Nowe, obiecujące badania dla chorych na nowotwór jelita grubego

Zdjęcie: Sankai/iStockphoto/GettyImages

Nowe badania przedstawione na dorocznym spotkaniu American Society of Clinical Oncology (ASCO) w ostatnich dniach przynoszą obiecujące wyniki zarówno dotyczące leków, jak i aspektów związanych ze stylem życia, w tym wpływu diety i ćwiczeń fizycznych. Według American Cancer Society, liczba diagnoz raka jelita grubego spada od kilku dekad, co w dużej mierze jest zasługą lepszego przeprowadzania badań przesiewowych. 

Jednak liczba zachorowań rośnie wśród młodszych dorosłych, a badania przewidują, że do 2030 roku rak jelita grubego stanie się główną przyczyną zgonów z powodu nowotworów u osób w wieku od 20 do 49 lat. Wcześniejsze badania sugerowały, że regularne ćwiczenia mogą zwiększyć przeżywalność u pacjentów z rakiem jelita grubego, a nowe badanie — opublikowane w “New England Journal of Medicine” i przedstawione na konferencji ASCO w niedzielę, potwierdziło te wyniki na podstawie solidnych danych z badań klinicznych.

W latach 2009-2024 naukowcy obserwowali około 900 pacjentów z rakiem jelita grubego, którzy zakończyli chemioterapię — połowa z nich otrzymała broszurę informacyjną zachęcającą do zdrowego stylu życia, dobrej diety i ćwiczeń, a druga połowa była dodatkowo objęta trzyletnim programem konsultacji dotyczących aktywności fizycznej. Stwierdzono, że u pacjentów uczestniczących w programie ćwiczeń ryzyko nawrotu choroby lub rozwoju nowego raka zmniejszyło się o 28%, a pięcioletnia przeżywalność bez choroby wyniosła 80% w grupie z konsultantem do ćwiczeń, w porównaniu do 74% w grupie, która otrzymała tylko broszurę. 

Innymi słowy, program ćwiczeń zapobiegł nawrotowi lub rozwojowi nowego nowotworu u 1 na 16 pacjentów. „Ta skala korzyści jest porównywalna, a w wielu przypadkach przewyższa korzyści oferowane przez wiele naszych bardzo dobrych standardowych leków przeciwnowotworowych” - powiedział dr Christopher Booth, profesor onkologii z Queen’s University i współautor nowego badania. „Ćwiczenia naprawdę powinny być uważane za niezbędny element leczenia raka jelita grubego”.

Nadal prowadzi się badania, by zrozumieć, dlaczego ćwiczenia mogą pomagać zmniejszyć ryzyko raka, ale eksperci uważają, że może to mieć związek z tym, jak ćwiczenia pomagają zmniejszać stan zapalny w organizmie.

Inne nowe badanie przedstawione na konferencji ASCO w niedzielę wykazało, że diety przeciwzapalne również pomagają poprawić wskaźniki przeżycia u osób z rakiem jelita grubego w stadium 3.

Pacjenci, którzy spożywali więcej produktów przeciwzapalnych – takich jak kawa, herbata oraz warzywa liściaste – i byli bardziej aktywni fizycznie, mieli o 63% niższe ryzyko zgonu w porównaniu do pacjentów spożywających najbardziej prozapalne diety – obejmujące czerwone mięso, przetworzone mięso, rafinowane zboża i napoje słodzone cukrem – i prowadzących mniej aktywny tryb życia, jak wynika z badania. 

„Jako dziedzina nauki uczymy się o roli układu odpornościowego w rozwoju raka, a stan zapalny jest reakcją immunologiczną” - powiedziała dr Sara Char, kliniczna stypendystka hematologii i onkologii w Dana-Farber Cancer Institute oraz główna autorka badania. Wzrost zachorowań na raka jelita grubego u młodszych osób sugeruje, że stan zapalny jest kluczowym elementem tej układanki. „Kiedy patrzymy na zachorowania na raka jelita grubego u młodszych osób … naprawdę sugeruje to, że coś w środowisku – albo w naszej diecie, stylu życia, chemikaliach obecnych w jedzeniu, różnego rodzaju czynnikach – poza samą genetyką może napędzać te wskaźniki” - powiedziała. „Dlatego niezwykle ważne jest, abyśmy zastanawiali się, jak nasza dieta i styl życia wpływają nie tylko na ryzyko rozwoju tego raka, ale także na to, jaki mają wpływ po jego rozpoznaniu”.

Zarówno Booth, jak i Char powiedzieli, że pacjenci z rakiem jelita grubego często szukają proaktywnych rozwiązań. „Myślę, że to bardzo wzmacnia pacjentów” - powiedział Booth. „Jest to również osiągalne dla pacjentów. To wymaga zaangażowania, ale jest to coś, co pacjenci mogą osiągnąć”. W jego badaniu opracowano „receptę na ćwiczenia” dostosowaną indywidualnie do każdego pacjenta. Większość osób była w stanie osiągnąć cel, jeśli chodziła na szybki spacer przez około godzinę, trzy lub cztery razy w tygodniu, powiedział Booth. Interwencje stylu życia, takie jak ćwiczenia i dieta, są również „trwałe dla systemów opieki zdrowotnej” - dodał, ale kluczowe jest, aby system wspierał pacjentów w dostępie do zasobów potrzebnych do takich zmian behawioralnych.

Inne nowe badanie wykazało obiecujące wyniki, które mogą stanowić nowy standard leczenia dla niektórych pacjentów z zaawansowanym rakiem jelita grubego. W piątek firma Pfizer przedstawiła dane dotyczące leku na raka jelita grubego, Braftovi, stosowanego w połączeniu ze standardową chemioterapią i przeciwciałem monoklonalnym. W trakcie badania kombinacja leków podwoiła czas przeżycia pacjentów z agresywną postacią raka jelita grubego: średnio 30 miesięcy w porównaniu z 15 miesiącami przy dostępnych obecnie terapiach. Braftovi celuje w mutację konkretnego białka, która może prowadzić do nieprawidłowego wzrostu komórek, i jest już zatwierdzony przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA) do leczenia niektórych rodzajów raka. 

Badanie, które było finansowane przez firmę Pfizer, opublikowano w piątek w “New England Journal of Medicine”. „To terapia celowana, która naprawdę zależy od poznania mechanizmu napędzającego raka pacjenta” - powiedział dyrektor generalny Pfizera, dr Albert Bourla, w rozmowie z CNN. Terapie celowane są jednym z największych postępów w leczeniu raka w ciągu ostatnich dwóch dekad, dodał, i łatwo jest zdiagnozować, czy pacjent ma specyficzną mutację, na którą działa Braftovi. Najnowsze dane dotyczące leczenia raka jelita grubego to „bardzo, bardzo ważne odkrycie” - powiedział Bourla, a firma planuje wystąpić o dodatkowe zatwierdzenie rozszerzające wskazania do stosowania tego leku.