W Wielkiej Brytanii rusza badanie wykorzystujące wirtualną rzeczywistość (VR) do leczenia uzależnienia od kokainy

Ilustracja: Paolo Deluca

Naukowcy tworzą wirtualny świat rzeczywistości, który ma pomóc osobom zmagającym się z uzależnieniem od kokainy poprzez wielokrotne wystawianie ich na kuszące scenariusze w bezpiecznym środowisku. Projekt opiera się na doświadczeniach osób uzależnionych, aby stworzyć dostosowane do ich potrzeb trójwymiarowe doświadczenia, takie jak samotność w mieszkaniu czy przebywanie na imprezie z przyjaciółmi. Uczestnicy mogą zanurzyć się w realistycznych sytuacjach za pomocą zestawu VR, które wywołują chęć zażycia narkotyków.

Badania wykazały, że terapia ekspozycji na bodźce może znacząco zmniejszyć głód i ryzyko nawrotu u osób wychodzących z uzależnienia od alkoholu. Jednak ta metoda nie została jeszcze w pełni przetestowana jako potencjalne leczenie uzależnienia od kokainy. Paolo Deluca, główny badacz i profesor zajmujący się badaniami nad uzależnieniami w King's College London, stwierdził, że wirtualny świat rzeczywistości powinien pomóc użytkownikom zerwać skojarzenie między kuszącymi scenariuszami a zażywaniem kokainy, a także dać im czas na ćwiczenie strategii odmawiania narkotyków.

„Próbujemy lepiej zrozumieć scenariusze – bodźce i interakcje – które wywołują głód u osób używających kokainy” – powiedział.

Ilustracja: Paolo Deluca

Projekt jest jednym z 11 ogłoszonych w piątek w ramach rządowej inwestycji o wartości 12 milionów funtów, mającej na celu redukcję liczby przedawkowań narkotyków za pomocą technologii wirtualnej rzeczywistości, sztucznej inteligencji i urządzeń noszonych. W Wielkiej Brytanii przedawkowania narkotyków powodują niemal 5 000 zgonów rocznie. Kilka z nowych projektów będzie realizowanych w Szkocji, która ma najwyższy wskaźnik zgonów z powodu narkotyków w Europie.

Inny projekt wspierany przez ten program bada możliwość wykorzystania urządzenia noszonego, które współpracuje z monitorem oddechu noszonym na klatce piersiowej. Jeśli urządzenie wykryje przedawkowanie, powiadamia służby ratunkowe, które mają dostęp do antidotum, co może pozwolić na szybsze dostarczenie potencjalnie ratującego życie leczenia.

Jednym z najskuteczniejszych antidotów na przedawkowanie heroiny lub metadonu jest nalokson, jednak leczenie to jest zazwyczaj dostępne jedynie w postaci zastrzyku lub sprayu do nosa i nie zawsze można go zastosować na czas. Aby zwiększyć dostępność leku, inny zespół w King's College bada możliwość opracowania tabletek naloksonowych, które rozpuszczają się w ustach, dostarczając antidotum.

Patrick Vallance, minister ds. nauki, powiedział: „Te innowacyjne projekty podkreślają siłę współpracy w dostarczaniu ratujących życie terapii. Inwestując w te partnerstwa, podejmujemy walkę z uzależnieniami i zapewniamy, że nowoczesna nauka dociera do tych, którzy najbardziej jej potrzebują”. Projekty ogłoszono w momencie, gdy badania zasugerowały, że leki na cukrzycę i odchudzanie, takie jak Wegovy, mogą stać się narzędziem zapobiegania przedawkowaniom narkotyków.

Naukowcy z Loyola University Chicago przeanalizowali dane zdrowotne ponad pół miliona dorosłych z historią nadużywania opioidów. Badanie wykazało, że osoby z receptami na leki wspomagające odchudzanie były o 40% mniej narażone na przedawkowanie niż te, które ich nie miały. Podobne wyniki odnotowano w przypadku nadużywania alkoholu. Analiza danych zdrowotnych ponad 800 tysięcy osób z historią problemów alkoholowych ujawniła, że przypadki zatrucia alkoholem były o 50% rzadsze u osób z receptami na te leki niż u tych, które ich nie miały, zgodnie z raportem opublikowanym w czasopiśmie „Addiction”.

Te leki wpływają na mezolimbiczny układ mózgu, zmniejszając apetyt i wywołując uczucie sytości po jedzeniu. Mogą również oddziaływać na szlaki nagrody w mózgu, które odgrywają kluczową rolę w uzależnieniach od substancji. Matt Field, profesor psychologii z Uniwersytetu w Sheffield, stwierdził, że leki te mogą zmniejszyć liczbę hospitalizacji związanych z nadużywaniem heroiny i alkoholu, ale nie jest jasne, czy pomagają ograniczyć częstotliwość ich stosowania.

„Mamy już takie środki jak nalokson, które są specjalnie przeznaczone do szybkiego leczenia przedawkowania heroiny i działają bardzo skutecznie” – powiedział. „Najlepszym sposobem na uniknięcie zatrucia alkoholem jest unikanie spożywania ogromnych ilości, a kluczowe pytanie brzmi, czy Ozempic pomaga ludziom w osiągnięciu tego celu”.