcie: pocketlight / Getty Images

Ogólnoświatowe badanie rozpoznało 300 wcześniej nieznanych genetycznych czynników ryzyka dla depresji, gdyż uwzględniło ono znacznie szerszą grupę ludzkiej populacji.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), 3,8% populacji cierpi na depresję, choć jednokrotnie, dotyka ona około 280 milionów ludzi.

Choć szeroki zakres czynników – m.in. niekorzystne przełomowe wydarzenia, psychicznie zły stan zdrowia, czy stres – może zwiększyć ryzyko wykształcenia się depresji, co ma również podłoże genetyczne.

Międzynarodowy zespół naukowców prowadzony przez Uniwersytet w Edynburgu oraz King's College London, badał maskowanie genetycznych danych od ponad 5 milionów osób w 25 krajach, z czego jedna czwarta stanowiły osoby pochodzenia nieeuropejskiego.

Wcześniejsze badanie nad genetyką depresji dotyczyło głównie białych, bogatszych populacji, lekceważąc większość świata. Jednak poprzez uwzględnienie bardziej zróżnicowanej grupy ludzi, autorzy byli w stanie rozpoznać nowe czynniki ryzyka.

Badanie opublikowane w czasopiśmie Cell ujawniło 700 wariantów w kodzie genetycznym osób powiązanych z rozwojem depresji, z czego niemal połowa z nich nie była nigdy przedtem powiązana z tą dolegliwością.

Te małe zmiany w DNA były związane z neuronami w licznych obszarach mózgu, wliczając w to strefy, które kontrolują emocje.

W sumie zostało rozpoznanych w szczególności 100 wcześniej nieznanych genetycznie różnic, ponieważ ludzie pochodzenia afrykańskiego, wschodnio-azjatyckiego, latynoskiego oraz południowo-azjatyckiego byli włączeni w badanie.

Badanie wykazało, że choć każdy genetyczny czynnik ryzyka dla depresji jest bardzo mały, tak oddziaływanie skumulowane może zwiększyć te ryzyko dla osób z licznymi wariantami DNA.

Autorzy wierzą, że wyniki pozwolą naukowcom bardziej dokładnie przewidzieć ryzyko powstania depresji, bez względu na etykę i rozwój bardziej zróżnicowanych opcji leczenia, pomagając zredukować nierówności zdrowotne.

W badaniu obliczono, że 308 genów jest powiązanych z wyższym ryzykiem wystąpienia depresji. Naukowcy następnie przebadali ponad 1600 leków, aby sprawdzić, czy leki miały wpływ na te geny. Poza antydepresantami, w badaniu rozpoznano, że Pregabalina (używana na bóle przewlekłe) oraz Modafinil (używany na narkolepsję) również miały wpływ na te geny i mogły dlatego potencjalnie być wykorzystane do leczenia depresji. Autorzy powiedzieli, że byłyby potrzebne dalsze badania oraz testy kliniczne, aby zbadać potencjał tych leków u pacjentów z depresją.

Prof. Andrew Mclntosh z Clinical Brain Sciences na Uniwersytecie w Edynburgu, który jest jednym z głównych autorów badania, powiedział: „W naszym rozumieniu klinicznej depresji występują ogromne luki, które ograniczają możliwości poprawy wyników dla osób dotkniętych tą chorobą”.

„Obszerniejsze i bardziej ogólnoświatowo okazowe badania są niezbędne, aby zapewnić obserwacje potrzebne do rozwoju nowych i skuteczniejszych terapii oraz zapobieganiu chorobie u osób z podwyższonym ryzykiem rozwoju tej dolegliwości”.

Odpowiadając na rezultaty, dr David Crepaz-Keay, szef badania oraz nauki stosowanej w Mental Health Foundation (Fundacji Zdrowia Psychicznego), stwierdził, że zróżnicowana pula genetyczna w badaniu była „znaczącym krokiem naprzód", jednak te genetyczne czynniki ryzyka nie powinny być wykorzystywane jako decydujący wyznacznik leczenia.

„Choć badanie, takie jak to, może pomóc opracować środki dla osób z wyższym genetycznym ryzykiem depresji, to jej zapobieganie musi się skupić na rozwiązywaniu szerszych problemów społecznych, które wpływają na zdrowie psychiczne do znacznie większego stopnia, takie jak doświadczenie z biedą lub rasizmem” – dodał Crepaz-Keay.

Dr Jana de Villiers, rzeczniczka Royal College of Psychiatrists, powiedziała: „Przyjęliśmy z aprobatą te badanie nad wariantami genetycznymi, które mogą zwiększyć podatność ludzi na depresję, a ta odmienność badania z punktu widzenia ogólnoświatowej reprezentacji czyni to szczególnie godnym uwagi. Poprawiając nasze rozumowanie o genetycznych czynnikach ryzyka oraz przyczynach chorób psychicznych, być może będziemy w stanie opracować lepsze metody leczenia”.

„Nadal będziemy wspierać toczące się działania, aby zapobiec chorobom psychicznym i ulepszyć rezultaty dla osób dotkniętych przez depresję”.