„Ogromny potencjał”: badania pokazują, że leki odchudzające zmniejszają ryzyko raka o jedną piątą

Badanie zaprezentowane na największej na świecie konferencji poświęconej nowotworom wykazało, że pacjenci przyjmujący leki byli o 19% mniej narażeni na rozwój 13 nowotworów związanych z otyłością. Fot. Hollie Adams/Reuters

Tabletki na odchudzanie oferują nowy sposób na walkę z rakiem na całym świecie, z „ogromny potencjał” do zapobiegania nowym przypadkom i zmniejszania guzów, powiedzieli lekarze, gdy badania wykazały, że zastrzyki mogą zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby o jedną piątą.

Przełomowe zastrzyki, takie jak Wegovy, zrewolucjonizowały leczenie otyłości, a ostatnio zostały dopuszczone do stosowania w innych dziedzinach medycyny, w tym do zmniejszenia ryzyka zawałów serca, udarów i zgonów związanych z układem krążenia.

Teraz eksperci twierdzą, że coraz bardziej wierzą w skuteczność leków odchudzających w zapobieganiu i leczeniu raka, drugiej najczęstszej przyczyny zgonów na świecie. 

Na największej na świecie konferencji poświęconej nowotworom zaprezentowano badanie, które wykazało, że pacjenci przyjmujący leki byli o 19% mniej narażeni na rozwój 13 nowotworów związanych z otyłością, w tym raka jajnika, wątroby, jelita grubego, trzustki, jelita grubego i piersi.

Badanie z udziałem 34 000 osób, prowadzone przez Case Western Reserve University w Ohio, wykazało również, że pacjenci byli o połowę mniej narażeni na śmierć w ciągu 15 lat w porównaniu z pacjentami nieprzyjmującymi tych zastrzyków, znanych również jako agoniści receptora GLP-1 (RA).

Współautorzy badania, dr Cindy Lin i dr Benjamin Liu, powiedzieli: „Nasze odkrycia mają istotne znaczące, ponieważ mogą zmienić paradygmat leczenia otyłości, sugerując, że wczesna interwencja za pomocą GLP-1 RA może opóźnić lub zapobiec rozwojowi raka związanego z otyłością”. Jak dodali, może istnieć „wiele” sposobów, w jakie leki te zmniejszają ryzyko zachorowania na raka - nie tylko poprzez pomaganie ludziom w odchudzaniu, dodali. 

Drugie badanie opublikowane podczas dorocznego spotkania Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ASCO) sugeruje, że leki odchudzające mogą zmniejszyć ryzyko nawrotu raka u pacjentek z rakiem piersi i zwiększyć ich szanse na długoterminowe przeżycie. Naukowcy z Memorial Sloan Kettering Cancer Centre w Nowym Jorku stwierdzili, że zastrzyki mogą zmniejszyć ryzyko nawrotu raka i być „nowym narzędziem” w walce z chorobą.

Trzeci artykuł opublikowany na ASCO i prowadzony przez Uniwersytet Yale, również dotyczący pacjentek z rakiem piersi, sugeruje, że przyjmowanie leków odchudzających zmniejsza ryzyko nawrotu choroby.

Dr Mitchell Lazar, dyrektor instytutu cukrzycy, otyłości i metabolizmu na University of Pennsylvania School of Medicine, przemówił w Chicago na ASCO: „Terapie oparte na GLP-1 są wysoce skuteczne w utracie masy ciała, która jest jednym z podstawowych mechanizmów, dzięki którym poprawiają one wyniki leczenia raka. 

„Otyłość jest czynnikiem ryzyka prawie wszystkich nowotworów, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Dlatego rewolucja w medycznym leczeniu otyłości stanowi ogromny potencjał w zapobieganiu nowym nowotworom, zmniejszaniu nasilenia i tempo wzrostu istniejących guzów oraz w synergii z nowymi terapiami specyficznymi dla raka”.

Dr Jennifer Ligibel, starszy lekarz w Dana-Farber Cancer Institute, która nie była zaangażowana w badania, powiedziała: „Są to ekscytujące, wstępne ustalenia dotyczące związku między stosowaniem GLP-1 RA a ryzykiem zachorowania na raka”. Dodała, że uzupełniają wcześniejsze badania sugerujace, że leki te mogą zmniejszać ryzyko zachorowania na raka.

Badanie opublikowane w grudniu ubiegłego roku wykazało, że stosowanie tych leków wiązało się z 50% zmniejszeniem ryzyka raka jelita grubego u osób z cukrzycą typu 2. „Osoby z cukrzycą, którym przepisano agonistę receptorów GLP-1, miały niższe ryzyko zachorowania na raka jelita grubego w porównaniu z osobami, którym nie przepisano tych leków”, powiedziała Ligibel.

Dr Julie Gralow, główny oficer medyczny ASCO, powiedziała, że dowody nie są jeszcze jednoznaczne. Nie można stanowczo stwierdzić, czy potencjalne korzyści leków na odchudzanie w zmniejszaniu ryzyka raka wynikają tylko z utraty wagi, czy też istnieją inne, nieznane czynniki, które mogą odgrywać tu ważną rolę. 

Gralow, światowej sławy ekspertka w dziedzinie raka, która została okrzyknięta onkolożką roku w 2023, powiedziała, że jest absolutnie pewna, iż zastrzyki te będą odgrywały coraz większą rolę w przyszłych badaniach nad zapobieganiem nowotworom. „Im więcej możemy zrobić, aby zmniejszyć czynniki ryzyka i zapobiegać rakowi, tym lepiej”, dodała.

„Myślę, że te leki mają tak wiele potencjalnych i już udowodnionych korzyści zdrowotnych. Gdybyśmy udowodnili, że również zmniejszają ryzyko raka, byłoby to wisienką na torcie. Jestem pełna nadziei co do poprawy zdrowia dzięki tej grupie leków”.

Naczelny klinicysta Cancer Research UK, prof. Charles Swanton, że to wciąż „początki”. Pojawiły się sugestie, że leki te mogą nawet zwiększać ryzyko pewnych rodzajów nowotworów, choć ostatnie badania dotyczące raka tarczycy i trzustki podważyły te obawy.

„Dobrze skonstruowane badania prospektywne z randomizacją danych zapewnią większą jasność co do potencjału i bezpieczeństwa leków na odchudzanie w obniżaniu ryzyka zachorowania na raka” – powiedział Swanton.