WHO aktualizuje listę potencjalnych źródeł nowej pandemii

Zdjęcie: Pixabay.com

Na nowej liście WHO znalazły się w sumie 34 „priorytetowe rodzaje infekcji”, które mogą wywołać kolejną pandemię. Lista obejmuje szczep grypy typu A, a także wirusy dengi i ospy małpiej. Poprzednie listy z 2017 i 2018 roku zawierały tylko około tuzina wirusów i bakterii, które mogłyby wywołać pandemię. Obecną listę opracowało ponad 200 naukowców, co zajęło im około dwóch lat. Ocenili oni dane dotyczące 1 652 rodzajów patogenów – głównie wirusów i niektórych bakterii – aby zdecydować, które z nich umieścić na liście. Zdaniem naukowców pandemia koronawirusa nie była ostatnią, ponieważ tylko w ciągu ostatnich 25 lat miało miejsce pięć wybuchów epidemii wywołanych przez koronawirusy. Eksperci nie są zgodni co do tego, kiedy nastąpi kolejna pandemia. Grupa koronawirusów Sarbecovirus została uznana za najbardziej niebezpieczną pod względem prawdopodobieństwa wywołania nowej pandemii. Obejmuje ona SARS-CoV-2, który był przyczyną wybuchu pandemii COVID-19. Za niebezpieczną uznano również grupę merbekowirusów, wywołujących bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej. Warto wspomnieć, że poprzednie listy wymieniały tylko pojedyncze patogeny wywołujące określoną chorobę, podczas gdy obecna lista uznaje całe podrodziny tych dwóch wirusów za niebezpieczne. 

Oprócz koronawirusów, ospy małpiej i ptasiej grypy, do listy dodano pięć kolejnych bakterii wywołujących cholerę, dżumę, czerwonkę, biegunkę i zapalenie płuc, a także dwa wirusy gryzoni (znane są już przypadki przenoszenia ich na ludzi). W raporcie stwierdzono, że ze względu na zmiany klimatyczne i urbanizację ryzyko zakażenia tymi patogenami wśród ludzi wzrośnie. Wśród niebezpiecznych wirusów znalazł się również wirus Nipah. Tymczasem w przygotowanym przez Miejskie Centrum Higieny i Epidemiologii w Mińsku podsumowaniu globalnej sytuacji w zakresie chorób zakaźnych na lipiec 2024 r. odnotowano, że od 2012 r. do grudnia 2023 r. na całym świecie zgłoszono łącznie ponad 2600 potwierdzonych laboratoryjnie przypadków bliskowschodniego zespołu niewydolności oddechowej, w tym 947 zgonów. Większość z tych przypadków zidentyfikowano w Arabii Saudyjskiej. Na początku grudnia 2023 r. zgłoszono dwa przypadki MERS, jeden w Zjednoczonych Emiratach Arabskich i jeden w Arabii Saudyjskiej. W pierwszych sześciu miesiącach 2024 r. nie zgłoszono żadnych nowych przypadków MERS. 

Jeśli chodzi o zachorowania na dengę, liczba zgłoszonych przypadków tej choroby na całym świecie rośnie z roku na rok (z 505 000 przypadków w 2000 r. do 5,2 mln w 2019 r.). Również w 2024 r. odsetek zachorowań wzrasta. Od początku 2024 r. na całym świecie zgłoszono ponad dwa miliony przypadków dengi i ponad 500 zgonów z nią związanych. W Europie nie zgłoszono żadnych przypadków dengi niezwiązanych z podróżowaniem. We Francji, ze względu na Igrzyska Olimpijskie w Paryżu, odnotowano wzrost liczby przypadków dengi wśród podróżnych i mieszkańców. Od początku 2024 r. do europejskiej części kraju przybyło 1679 przypadków tej choroby. To ponad dziesięciokrotnie więcej niż w ubiegłym roku. W tym samym okresie w 2023 r. wykryto 131 takich zgłoszeń. 

Białorusini, którzy chcą spędzić wakacje na Sri Lance, również powinni zachować ostrożność. Od początku 2024 r. zarejestrowano tam wiele przypadków dengi, ponad 10 tysięcy. Tylko w ciągu pierwszych pięciu miesięcy tego roku odnotowano ponad 25 tysięcy przypadków. Gorączka krwotoczna denga jest jedną z najaktywniej rozprzestrzeniających się infekcji wirusowych przenoszonych przez owady. W analizie mińskich epidemiologów odnotowano również, że wirusy gryzoni (hantawirusy) spowodowały już w tym roku kilka zgonów w Argentynie i USA. W marcu 2024 r. w Argentynie zarejestrowano przypadek potwierdzonego laboratoryjnie hantawirusa ze skutkiem śmiertelnym u 31-letniej kobiety. W USA (Los Angeles) pierwszy przypadek hantawirusa w pierwszej połowie 2024 r. odnotowano u 10-letniej dziewczynki. W czerwcu 2024 r. odnotowano pierwsze zachorowanie na hantawirusa w stanie Waszyngton. Departament Zdrowia Hrabstwa Grant potwierdził, że mieszkaniec regionu zmarł z powodu zakażenia hantawirusem. Przed zachorowaniem miał on kontakt z gryzoniami. Jak dodają stołeczni epidemiolodzy, infekcje te mogą przedostać się na Białoruś na kilka sposobów. Na przykład z powodu aktywnego przepływu ludzi przez granicę i pobytu w innych krajach. Import infekcji może nastąpić w wyniku podróży turystycznych i biznesowych Białorusinów przebywających czasowo za granicą. Ponadto wirusy z listy WHO mogą dostać się do naszego kraju w wyniku tymczasowego pobytu na Białorusi cudzoziemców z krajów endemicznych (w celu podjęcia pracy, nauki itp.).