Nie, kosmitów tu nie ma. Oto do czego służą balony wysokościowe

Podejrzany balon szpiegowski Chin leci na niebie nad Billings, Montana, 1 lutego, na tym zdjęciu uzyskanym z mediów społecznościowych.| Chase Doak/Reuters

Zgodnie z tradycją publicznych spekulacji na temat tajemniczych obiektów powietrznych, wiele osób zastanawia się, czy nie mamy do czynienia z działalnością pozaziemską.

Krótka odpowiedź? Nie, nie mamy.

„Wiem, że pojawiły się pytania i obawy na ten temat, ale nie ma żadnych - ponownie żadnych – wskazań na istnienie obcych (lub) pozaziemskiej aktywności” – powiedziała Karine Jean-Pierre, sekretarz prasowy Białego Domu, podczas poniedziałkowego briefingu.

Amerykańscy urzędnicy określili obiekt zestrzelony u wschodniego wybrzeża 4 lutego jako balon obserwacyjny, natomiast trzy pozostałe zatrzymane na swoich torach odpowiednio 10, 11 i 12 lutego zostały określone jako niezidentyfikowane obiekty, które poruszały się powoli po niebie mniej więcej na tej samej wysokości, na której latają samoloty.

Ale to nie znaczy, że urzędnicy sugerują, że obiekty są niewytłumaczalne w naturze lub nawet związane z wcześniej obserwowanymi „niezidentyfikowanymi zjawiskami lotniczymi” – które są również mało prawdopodobne, aby były pochodzenia pozaziemskiego. Co najmniej dwóch wysokich rangą urzędników amerykańskich użyło terminu „balon” do opisania najnowszych interloperów, choć Pentagon oficjalnie trzyma się z daleka od tego określenia.

Urzędnicy pracują obecnie nad odzyskaniem fragmentów tych trzech obiektów, aby określić ich przeznaczenie.

Amerykańska przestrzeń powietrzna nie jest obca dla obszernych, wolno poruszających się obiektów. Balony wysokościowe są wykorzystywane do
szerokiego zakresu dozwolonych celów w sektorze publicznym i prywatnym, takich jak monitorowanie pogody, przechwytywanie wyraźnych obrazów kosmosu, przeprowadzanie eksperymentów naukowych i testowanie nowej technologii radarowej.

Meteorolodzy wystrzeliwują balony wysokościowe ze Stanów Zjednoczonych dziesiątki razy każdego dnia. Co więcej, balony meteorologiczne są wysyłane dwa razy dziennie, codziennie, o tej samej porze z prawie 900 miejsc na całym świecie.

Nawet pojedynczy obywatele mogą wystrzelić swój własny balon wysokościowy w celach badawczych, edukacyjnych lub rozrywkowych. Na przykład Emily Calandrelli, inżynier i osobowość medialna, uruchomiła sonogram swojego nienarodzonego dziecka na balonie wysokościowym w 2019 roku i udokumentowała doświadczenie online. Istnieje również kilka firm badających sposoby wykorzystania zaawansowanych technologicznie balonów do wysyłania płacących klientów na wysokogórskie przygody na pokładzie luksusowej kapsuły.

Oto spojrzenie na to, jak działają balony wysokościowe, do czego są powszechnie używane i jak porównują się z niezidentyfikowanymi obiektami we wszystkich najnowszych nagłówkach.

„Niezidentyfikowane obiekty”

Wydarzenia ostatnich dwóch tygodni zapoczątkowały szerszą dyskusję na temat podejrzanej kampanii Chin, polegającej na wykorzystaniu balonów na dużych wysokościach do celów rozpoznawczych.

Możliwe, że urzędnicy państwowi w Chinach mieli nadzieję na wykorzystanie statków powietrznych, zamiast polegać na satelitach szpiegowskich (których jest wiele w USA, Chinach i innych krajach), ponieważ balon podróżuje bliżej ziemi, oferując wyższą jakość obrazów i danych, powiedział John Kirby, koordynator ds. komunikacji strategicznej w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego, podczas poniedziałkowego briefingu w Białym Domu.

