Picie soku z buraka powiązane ze zmniejszoną restenozą po przezskórnej interwencji wieńcowej (PCI)

Do ochrony przed LLL, której zachodzenie można przypisać azotanowi zawartemu w soku z buraka, dochodziła tendencja do redukcji ryzyka wystąpienia poważnych niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych (ang. MACE), jak stwierdził lekarz medycyny, dr Krishnaraj Rathod, który zaprezentował rezultaty na konferencji Cardiovascular Research Technologies, sponsorowanej przez MedStar Heart & Vascular Institute.

Badanie zrodziło się w związku z pozyskanymi relatywnie niedawno dowodami na to, iż zażywanie bogatych w azotany pokarmów, takich jak buraki, może uruchamiać nieszablonowe ścieżki generowania tlenku azotu, do których odnosimy się czasem, mówiąc o sekwencji azotany-azotyny-tlenek azotu. Doktor Rathod wspomniał eksperymentalne dowody, które pozwalają powiązać tę ścieżkę z tradycyjnymi korzyściami wynikającymi z syntezy NO, takimi jak efekty przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe.

W badaniu, 300 pacjentów, u których rozplanowano zabieg PCI, rozdzielono losowo na badawczą grupę eksperymentalną, której miał być podawany sok z buraka bogaty w azotany oraz grupę kontrolną otrzymującą pozbawiony azotanów sok buraczany. Każda osoba wypijała jeden raz dziennie 70-mililitrową szklankę soku. Doktor Rathod, będący rezydentem kardiologii interwencyjnej (1) w Barts Heart Centre w Londynie, opisał, że to ekwiwalent około czterech buraków.

Podstawowym punktem docelowym badania było określenie LLL w stentach za pomocą ilościowej angiografii tętnic wieńcowych (ang. QCA) po 6 miesiącach. MACE, definiowane jako przypadki śmierci, zawału serca, potrzeby rewaskularyzacji oraz zakrzepicy wewnątrz stentów, były podsumowywane po 3, 9, 12 i 24 miesiącach. Dodatkowo, monitorowano markery aktywacji NO, reaktywność płytek krwi i stan zapalny.

Utrata światła zmniejszyła się do mniej niż 50%.

Koherencyjna angiografia optyczna (OCA) pozwoliła wykazać, że mediana LLL w stentach wynosiła po 6 miesiącach 0,244mm w grupie otrzymującej buraczany sok pozbawiony azotanów i 0,117mm (P=0,0165) w grupie otrzymującej naturalny sok z buraka. Średnia LLL według segmentów podobnie wypadła na korzyść grupy przyjmującej naturalny sok z buraka (0,269 vs 0,050mm, P=0,0011).

Ten sam efekt został odzwierciedlony poprzez pomiar średniej zmiany w minimalnej średnicy światła po 6 miesiącach. Wartość tej zmiennej, związanej z wnętrzem stentu, po sześciu miesiącach zmniejszyła się od liczby początkowej o 0,244mm w grupie kontrolnej, ale już tylko o 0,117mm w grupie mającej w swojej diecie azotany (P=0,0154 przy dwuczynnikowej analizie wariancji).

Przez okres badania rozciągającego się na 24 miesiące od momentu pierwszych kontrolnych pomiarów, odnotowano 18 zdarzeń MACE w grupie kontrolnej w stosunku do 9 zdarzeń w grupie osób, którym w wyniku randomizowania wprowadzono do diety azotany (P=0,0718). Nie odnotowano przypadków zakrzepicy wewnątrz stentów w żadnej z grup, natomiast liczba przypadków śmierci (2 vs 5), zawału serca (1 vs 6) i rewaskularyzacji naczyń, na których wcześniej działano (6 vs 7), wypadała mniejsza w grupie spożywającej azotany.

„Azotany przyjmowane przez 6 miesięcy raz dziennie wraz z żywnością były dobrze tolerowane. Było to bezpieczne" – stwierdził dr Rathod podczas spotkania. Postawiony przed konkretnym pytaniem na temat smaku dziennej szklanki soku z buraka, dr Rathod przyznał, że niektórzy pacjenci nie byli zachwyceni, ale wielu nie zgłaszało obiekcji albo nawet lubiło jego smak.

