Studenci dotknięci strajkiem: - „To dotyczy nas wszystkich”

Zdjęcie: Gorm Kallestad / NTB i prywatne

„Ma to wpływ na nas wszystkich, ponieważ może to potencjalnie opóźnić nasze uprawnienia pielęgniarskie. Wpłynie to na tych, którzy mają pracę wakacyjną i którzy złożyli wniosek o kontynuowanie nauki. Chodzi o wynagrodzenie i zadania, które można podjąć", mówi studentka pielęgniarstwa Sunniva Sørheim dla VG. Jest jedną z wielu osób dotkniętych ponad dwukrotnym zwiększeniem liczby strajków przez Unio. Od środy zapowiadają dalszą eskalację, która wpłynie między innymi na ruch lotniczy. Wśród strajkujących są pracownicy uniwersytetów i szkół wyższych w całym kraju.

„Na uniwersytetach i kolegiach uniwersyteckich będzie to miało szczególny wpływ na pielęgniarstwo i programy kształcenia nauczycieli. Żałujemy, że dotyka to studentów" - mówi Ørjan Hjortland, przywódca strajku w Unio.

Sunniva Sørheim - Przedstawiciel klasy kończącej program pielęgniarski na NTNU w Trondheim

Norweski Uniwersytet Nauki i Technologii (NTNU) jest jednym z wielu, które oferują studia licencjackie z pielęgniarstwa. Na uniwersyteckim kierunku pielęgniarstwa w Trondheim strajk dotknął około 250 studentów. „Oznacza to, że opóźnia się przede wszystkim ocena egzaminu końcowego. Formalnie rzecz biorąc, studenci nie otrzymują dyplomu do czasu zakończenia egzaminu. Następnie nie mogą ubiegać się o zezwolenie na uzyskanie chronionego tytułu pielęgniarki i pielęgniarza", mówi Toril Forbord z NTNU dla VG.

Toril Forbord - Prodziekan ds. edukacji na Wydziale Medycyny i Nauk o Zdrowiu NTNU

W praktyce oznacza to, że obecni studenci nie mogą pracować jako pielęgniarki i pielęgniarze, dopóki ich stopień naukowy nie zostanie zatwierdzony, a ich wniosek o autoryzację nie zostanie zatwierdzony. „Z prawnego punktu widzenia pielęgniarka i pielęgniarz nie są zatrudnieni w pracy i będą pracować na stanowisku asystenta. W przypadku studentów pierwszego i drugiego roku może to być kwestia wynagrodzenia - wiele instytucji opieki zdrowotnej zmienia wynagrodzenie po ukończeniu drugiego roku. Uważamy, że tego lata pracodawcy muszą płacić w oparciu o fakt ukończenia roku akademickiego", mówi Lill Sverresdatter Larsen z Norweskiego Związku Pielęgniarek dla VG.

Lill Sverresdatter Larsen - Przewodniczący Norweskiego Związku Pielęgniarek i Pielęgniarzy

- Czy tego lata nastąpi kryzys pielęgniarski?

- „Dzieje się tak każdego lata i z roku na rok jest coraz gorzej. To część konsekwencji strajku. Strajku mającego na celu pozyskanie wystarczającej liczby wykwalifikowanych pracowników oświaty" - odpowiada Larsen. Oskarża rząd o brak planu na wypadek, gdyby 60% personelu pielęgniarskiego przeszło na emeryturę w ciągu pięciu lat. „To powinno być głównym powodem do niepokoju, co oznacza, że rząd powinien wysłuchać Unio w procesie negocjacji zbiorowych", podsumowuje lider związku.

Oto wyjaśnienie niektórych terminów technicznych i kilka pytań

Co to jest strajk i dlaczego ktoś strajkuje?

Strajk ma miejsce, gdy pracownicy przerywają pracę, aby zaprotestować przeciwko czemuś, z czym się nie zgadzają, np. przeciwko wynagrodzeniu lub warunkom pracy. Strajk ma na celu wywarcie presji na pracodawcę, aby ten podjął negocjacje i poprawił swoją sytuację.

