Prawdopodobieństwo zgonu u kobiet jest mniejsze, gdy są leczone przez lekarki, a nie lekarzy, sugeruje badanie

Fot. Getty Images

U hospitalizowanych kobiet prawdopodobieństwo zgonu lub konieczności ponownego przyjęcia do szpitala jest mniejsze, jeśli są leczone przez lekarki - wynika z badania opublikowanego w poniedziałek w czasopiśmie „Annals of Internal Medicine”. W badaniu osób w wieku 65 lat i starszych, 8,15% kobiet leczonych przez lekarki zmarło w ciągu 30 dni, w porównaniu z 8,38% kobiet leczonych przez lekarzy płci męskiej.

Chociaż różnica między dwoma grupami wydaje się niewielka, badacze twierdzą, że zlikwidowanie tej różnicy mogłoby uratować 5000 kobiecych żyć każdego roku. 

Badanie obejmowało niemal 800 000 pacjentów, zarówno mężczyzn, jak i kobiet, hospitalizowanych w latach 2016–2019. Wszyscy pacjenci byli objęci programem ubezpieczeń zdrowotnych Medicare. 

Dla hospitalizowanych mężczyzn płeć lekarza nie zdawała się mieć wpływu na ryzyko zgonu lub ponownego przyjęcia do szpitala. 

Dane same w sobie nie wyjaśniają, dlaczego kobiety radzą sobie lepiej, gdy są leczone przez inne kobiety. Jednak inne badania sugerują, że kobiety są mniej narażone na „nieporozumienia, zamieszania i stronnicze zachowania”, gdy są leczone przez lekarki - powiedział główny autor badania, dr. Atsushi Miyawaki, starszy asystent profesor badań nad usługami zdrowotnymi w Wydziale Medycyny Podyplomowej na Uniwersytecie w Tokio. 

Nowe badanie jest częścią rozwijającego się obszaru studiów nad tym, dlaczego kobiety i mniejszości otrzymują zazwyczaj gorszą opiekę medyczną niż mężczyźni i biali pacjenci. Dla przykładu, kobiety i pacjenci należący do mniejszości rasowych mają nawet 30% większe prawdopodobieństwo otrzymania błędnej diagnozy niż biali mężczyźni. 

„Nasz ból i symptomy są nieustannie bagatelizowane” powiedziała dr. Megan Ranney, dziekan Wydziału Zdrowia Publicznego na Uniwersytecie Yale'a.

„Jest możliwe, że lekarki są tego bardziej świadome, a w rezultacie bardziej empatyczne”.

Badania sugerują, że kobiety mają mniejsze szanse na otrzymanie zaawansowanej opieki medycznej niż mężczyźni, ale i większe prawdopodobieństwo zgłaszania negatywnych doświadczeń w opiece zdrowotnej, bagatelizowaniu ich obaw oraz ignorowaniu niepokojących objawów kardiologicznych i bólowych - napisali autorzy nowego badania. Lekarze są również bardziej skłonni do błędnego oszacowania ryzyka udaru u kobiet niż lekarki.

Częścią problemu według dr Miyawaki jest to, że studenci medycyny otrzymują „ograniczone szkolenie w kwestiach zdrowia kobiet”.

Dr Ronald Wyatt, który jest ciemnoskóry, powiedział, że jego 27-letnia córka niedawno miała trudności z uzyskaniem dokładnej diagnozy z powodu duszności. Lekarz w szpitalnym oddziale ratunkowym powiedział jej, że problem jest spowodowany astmą. Dopiero po dwóch kolejnych wizytach na szpitalnym oddziale ratunkowym jego córka dowiedziała się, że w rzeczywistości miała zakrzepicę płuc, potencjalnie zagrażającą życiu.

„Lekarze niezależnie od wieku mają tendencję do trzymania się seksistowskich stereotypów na temat kobiet, takich jak przekonanie, że objawy kobiet są bardziej nacechowane emocjonalnie, ich ból jest mniej dotkliwy lub raczej pochodzenia psychologicznego” - powiedział Wyatt, dawny dyrektor ds. nauki i główny lekarz medycyny w „Society to Improve Diagnosis in Medicine”, organizacji non-profit zajmującej się badaniami i działaniami na rzecz poprawy diagnozy w medycynie. 

Kobiety zdają się doświadczać tych problemów mniej, gdy ich leczenie jest prowadzone przez inne kobiety.

Dla przykładu, badanie opublikowane w JAMA Surgery w 2021 roku wykazało, że pacjentki miały mniej powikłań, gdy ich chirurg był kobietą. Inne badanie opublikowane w JAMA Surgery w 2023 roku wykazało, że wszyscy pacjenci mieli mniej powikłań i przebywali w szpitalu krócej, gdy byli operowani przez lekarki, które pracowały wolniej niż lekarze. 

