Potęga flawonoidów: Rola kemferolu w poskramianiu reakcji alergicznych

Zdjęcie: https://www.gettyimages.com/detail/photo/cherry-blossom-in-the-spring-royalty-free-image/1021283780?searchscope=image%2Cfilm&adppopup=true

Choroby alergiczne, takie jak astma, atopowe zapalenie skóry oraz alergie pokarmowe, stają się coraz częstsze w ciągu ostatnich kilku lat. W szczególności alergie pokarmowe dotykają milionów ludzi na całym świecie – obejmuje to alergie na pokarmy takie jak mleko, orzeszki ziemne, jaja i skorupiaki. Są one zazwyczaj spowodowane nadwrażliwością układu odpornościowego na nieszkodliwe substancje zawarte w żywności, a także środowisku. Flawonoidy to związki chemiczne obecne w różnych owocach i warzywach, o których wiadomo, że mają działanie przeciwalergiczne oraz są obiecującymi naturalnymi środkami do leczenia alergii.

Aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób można leczyć te alergie, przyjrzyjmy się interesującemu mechanizmowi antyalergicznemu w naszych komórkach. W jelitach wyspecjalizowane komórki dendrytyczne (DC) wytwarzają enzym o nazwie RALDH2 (dehydrogenaza retinaldehydowa 2), który przekształca retinal – substancję chemiczną pochodzącą z witaminy A – w kwas retinowy. Ten kwas retinowy następnie promuje rozwój regulatorowych komórek T, rodzaju komórek odpornościowych, które mogą tłumić reakcję immunologiczną obserwowaną w alergiach.

Oczywiste jest, że RALDH2 odgrywa ważną rolę w zwalczaniu alergii pokarmowych. Jednakże, czy istnieją flawonoidy, które mogą zwiększyć poziom RALDH2 w DC? Na to pytanie odpowiedziała grupa naukowców pod kierownictwem profesora Chiharu Nishiyamy z Tokyo University of Science (TUS), w liście opublikowanym online w Allergy, 11 grudnia 2024 roku. W badaniu autorzy przeanalizowali około 40 różnych flawonoidów, aby sprawdzić, czy zwiększają one poziom RALDH2 w DC. Najskuteczniejszym z nich był związek o nazwie kemferol, który zdecydowali się dalej badać. Głównymi współautorami tego badania byli Miki Takahashi, absolwentka TUS z 2023 roku, dr Kazuki Nagata, adiunkt w TUS, oraz Yumi Watanuki, absolwentka TUS z 2019 roku.

Kaempferol znajduje się w wielu produktach spożywczych, takich jak jarmuż, fasola, herbata, szpinak i brokuły. Jest to również jeden z najlepiej przebadanych flawonoidów ze względu na jego korzystny wpływ na organizm ludzki. Naukowcy zaobserwowali, że leczenie kemferolem zwiększyło ekspresję oraz wydajność RALDH2 w DC. Co więcej stwierdzono, że DC poddane działaniu kemferolu promują rozwój regulatorowych komórek T, podkreślając jego rolę w kontrolowaniu reakcji immunologicznej.

Aby zrozumieć dokładny mechanizm zaangażowany w ten proces, skupili się na „receptorze” zwanym receptorem węglowodorów arylowych (AhR), który jest celem kemferolu. Eksperymenty przeprowadzone na komórkach DC sugerowały, że kemferol działa jako „antagonista” lub blokuje AhR, co z kolei przyspiesza rozwój regulatorowych komórek T. Następnym krokiem było przyjrzenie się czynnikom wpływającym na gen Aldh1a2, który faktycznie produkuje Radlh2.

„W przeszłości poinformowaliśmy, że PU.1 oraz IRF-4 były kluczowymi cząsteczkami, które regulowały gen Aldh1a2 w komórkach dendrytycznych” mówi profesor Nishiyama. „W tym badaniu odkryliśmy, że ekspresja i funkcja PU.1 oraz IRF-4 były zwiększone w komórkach dendrytycznych stymulowanych kemferolem” wyjaśnia dalej, objaśniając mechanizm zależny od PU.1/IRF-4 stojący za przeciwzapalnym działaniem kemferolu.

Aby sprawdzić, jak kemferol wpływa na reakcje immunologiczne w żywych organizmach, naukowcy wywołali alergie u myszy przy użyciu białka OVA (owalbuminy) znajdującego się w białkach jaj. Odkryli, że podawanie tym myszom kemferolu złagodziło objawy alergii. „Gwałtowny spadek temperatury ciała i biegunka alergiczna obserwowane po podaniu OVA zostały znacznie zahamowane u myszy, którym podawano kemferol” wyjaśnia prof. Nishiyama.

Wyniki te wskazują, że kemferol jest bardzo obiecującym naturalnym lekiem na alergie pokarmowe. Jednakże, autorzy zauważają, że konieczne są dalsze badania, zwłaszcza z wykorzystaniem ludzkich komórek, aby powtórzyć te wyniki i faktycznie wykorzystać kemferol jako lek na alergie. Chociaż badanie to koncentrowało się na roli kemferolu w zmniejszaniu stanu zapalnego, flawonoidy jako całość są bardzo obiecującymi związkami przeciwalergicznymi, ponieważ są obecne w wielu różnych produktach spożywczych.

Autorzy sugerują, że struktura chemiczna flawonoidów może odgrywać rolę w ich zdolności do przyspieszania rozwoju regulatorowych komórek T. Ma to znaczący wpływ na sposób leczenia alergii – regularne spożywanie pokarmów zawierających duże ilości flawonoidów może służyć jako naturalne lekarstwo łagodzące objawy alergii.

Podkreślając znaczenie uzupełniania codziennej diety flawonoidami, prof. Nishiyama mówi: „Przyjmowane jako codzienne pożywienie zmniejszają alergie, stany zapalne oraz choroby autoimmunologiczne, które są spowodowane lub nasilane przez nadmierną reakcję immunologiczną”.