Pacjenci stanowili logiczną reprezentatywną grupę, jeśli chodzi o osoby, które poddano PCI. Średnia wieku w obu grupach wynosiła 61 lat. Nie istniały pomiędzy nimi znaczące różnice w BMI (około 29kg/m2) czy w proporcjach pacjentów z cukrzycą (22%), nadciśnieniem lub hipercholesterolemią (około 70% w obu grupach) i innych współwystępujących chorobach.

Więcej PCI wykonano w gałęzi międzykomorowej przedniej lewej tętnicy wieńcowej (36,7% vs 44,0%) w grupie kontrolnej, a mniej w prawej tętnicy wieńcowej (27,3% vs 30,7%). Żadna z tych różnic nie była znacząca. Znacznej większości pacjentów (ok. 90%) wszczepiono nieoddziałujące z lekami stenty; przypadało ich 1,4 na pacjenta. Wskaźnik sukcesu procedury osiągnął 100% w obu grupach.

Leki do zażywania w domu, w tym przeciwpłytkowe oraz przeciwzakrzepowe, były podobne w obu grupach.

Rezultaty określane jako bardzo pozytywne

Na podstawie tego, iż zaistniała 53-procentowa redukcja LLL w okresie 6 miesięcy oraz zaobserwowanej tendencji dotyczącej MACE, dr Rathod wyciągnął wniosek, że rezultaty były bardzo pozytywne. „Wyniki te sugerują, że wprowadzone do diety azotany mogą mieć terapeutyczną rolę przy redukcji restenozy po PCI przy stabilnej dławicy piersiowej" – powiedział.

Podczas dyskusji, kilku panelistów zaznaczyło, iż prawie jedna trzecia pacjentów nie była dostępna, by przeprowadzić ewaluację po 6 miesiącach (41 ze 150 w grupie badawczej i 51 ze 150 w grupie kontrolnej), co poprzedziło kolejne przypadki wyczerpywania się grupy do badań w momencie 1 roku oraz 2 lat od rozpoczęcia badania. Spośród wymienionych, około połowa nie stawiła się na kolejne pomiary, a druga połowa wycofała się. 

„Brak kolejnych pomiarów w wypadku tak znacznej proporcji uczestników to jedna ze słabości tego badania" – przyznał dr n. med. Hector M. Garcia-Garcia, badacz z MedStar Washington Hospital Center zajmujący się układem sercowo-naczyniowym. Jednakowoż, nie znika u niego entuzjazm związany z samym jego założeniem.

„Obserwowanie tego, jak każdy sygnał zmierza w dobrym kierunku było czymś podnoszącym na duchu" – powiedział dr Garcia, który konsultował się z ekipą dra Rathoda w sprawie konceptu badania. Nazwał dane „obiecującymi" i powiedział, że zapewniają one wsparcie dla dalszych badań związanych z leczeniem, prowadzonych na szeroką skalę i z których płyną potencjalne korzyści niskiego kosztu.

Dr n. med. George Dangas, profesor medycyny w Icahn School of Medicine w Mount Sinai w Nowym Jorku, był wśród panelistów, którzy wydawali się zaskoczeni tak pozytywnymi odkryciami wywodzącymi się z prostej, zaś nowej koncepcji. Będzie natomiast oczekiwał na dalsze dane.

„Jak to ma miejsce w przypadku jakichkolwiek zaskakujących wyników, powinno się oczekiwać dalszego ich potwierdzenia w dużych i przeprowadzonych przez większą liczbę klinik próbach" – powiedział w wywiadzie. Poddał myśl, że, jeśli, jak sugeruje to badanie, zmiany w diecie są w stanie zapewnić terapeutyczny NO na poziomie naczyń wieńcowych, to pomocne będą badania wykazujące ich przeciwzapalny efekt i inne mechanistyczne korzyści. „Inne źródła przyjmowanych doustnie azotanów również stanowiłyby wartościowy obiekt analizy". (...)

Przypisy tłumacza:

1) w Polsce nie ma stopni rezydentury, stąd a senior registrar można przetłumaczyć po prostu jako rezydent