Szeroko zakrojone badanie donosi: im dłuższy okres edukacji, tym mniejsze ryzyko zgonu

Źródło: GORODENKOFF, ADOBE STOCK.

Chcesz żyć dłużej? Ucz się! To zalecenie może wydawać się zaskakujące, ale jest to wniosek naukowców, którzy badali wpływ edukacji na przewidywaną długość życia. Ich praca pokazuje, że każdy dodatkowy rok spędzony w szkole może istotnie zmniejszyć śmiertelność, nawet o około 2%.

Wiele badań miało na celu wykazanie, że wyższy poziom wykształcenia wiąże się z dłuższą oczekiwaną długością życia, ale w żadnym z nich nie udało się określić, w jakim stopniu edukacja może zmniejszyć śmiertelność. Zespół naukowców z Norweskiego Uniwersytetu Nauki i Technologii przyjrzał się tej kwestii, sugerując, że każdy rok spędzony w szkole ma znaczący wpływ na przewidywaną długość życia.

„Edukacja jest ważna sama w sobie, choćby ze względu na korzyści zdrowotne, a fakt, że możemy teraz liczbowo określić skalę tych korzyści, jest znaczącym postępem” – wyjaśnia w oświadczeniu dr Terje Andreas Eikemo, współautor i dyrektor Centrum Badań nad Globalnymi Nierównościami Zdrowotnymi na Norweskim Uniwersytecie Nauki i Technologii.

Wykształcenie średnie zmniejsza ryzyko śmierci o 25%

Naukowcy wykorzystali dane z co najmniej 59 krajów, w tym ze Stanów Zjednoczonych, Francji, Indii, Australii i Wielkiej Brytanii oraz z ponad 10 tysięcy obserwacji zebranych z ponad 600 opublikowanych artykułów. Choć prace opierają się na szerokim spektrum danych, naukowcy precyzują, że większość z nich pochodzi z krajów o wysokiej zamożności – co stanowi ograniczenie i już teraz skłania autorów do kontynuowania badań w krajach o niskiej lub średniej zamożności.

We wnioskach opublikowanych w The Lancet Public Health naukowcy podkreślają fakt, że każdy dodatkowy rok edukacji wiąże się z 2% niższym ryzykiem zgonu. Wskazują oni, że odpowiada to średnio 13% niższemu ryzyku zgonu u osób, które ukończyły szkołę podstawową (około sześciu lat nauki) w porównaniu z osobami, które nie uczęszczały do szkoły. Ukończenie szkoły średniej (około 12 lat) wiązało się ze zmniejszeniem śmiertelności o 24,5%, a ukończenie studiów wyższych (poziom magisterski) ze zmniejszeniem ryzyka zgonu o 34%. 

„Musimy zwiększyć inwestycje społeczne, aby zapewnić dostęp do lepszej jakości edukacji na całym świecie w celu wyeliminowania utrzymujących się nierówności, które kosztują życie. Im wyższy poziom edukacji, tym lepsze miejsca pracy i wyższe dochody, lepszy dostęp do opieki zdrowotnej, co pozwala nam dbać o własne zdrowie. Osoby z wyższym poziomem wykształcenia mają również tendencję do rozwijania szerszego zestawu zasobów społecznych i psychologicznych, które przyczyniają się do ich zdrowia i długowieczności” – podkreśla Mirza Balaj, współautorka badania.

Niechodzenie do szkoły tak samo szkodliwe, jak palenie papierosów lub picie alkoholu

Co bardziej zaskakujące, naukowcy sugerują, że korzyści w zakresie oczekiwanej długości życia w ciągu 18 lat nauki byłyby podobne do tych związanych ze spożywaniem odpowiedniej ilości warzyw. Badanie pokazuje również, że nieuczęszczanie do szkoły byłoby tak samo szkodliwe, jak picie pięciu lub więcej kieliszków alkoholu dziennie lub palenie pół paczki papierosów dziennie przez dziesięć lat.

Pomimo ograniczeń badania, a w szczególności pomimo faktu, że obejmowało ono mniej krajów o niskich dochodach, naukowcy donoszą, że nie znaleźli „żadnych znaczących różnic” w obserwowanych korzyściach „między krajami na różnych etapach rozwoju”.

„Wypełnienie luki edukacyjnej oznacza wyrównanie różnic w śmiertelności, a my musimy przerwać cykl ubóstwa i możliwych do uniknięcia zgonów korzystając z międzynarodowego zaangażowania. Aby zmniejszyć różnice w śmiertelności, ważne jest, aby inwestować w obszary, które umożliwiają dostęp do edukacji. Może to mieć pozytywny wpływ na zdrowie populacji we wszystkich krajach” – podsumowuje Claire Henson, badaczka z Institute for Health Metrics and Evaluation na Uniwersytecie Waszyngtońskim, która również pracowała nad tym badaniem.