Obrońca różowych delfinów: wyprawa Fernando Trujillo na rzecz ratowania życia wodnego w Amazonii

Zdjęcie: Michel Viard/Getty Images/iStockphoto 

Poznali się na seminarium uniwersyteckim w Bogocie. Kiedy Trujillo zapytał, na czym powinien skoncentrować swoje badania, Cousteau doradził mu, aby zbadał delfiny rzeczne, nigdy wcześniej nie poznane  dogłębnie. Dwa lata później Trujillo poleciał autostopem transportowym, aby rozpocząć swoją przygodę w Amazonii. Urodzony i wychowany w Bogocie Trujillo przybył do nadrzecznej wioski Puerto Nariño jako niedawny absolwent z „arogancją uniwersytecką” – wspomina. Wkrótce zdał sobie sprawę, że będzie potrzebował pomocy miejscowych mieszkańców Tikuny, aby poruszać się po skomplikowanym terenie i zbliżyć się do delfinów. „To bardzo agresywne środowisko, trudne do przetrwania” – powiedział CNN o Amazonii. „Rdzenni mieszkańcy zaczęli mnie uczyć – pokazywać różne gatunki, jak wiosłować kajakiem, jak chodzić po lesie”. W końcu nawiązał głęboką więź z delfinami słodkowodnymi i ich otoczeniem. Odkrył, że ich populacja maleje z powodu przełowienia, niszczenia siedlisk, zanieczyszczenia i zmian klimatycznych. W Amazonii występują dwa rodzaje delfinów słodkowodnych: delfiny amazońskie – lub „różowe delfiny” ze względu na ich kolor – oraz mniejsze tucuxi, powiedział Trujillo.Obydwa są drapieżnikami i pomagają utrzymać populację ryb pod kontrolą. W 2018 roku Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznała delfiny różowe za zagrożone, a dwa lata później tucuxi. „W pierwszym roku, kiedy tu przyjechałem, w ciągu jednego roku, znalazłem 21 martwych delfinów, więc wiedziałem, że muszę coś zrobić dla tych zwierząt” – powiedział. 

Postanowił pozostać w regionie i kontynuować współpracę z miejscowymi, którzy zaczęli go nazywać Omacha, co w języku Tikuna oznacza „delfin przemieniający się w człowieka”. „Powiedzieli mi: «wszyscy wierzymy, że jesteś delfinem, który stał się człowiekiem, aby chronić delfiny»” – powiedział Trujillo. W 1993 roku jego pseudonim stał się nazwą jego organizacji zajmującej się ochroną przyrody, której celem jest ochrona nie tylko delfinów, ale także innych zagrożonych gatunków zwierząt wodnych i ich siedlisk w Ameryce Południowej. „Przybyłem tu z romantycznym podejściem do ratowania delfinów, ale nagle zdałem sobie sprawę, że delfiny to tylko mały kawałek tego ogromnego ekosystemu” – powiedział – „a aby chronić delfiny, musiałem chronić rzeki, jeziora i inne gatunki, takie jak manaty, kajmany, a także żyjących tu ludzi”. Przez ostatnie 30 lat wielokrotnie nagradzany naukowiec i jego fundacja niestrudzenie pracowali, aby wspierać umowy połowowe przyjazne delfinom, rewitalizację terenów podmokłych i pomóc we wprowadzeniu w 2023 r. pierwszej w historii globalnej deklaracji na rzecz ochrony delfinów rzecznych.Trujillo pomógł w szkoleniu naukowców w Ameryce Południowej w zakresie badań delfinów i działań na rzecz ich ochrony, a także brał udział w niezliczonych wyprawach po całym kontynencie, aby ocenić inne ekosystemy słodkowodne i zagrożenia dla różnorodności biologicznej. 

Trujillo mówi, że gdziekolwiek się pojawił delfiny odegrały kluczową rolę w pomaganiu zespołowi w nieustannych wysiłkach na rzecz ochrony przyrody. „Delfiny są czymś w rodzaju termometru, strażnikiem stanu rzek” – powiedział. W ciągu ostatnich kilku lat Fundacja Omacha oznaczyła delfiny urządzeniami do śledzenia satelitów w celu monitorowania ich populacji. „Oznaczyliśmy już ponad 60 delfinów w Ameryce Południowej i 27 w samej Kolumbii” – powiedział CNN. Urządzenia śledzące GPS pomogły jego zespołowi określić, gdzie delfiny żerują, łączą się w pary i rodzą, dzięki czemu mogą lepiej chronić te obszary. Trujillo bierze obecnie udział w dwuletniej ekspedycji National Geographic i Rolex Perpetual Planet, podczas której przewodzi wysiłkom mającym na celu ochronę delfinów i ich ekosystemów, a jednocześnie wspiera lokalne społeczności tubylcze. „Praca w Amazonii wiąże się z wieloma wyzwaniami i czasami nie jesteśmy zbyt optymistyczni, ale myślę, że możemy coś zmienić” – powiedział. Oznajmił, że pomimo trudności będzie nadal walczył o ochronę tego cennego ekosystemu i jego mieszkańców. „Moim marzeniem jest ochrona rzek, ekosystemów wodnych Amazonii; Naprawdę wierzę, że woda jest przyszłością tego regionu i planety”.