Lekarki pierwszego kontaktu mają również tendencję do spędzania większej ilości czasu ze swoimi pacjentami - powiedziała Ranney. Choć ta dodatkowa uwaga jest dla nich bardzo wartościowa, oznacza to również, że kobiety przyjmują mniej pacjentów dziennie i zarabiają mniej niż lekarze płci męskiej.

Dziekan Wydziału Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Brown, Dr Ashish Jha powiedział, że według kilku badań, lekarki kierują się dowodami medycznymi i wytycznymi, a ich pacjenci mają lepsze wyniki.

„Istnieje dużo różnic pomiędzy lekarkami a lekarzami” - powiedział Jha, który nie był zaangażowany w nowe badanie. Kobiety „zwykle są lepsze w komunikacji, słuchaniu pacjentów, otwartym wypowiadaniu. Pacjenci zgłaszają, że komunikacja jest lepsza. Łączysz te fakty i możesz zrozumieć, dlaczego istnieją niewielkie, ale istotne różnice”.

Autorzy badania powiedzieli także, że istnieje możliwość, iż kobiety są bardziej otwarte wobec lekarek w kwestiach wrażliwych, co pozwala im na dokonanie bardziej świadomych diagnoz.

Nie oznacza to, że kobiety powinny zmienić lekarzy - powiedziała dr Preeti Malani, profesor medycyny na Uniwersytecie Michigan. Dla pacjenta indywidualnego różnice we wskaźnikach śmiertelności i ponownej hospitalizacji widoczne w nowym badaniu są niewielkie.

„Błędem byłoby sugerowanie, że ludzie powinni szukać lekarzy tej samej płci lub rasy co oni” - powiedział Jha. „Większym problemem jest potrzeba, by zrozumieć, dlaczego te różnice istnieją”.

Malani powiedziała, że jest ciekawa, co robią lekarki, że zapobiegają konieczności ponownego przyjęcia pacjentów niedługo po wypisie. „Ile troski i myśli jest wkładane w ten plan wypisu?” - zapytała Malani. „Czy to tutaj kobiety odnoszą znaczny sukces? Czego możemy się nauczyć o kulturowej pokorze i zadawaniu właściwych pytań?”

Inni nie są przekonani, że nowe badanie rzeczywiście dowodzi, że płeć lekarza ma duże znaczenie.

Niewielu hospitalizowanych pacjentów jest leczonych przez jednego lekarza - powiedział dr Hardeep Singh, profesor na Baylor College of Medicine w Houston i badacz bezpieczeństwa pacjenta w Michael E. DeBakey VA Medical Center.

Pacjenci szpitalni są leczeni przez zespoły lekarzy, zwłaszcza jeśli potrzebują opieki specjalistycznej, oprócz pielęgniarek i innych profesjonalistów - powiedział Singh.

„Ile razy widzisz tego samego lekarza każdego dnia w szpitalu?” - zapytał Singh. „Chodzi o to, że nie jest to występ jednoosobowy. Mało prawdopodobne jest, że wyniki zależą od jednostki, ale raczej od zespołu klinicznego i lokalnego kontekstu opieki... Na twoim rachunku może być wymieniony jeden lekarz, ale opieka jest oparta na zespole”.

Jednakże Singh powiedział, że jego badania dotyczące błędnych diagnoz pokazują, że lekarze w ujęciu ogólnym muszą lepiej słuchać pacjentów.

Jha powiedział, że chciałby, aby system zdrowia uczył się od lekarek jak postępować dobrze, gdy leczą inne kobiety, a następnie nauczył wszystkich lekarzy działać w ten sposób.

„Powinniśmy szkolić wszystkich, aby byli lepsi w budowaniu zaufania oraz byli jego godni” - powiedział Jha.

Wyatt stwierdził, że kraj musi podjąć kilka kroków, aby lepiej dbać o pacjentki, w tym wprowadzić „szkolenie w zakresie eliminacji uprzedzeń”, aby nauczyć lekarzy przezwyciężać stereotypy. 

System opieki zdrowotnej musi również zwiększyć liczbę lekarek na stanowiskach kierowniczych, zatrudniać więcej lekarek i podejmować starania odnośnie zatrzymania ich w zespole. Wszyscy lekarze potrzebują również lepszego zrozumienia na temat tego, jak negatywne doświadczenia z dzieciństwa wpływają na zdrowie pacjenta, zwłaszcza kobiet.

„Nieraz białe pacjentki mówiły, że przyszły do mnie, bo słuchałem i mi ufały” - powiedział Wyatt.