WeChat: Dlaczego Elon Musk chce, by X naśladowało chińską aplikację do wszystkiego?

Pan Musk od dawna mówi, że chce przekształcić swoją firmę zajmującą się mediami społecznościowymi, którą kupił w zeszłym roku za 44 miliardy dolarów (34,4 miliarda funtów), w znacznie większą platformę.

Wcześniej chwalił WeChat – tak zwaną „aplikację do wszystkiego”, która łączy czat, randki, płatności i media społecznościowe – i powiedział, że stworzenie czegoś „nawet zbliżonego do tego poziomu za pomocą Twittera (...) byłoby ogromnym sukcesem”.

W poście na temat X w tym tygodniu pan Musk powiedział, że w nadchodzących miesiącach „dodamy kompleksową komunikację i możliwość prowadzenia całego świata finansów”.

Będzie miał nadzieję, że rozwój X doprowadzi do gwałtownego wzrostu przychodów – firma straciła prawie połowę przychodów z reklam, odkąd kupił ją Musk, i zmaga się z dużym zadłużeniem.

Czym więc jest WeChat – i dlaczego pan Musk chce go naśladować?

Wprowadzony na rynek przez giganta technologicznego Tencent w 2011 roku, WeChat jest obecnie używany przez prawie wszystkich z 1,4 miliarda ludzi w Chinach.

Nazwanie go super-aplikacją to mało powiedziane.

Jej usługi obejmują przesyłanie wiadomości, rozmowy głosowe i wideo, media społecznościowe, dostawę jedzenia, płatności mobilne, gry, wiadomości, a nawet randki.

To jak WhatsApp, Facebook, Apple Pay, Uber, Amazon, Tinder i wiele więcej w jednym.

Jest tak mocno wpisany w tkankę chińskiego społeczeństwa, że życie bez niego jest prawie niemożliwe.

Jak widać na poniższych zdjęciach, interfejsy dla różnych jego części są różne.

Zaczęło się jako platforma do przesyłania wiadomości, taka jak WhatsApp lub iMessage, a jej dwie najczęściej używane funkcje to „Czaty” podobne do WhatsApp i „Chwile”, które są podobne do Facebooka.

Powszechnie używana funkcja „Portfel” może być połączona z kartami debetowymi i kredytowymi – większość sklepów i sprzedawców internetowych w Chinach akceptuje płatności WeChat, a użytkownicy skanują kody QR, aby zapłacić. Ludzie mogą również płacić rachunki domowe, dokonywać inwestycji, a nawet zaciągać pożyczki za pośrednictwem WeChat.

Usługi rządowe są również dostępne na WeChat, a użytkownicy mogą sprawdzać informacje o ubezpieczeniach społecznych, płacić mandaty za przekroczenie prędkości i rezerwować wizyty w szpitalu.

A podczas pandemii stała się niezbędna: podczas gdy cały kraj był objęty ścisłymi ograniczeniami zero-Covid, nie można było poruszać się bez „kodu zdrowia” wygenerowanego w aplikacji.

Posiadanie tak wielu funkcji w jednej aplikacji ma jednak kilka wad.

Z praktycznego punktu widzenia WeChat zajmuje dużą część pamięci telefonu – zazwyczaj dziesiątki gigabajtów danych.

Co więcej, ogromny zasięg WeChat w każdym zakątku chińskiego życia wzbudził obawy o cenzurę rządową, inwigilację i inne kwestie związane z prywatnością.

Chiny blokują dostęp do wielu zagranicznych stron internetowych, od serwisów informacyjnych, takich jak BBC, po platformy mediów społecznościowych, takie jak Facebook i, jak na ironię, X Elona Muska.

Ten poziom kontroli państwa nad Internetem sprawia również, że wypowiadanie się przeciwko rządowi na WeChat jest niezwykle niebezpieczne dla ludzi.

Nie jest niczym niezwykłym, że głosy sprzeciwu zawieszają swoje konta na kilka dni lub tygodni za coś, co powiedzieli za pośrednictwem Czatu lub aplikacji Moments.

Nawet osoby dzielące się pozornie niekontrowersyjnymi informacjami znalazły się po złej stronie rządowych cenzorów i ich konta oraz grupy czatowe zostały zamknięte.

Kitsch Liao, asystent dyrektora Global China Hub w Atlantic Council, mówi, że super-aplikacje, takie jak WeChat, są zgodne z celami Pekinu polegającymi na organizowaniu wszystkich aspektów życia w celu utrzymania kontroli nad krajem.

„Głównie po to, by zapobiec «ryzyku politycznemu» – wszystkiemu, co mogłoby przekształcić się w opozycję i ostatecznie zagrozić rządom KPCh [Komunistycznej Partii Chin]”.

Czy to zadziała na Zachodzie?

Ogromny sukces WeChat w Chinach wynika z dwóch głównych czynników, mówi BBC Kecheng Fang z Chińskiego Uniwersytetu w Hongkongu.

Po pierwsze, większość ludzi w Chinach korzysta z WeChat na smartfonach, a nie na komputerach stacjonarnych, ze względu na stosunkowo późny rozwój Internetu w tym kraju.

„Oznacza to, że żyją raczej w zamkniętych systemach aplikacji niż w otwartej sieci. O wiele łatwiej jest stworzyć «aplikację do wszystkiego» na smartfony niż na komputery” – mówi.

Pan Fang twierdzi również, że brak regulacji konkurencji w Chinach – który kontrastuje z większością krajów zachodnich – pozwala aplikacji takiej jak WeChat skutecznie blokować konkurencyjne platformy, takie jak platforma zakupowa Taobao i aplikacja wideo Douyin.

Czy pan Musk mógłby sprawić, by podobna aplikacja działała poza Chinami? Być może wkrótce się o tym przekonamy – a eksperci uważają, że wszystko może zależeć od płatności cyfrowych.

Kendra Schaefer z firmy Trivium China zajmującej się badaniami politycznymi twierdzi, że pan Musk rozpoznał już niektóre z kluczowych elementów, które pomogły uczynić WeChat „krytycznym dla codziennego życia” w Chinach, w tym integrację mediów społecznościowych z płatnościami cyfrowymi.

To może być „sekretny składnik super-aplikacji”, mówi.

Edith Yeung z firmy inwestycyjnej Race Capital zwraca uwagę, że główną różnicą między Chinami a Zachodem jest powszechne przyjęcie technologii płatności cyfrowych.

Podczas gdy sklepy w Chinach są prawnie zobowiązane do przyjmowania gotówki, w praktyce płatności cyfrowe są znacznie bardziej powszechne.

Różnica ta może stanowić przeszkodę dla ambicji pana Muska. „Wdrożenie prawdziwie bezgotówkowego lub wolnego od kart kredytowych społeczeństwa zajmie światu zachodniemu więcej czasu” – mówi.