Dodał, że rzekoma kampania Chin nie jest nowa i prawdopodobnie słyszymy teraz więcej o tych obiektach tylko dlatego, że wojsko staje się lepsze w ich identyfikacji i śledzeniu.

Chiny twierdzą, że podejrzany balon szpiegowski był w rzeczywistości balonem meteorologicznym, który zboczył z kursu, co według amerykańskich urzędników nie jest prawdą. Żaden kraj nie przyznał się do odpowiedzialności za pozostałe trzy obiekty.

Melissa Dalton, asystentka sekretarza obrony ds. obrony narodowej i spraw hemisferycznych, powiedziała dziennikarzom w niedzielę, że obiekty zostały zdjęte przez wojskowe odrzutowce z „dużej ostrożności”, ponieważ nie stanowiły fizycznegozagrożenia dla ludzi na ziemi.

Dalton przyznał również, że obiekty wysokościowe mogą być wykorzystywane przez szereg firm, krajów i organizacji badawczych do „celów, które nie są nikczemne, w tym legalnych badań.”

Jak działają balony wysokościowe?

Istnieje wiele różnych konfiguracji i typów balonów wysokościowych, ale wszystkie działają na tych samych zasadach. Przed startem balon jest częściowo wypełniony gazem, takim jak wodór lub hel. Po wypuszczeniu balonu, gdy balon się wznosi, a powietrze staje się coraz rzadsze, gaz rozszerza się i całkowicie napełnia balon.

Instrument naukowy – zwany radiosondą – który wznosi się przymocowany do balonu spadochronowego, wraca na ziemię po zakończeniu misji, według National Weather Service. NASA podaje również na swojej stronie internetowej, że używa samolotu pościgowego do śledzenia balonów naukowych podczas ich opadania, aby zapewnić, że wylądują w bezpiecznych miejscach.

Kiedy balony są używane do dozwolonych celów, Federalna Administracja Lotnictwa zatwierdza ich wypuszczenie przed czasem. Agencja może wtedy wydać powiadomienie o misji lotniczej (NOTAM), które ostrzega pilotów samolotów, że przestrzeń powietrzna jest ograniczona wokół obszaru, w którym balon zostanie rozmieszczony. Podobny proces ma miejsce za każdym razem, gdy w przestrzeń kosmiczną wystrzeliwane są rakiety.

Balony meteorologiczne i balony badawcze zazwyczaj latają na wysokości ponad 100 000 stóp (30 480 metrów), czyli znacznie powyżej miejsca, w którym zazwyczaj latają samoloty komercyjne, zgodnie z danymi NASA i National Weather Service.

To jeden z powodów, dla których obiekty zestrzelone w weekend były tak niepokojące: Stwierdzono, że lecą na wysokości od 20 000 do 40 000 stóp (6 096
i 12 192 metrów), według Kirby'ego, i mogły stanowić zagrożenie dla samolotów w powietrzu.

Balony wysokościowe: Historia

Na zdjęciu wykonanym około 1935 roku balon pilotażowy jest używany do testowania prędkości wiatru na Hadley Field w South Plainfield, New Jersey.| Hulton Deutsch/Corbis Historical/Getty Images

Naukowcy używają balonów do badania górnych warstw atmosfery w celach naukowych od końca XIX wieku, a niektóre z pierwszych lotów miały na celu zbadanie takich zagadnień jak wzorce pogodowe i promieniowanie kosmiczne.

Od tego czasu badania rozszerzyły się na „pobieranie próbek powietrza w celu wykrycia wybuchów atomowych, loty fotograficzne nad obcym terenem, obserwacje astronomiczne ponad zakłóceniami troposfery, a nawet testy aerodynamiczne swobodnie spadających ładunków”, jak podaje Encyclopaedia Britannica. 

Badania nigdy nie ustały, nawet gdy suborbitalne rakiety nośne oferowały nowe sposoby przenoszenia eksperymentów w górne warstwy atmosfery. Dzieje się tak dlatego, że balony wciąż mają wyjątkowe zalety: Nie zakłócają otaczającego je środowiska, są bardzo łagodne dla instrumentów naukowych, mogą unosić się w jednym miejscu przez dłuższy czas i kosztują mniej niż rakiety.