W jaki sposób dym z pożaru przedostaje się do Twojego domu i jak można się go pozbyć

Fotografia: Leah Millis,Reuters/Redux 

Chociaż oczyszczacze powietrza pomagają uporać się z zanieczyszczeniami istnieje ryzyko, że przeoczymy szkodliwe substancje, które pozostają na powierzchniach. Ze względu na zmiany klimatyczne pożary stają się coraz częstsze, dłuższe i bardziej intensywne. Oprócz zagrożenia dla życia, domów i środowiska, powodowany przez nie dym niesie ze sobą zagrożenia dla zdrowia, w tym choroby układu oddechowego i serca. 

Coraz bardziej popularne przenośne oczyszczacze powietrza mogą usunąć jeden składnik dymu z powietrza, małe, ale stałe cząsteczki dymu. Jednak nowe badanie opublikowane w czasopiśmie Science Advances ujawnia, że w bardzo niewielkim stopniu usuwają one inne składniki dymu, zwane lotnymi związkami organicznymi. Niektóre z nich są toksyczne, podczas gdy wiele innych może powodować podrażnienia i trudności w oddychaniu. Nawet jeśli nie byłeś osobiście narażony na dym z pożarów, prawdopodobnie nadal znasz te lotne substancje - są to nieprzyjemne i trudne do usunięcia związki pokrywające skórę, włosy i ubrania po siedzeniu w pobliżu ogniska lub w zadymionym pomieszczeniu. Lotne składniki dymu są niespodziewanie trwałe, mówi naukowiec zajmujący się atmosferą Jienan Li z Colorado State University. "Odkryliśmy, że wnikają one głęboko w różne powierzchnie wokół domu, skąd są emitowane przez wiele godzin, dni, a czasem nawet tygodni".  

Eleganckie koktajle  

Na szczęście, mówi główna badaczka Delphine Farmer, również z Colorado State University, istnieje prosty i niedrogi sposób na ograniczenie nieoczekiwanych emisji z powierzchni, czyli po prostu odkurzanie, odkurzanie i mopowanie. „To natychmiast zmniejsza emisję o około 40 procent”.  Chociaż pożary lasów są w Kolorado niezwykle powszechne, Li, Farmer i współpracownicy nie czekali, aż naturalny dym pojawi się, aby przetestować nowe metody czyszczenia. Zamiast tego stworzyli własny ośrodek testowy używany do badania efektywności energetycznej. „Student, który pracował jako barman, przedstawił nam urządzenie używane do przygotowywania fantazyjnych koktajli, które podgrzewa zrębki drewna sosnowego do odpowiedniej temperatury, aby wytworzyć dużo dymu” – mówi Farmer.  Może to nie brzmieć jak bardzo dobre przybliżenie, ale Delphine Farmer, która brała udział we wcześniejszych badaniach obejmujących wlatywanie małych samolotów w smugi dymu w celu zbadania ich składu chemicznego, twierdzi, że dym wytwarzany przez małe urządzenie był zadziwiająco podobny do prawdziwego. 

Dobre płukanie  

Po dwóch tygodniach sztucznego palenia naukowcy ze zdziwieniem odkryli, że nawet po wielogodzinnym otwarciu drzwi i okien, poziom substancji lotnych w powietrzu wraca do tego samego stężenia od którego zaczął się szybko po ponownym zamknięciu domu. Uciekli się więc do czyszczenia powierzchni.  „Odkurzyliśmy, a potem wycieraliśmy mopem w kolejności, której nauczyła mnie mama — a następnie użyliśmy środka czyszczącego zalecanego przez Czerwony Krzyż” – mówi Farmer, „składającego się z wody, fosforanu trójsodowego i dostępnego w handlu uniwersalnego środka na bazie wody odkurzacz, który działa bardzo dobrze.”  Jednak Farmer, Li i współpracownicy czyścili jedynie powierzchnie poziome, takie jak podłogi i blaty, a nie ściany i sufity, skąd mogły pochodzić pozostałe emisje. Jeśli więc chcesz dokładnie pozbyć się z domu pozostałych lotnych substancji dymnych, możesz zauważyć jeszcze większe korzyści z czyszczenia pominiętych powierzchni.  Naukowcy ostrzegają jednak przed używaniem środków czyszczących na bazie chloru lub środków silnie zapachowych, które prawdopodobnie uwalniają pewne substancje lotne, a także mogą wchodzić w interakcję z lotnymi substancjami dymnymi, tworząc nowe, równie niepożądane gazy. (To samo dotyczy oczyszczaczy powietrza uwalniających chemikalia.) Ograniczenie ilości trudnych do czyszczenia powierzchni - takich jak zasłony i dywany lub inne zakamarki - w domu regularnie narażonym na działanie dymu z pożarów może być również dobrym pomysłem, choć naukowcy podkreślają, że tak naprawdę nie wiedzą jeszcze, które powierzchnie są bardziej podatne na wchłanianie substancji lotnych. 

Badanie ogniska 

Czyszczenie powierzchni w celu oczyszczenia powietrza - jest to sprzeczne z intuicją, ale okazuje się bardzo skuteczne, nawet gdy trwa pożar - mówi Li. "Czyszczenie zmniejsza bieżące emisje z powierzchni, a także zwiększa ich zdolność do pochłaniania substancji lotnych, które nadal napływają, poprawiając jakość powietrza w pomieszczeniach". Ta sama zasada ma prawdopodobnie zastosowanie do innych źródeł zanieczyszczeń, takich jak dym papierosowy, spaliny lub zanieczyszczenia przemysłowe. "Czyszczenie powierzchni pomaga" - mówi Farmer - "podobnie jak otwieranie okien, gdy powietrze na zewnątrz jest najczystsze, ponieważ zanieczyszczenia mają tendencję do koncentrowania się w naszych domach". Chociaż te wyniki uzyskano w kontrolowanych warunkach, naukowcy, którzy badali skutki dużych pożarów lasów, twierdzą, że te metody sprzątania nadal są pomocne. "To badanie jest ogromnie przydatne dla interpretacji naszych własnych danych uzyskanych w domach narażonych na dym po [bardzo destrukcyjnym] pożarze w Marshall [który wybuchł w Kolorado dwa lata temu]" - mówi chemik atmosferyczny William Dresser z Uniwersytetu Kolorado Boulder, który nie uczestniczył w bieżącej analizie. "W tym badaniu w bardzo kontrolowanych warunkach uwolniono niewielkie ilości dymu wewnątrz pomieszczeń. W przeciwieństwie do tego, w czasie pożaru w Marshall, do budynków przedostały się ogromne ilości dymu. A mimo to uzyskaliśmy bardzo podobne wyniki, jeśli chodzi o okres, w którym różne związki dymu są zatrzymywane."