W tym przypadku Akademikerne rozpoczęło strajk, podczas gdy Unio kontynuuje strajk.

Kim są LO, YS, Unio i Akademikerne?

LO (Norweska Konfederacja Związków Zawodowych) jest największą organizacją pracowniczą w Norwegii i reprezentuje wiele różnych grup zawodowych. Unio i Akademikerne są również organizacjami pracowniczymi, ale reprezentują głównie pracowników z wyższym wykształceniem, takich jak nauczyciele, pielęgniarki i pielęgniarze, czy inżynierowie. 

Czym jest wspomniany model graniczny?

Model „front trade" to rozwiązanie stosowane w Norwegii, w którym wzrost płac w konkurencyjnej branży („front trade") wyznacza ramy dla wzrostu płac w innych sektorach. Ma to na celu zapewnienie, że wzrost płac jest zrównoważony i nie szkodzi norweskiej gospodarce, czyniąc norweskie produkty i usługi zbyt drogimi w porównaniu z innymi krajami. 

Co oznacza, że strajk może zostać rozwiązany przez obowiązkowy arbitraż pracowniczy?

Przymusowy arbitraż pracowniczy to mechanizm, w którym rząd może wymusić zakończenie strajku i ustalić wysokość wynagrodzenia za pośrednictwem komisji arbitrażowej. Zwykle dzieje się tak, gdy strajk jest uważany za szkodliwy dla społeczeństwa, na przykład jeśli wpływa na kluczowe usługi, takie jak policja i opieka zdrowotna. 

Unio decyduje o miejscu uderzenia

Minister cyfryzacji i administracji publicznej Karianne Tung reprezentuje rząd w negocjacjach. Ma nadzieję, że Unio uda się osiągnąć porozumienie z rządem, ale nie ustępuje w swoich punktach:

- „Mocno wierzymy, że w stanie powinny istnieć równe główne układy zbiorowe, ale nasze drzwi są zawsze otwarte, jeśli Unio chce o tym porozmawiać", napisała Tung w e-mailu do VG.

Karianne Tung (Ap) - Minister cyfryzacji i administracji publicznej

Strajk jest w pełni legalnym środkiem akcji protestacyjnej zainicjowanej przez Unio i to Unio wraz ze swoim programem strajkowym decyduje, gdzie i w jaki sposób strajk ruszy. Minister powiedziała, że oczekuje, iż organizacje państwowe wystąpią do Unio o zwolnienie ze strajku, jeśli mogą istnieć ku temu podstawy. Jedną z organizacji, która złożyła wniosek o zwolnienie, jest Norweski Instytut Meteorologiczny, gdzie NRK jest bezpośrednio dotknięte strajkiem.

Niezbyt miłe powitanie

Studentka Sørheim twierdzi, że kontaktowała się ze swoim pracodawcą, który twierdzi, że zezwolenie dla niej będzie różnicą między tym, czy będzie mogła dostarczać leki, czy nie. Wyjaśnia, że wielu studentów jest teraz zaniepokojonych.

- „Odnoszę wrażenie, że większość ludzi już dawno załatwiła sobie letnią pracę. Wiele kontraktów nie wypłaca pensji pielęgniarkom i pielęgniarzom do czasu uzyskania zezwolenia. To niezbyt miłe powitanie w tym zawodzie” - mówi Sørheim.

Daniel Tørresvoll Stabu - Lider studentów w Norweskim Związku Pielęgniarek i Pielęgniarzy

Daniel Tørresvoll Stabu, lider Norweskiego Związku Pielęgniarek i Pielęgniarzy, mówi, że wielu studentów prosi o informacje na temat tego, co się dzieje. „Studenci nie mają pewności, czy będą mogli przystąpić do egzaminów, więc ważne jest, aby otrzymali jak najwięcej informacji", mówi Stabu dla VG.