Według naukowców ludzie starzeją się w dwóch kluczowych momentach – w wieku 44 i 60 lat

Zdjęcie: blickwinkel/Alamy

Jeśli nagle zauważyłeś u siebie zmarszczki, bóle lub ogólne poczucie starzenia się przez noc, może być na to naukowe wytłumaczenie. Jak wskazuję badanie proces starzenia to nie powolny i stały proces, lecz objawia się w dwóch kluczowych momentach ludzkiego życia.

Badanie miało na celu śledzenie tysiąca różnych molekuł u ludzi w wieku od 25 do 75 roku życia. Dostrzeżono dwie główne zmiany związane ze starzeniem się w wieku ok. 44 lat i kolejną w wieku 60 lat. Badania tłumaczyłyby, dlaczego problemy zdrowotne takie jak choroby układu mięśniowo-szkieletowego i choroby układu krążenia objawiają się w pewnym okresie życia człowieka.

„Nie tylko zmieniamy się stopniowo w czasie. Zachodzą u nas naprawdę duże zmiany”, powiedział profesor Michael Snyder, genetyk i dyrektor the Center for Genomics And Personalized Medicine na Uniwersytecie Stanforda i autor badania nad starzeniem się. „Wychodzi na to, iż człowiek w wieku lat 40 doznaje pierwszych dramatycznych zmian, jak również w wieku lat 60 – i jest to prawda bez względu na to, jaką konkretną molekułę poddajemy badaniu”.

Badanie objęło 108 ochotników, którzy poddali się badaniom krwi, kału i skóry i pobierano od nich doustne i donosowe wymazy każdego miesiąca przez 7 lat. Naukowcy przebadali ok. 135 tys. różnych molekuł (RNA, białek, metabolitów) i mikrobów (bakterii, wirusów oraz grzybów żyjących w ludzkich wnętrznościach i na skórze uczestników).

Większość molekuł i mikrobów nie zmieniła się w stopniowy, jak można by było wcześniej przypuszczać, chronologiczny sposób. Podczas gdy naukowcy szukali grup molekuł z największymi zmianami, wówczas dowiedli, iż największe zmiany w wyglądzie i zdrowiu człowieka następowały u ludzi, którzy byli w wieku powyżej 40 i 60 lat.

Niespodziewane przyspieszenie procesu starzenia się u kobiet w wieku 45 lat było początkowo uznawane za wynik zmian perimenopauzalnych, które mogły nieco zniekształcić wyniki całej grupy. Jednak dane ujawniły, że podobne zmiany zachodziły również u mężczyzn w wieku 45 lat.

„To sugeruje, że choć menopauza lub perimenopauza mogą przyczyniać się do zmian obserwowanych u kobiet w średnim wieku, istnieją prawdopodobnie inne, bardziej istotne czynniki wpływające na te zmiany zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet”, powiedział dr Xiaotao Shen, były badacz podoktorski w Stanfordzkiej Szkole Medycznej i pierwszy autor badania, który obecnie pracuje na Uniwersytecie Technologicznym Nanyang w Singapurze.

Pierwsza fala zmian obejmowała molekuły związane z chorobami sercowo-naczyniowymi oraz zdolnością do metabolizacji kofeiny, alkoholu i lipidów. Druga fala zmian dotyczyła molekuł zaangażowanych w regulację odporności, metabolizm węglowodanów i funkcję nerek. Molekuły związane ze starzeniem się skóry i mięśni zmieniały się w obu punktach czasowych. Poprzednie badania sugerowały, że późniejszy wzrost w procesie starzenia może wystąpić około 78. roku życia, ale najnowsze badanie nie mogło tego potwierdzić, ponieważ najstarsi uczestnicy mieli 75 lat.

Wzór ten pasuje do wcześniejszych dowodów sugerujących, że ryzyko wielu chorób związanych z wiekiem nie wzrasta stopniowo; ryzyko choroby Alzheimera oraz chorób sercowo-naczyniowych wykazuje gwałtowny wzrost po 60. roku życia. Istnieje także możliwość, że niektóre zmiany mogą być powiązane z czynnikami stylu życia lub zachowania. Na przykład zmiana w metabolizmie alkoholu może wynikać ze wzrostu jego spożycia w średnim wieku 40 lat, który może być stresującym okresem w życiu.

Odnalezione wyniki mogą pomóc w ukierunkowaniu działań prewencyjnych, takich jak zwiększenie aktywności fizycznej w okresach szybszej utraty masy mięśniowej, zauważyli autorzy. „Jestem wielkim zwolennikiem tego, abyśmy starali się dostosowywać nasze style życia, póki jesteśmy jeszcze zdrowi”, powiedział Snyder. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature Aging”.