Wiele osób z ADHD przestaje przyjmować leki

Zdjęcie: Matteo Badini, Unsplash

Ponad połowa nastolatków, młodych dorosłych i dorosłych stosujących leki na ADHD przestaje je przyjmować w ciągu roku od rozpoczęcia leczenia.

Wśród dzieci, u których zwykle rodzice są odpowiedzialni za przyjmowanie leków, nieco mniej osób przerywa leczenie. Jednak 35 procent nadal przestało przyjmować leki na ADHD rok po ich rozpoczęciu. Wynika to z międzynarodowego badania opublikowanego w Lancet Psychiatry.

Młodzi ludzie zagrożeni wypadnięciem z systemu

W badaniu przeanalizowano dane dotyczące recept od ponad 1,2 miliona pacjentów, którzy rozpoczęli leczenie lekami na ADHD w Australii, Danii, Hongkongu, Islandii, Holandii, Norwegii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Wzorzec był podobny we wszystkich krajach i regionach.

„Jest mało prawdopodobne, że tak wiele osób przerywa leczenie, ponieważ objawy ADHD ustąpiły, co oznacza, że wysoki wskaźnik wczesnego przerywania leczenia może być główną przeszkodą w skutecznym leczeniu. Nie byliśmy w stanie przeanalizować bezpośrednich przyczyn w tym badaniu, ale częstymi powodami odstawienia leków są skutki uboczne i słaba skuteczność" mówi badacz Zheng Chang z Karolinska Institutet, który kierował badaniem.

Niezaopiekowani młodzi dorośli 

Młodzi dorośli w wieku 18-19 lat mieli najwyższy odsetek przerw w leczeniu. Jest to moment, w którym opuszczają oni psychiatrię dziecięcą i młodzieżową i zaczynają być pacjentami psychiatrii dla dorosłych, co wiąże się z ryzykiem pominięcia przez system. Według naukowców jest to coś, co wymaga lepszego zarządzania przez system opieki zdrowotnej.

„Istnieje potrzeba poprawy przejścia do psychiatrii dorosłych i uznania, że problemy związane z ADHD często utrzymują się przez długi czas. Ponadto, nowe narzędzia cyfrowe, takie jak proste rozwiązania oparte na SMS-ach, mogłyby zostać wykorzystane do pomocy osobom z ADHD w zarządzaniu ich lekami" mówi badaczka Isabell Brikell z Karolinska Institutet.

Dania wyróżnia się na tle innych krajów

W statystykach wyróżnia się jednak Dania. Tam znacznie niższy odsetek dzieci przerywa leczenie. Po roku tylko 18 procent duńskich dzieci przerwało leczenie, w porównaniu do średniej wynoszącej 35 procent.

W porównaniu ze Szwecją i Norwegią, w Danii przepisuje się mniej leków na ADHD. Według naukowców może to oznaczać, że leki są podawane tylko dzieciom z cięższym ADHD i najbardziej potrzebującym.

"W Szwecji przepisuje się stosunkowo dużo leków na ADHD w porównaniu z wieloma innymi krajami europejskimi, więc możliwe jest, że mamy do czynienia z nadmiernym przepisywaniem leków" mówi Zheng Chang.

Fakty na temat ADHD

ADHD to skrót od zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Jest to powszechna diagnoza neuropsychiatryczna, która dotyka około 5% dzieci i około 2,5% dorosłych. ADHD często wpływa na koncentrację i kontrolę impulsów.

Leczenie może składać się z kombinacji leków i terapii behawioralnej.

Stosowanie leków na ADHD znacznie wzrosło w ciągu ostatnich dwóch dekad. Nie jest jednak jasne, w jakim stopniu osoby z ADHD kontynuują przyjmowanie leków i jakie są konsekwencje ich długoterminowego przyjmowania pod względem chorób układu krążenia.

Wyższe ryzyko chorób układu krążenia

W innym badaniu, obejmującym ponad 275 000 szwedzkich pacjentów z ADHD, naukowcy przyjrzeli się zażywaniu leków przez okres do 14 lat.

Wykazały one, że przyjmowanie leków na ADHD przez dłuższy czas - i w dawkach wyższych niż przeciętne - wiąże się ze zwiększonym ryzykiem niektórych chorób sercowo-naczyniowych. Są to głównie wysokie ciśnienie krwi i miażdżyca.

Ogólnie rzecz biorąc, ryzyko chorób sercowo-naczyniowych wzrastało o około cztery procent rocznie. Wzrost ryzyka był największy we wczesnych latach, a w kolejnych zwalniał. Zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych zaobserwowano tylko przy nieco wyższych dawkach.

„Istnieje szeroka gama leków, które zostały powiązane z porównywalnym zwiększonym ryzykiem nadciśnienia tętniczego, gdy są stosowane przez dłuższy okres czasu, taki jak ten stwierdzony tutaj. Pacjenci nie powinni być zatem zaniepokojeni tymi wynikami. Jednak w praktyce klinicznej zwiększone ryzyko należy dokładnie rozważyć w odniesieniu do uznanych korzyści z leczenia w poszczególnych przypadkach "mówi badacz Le Zhang.

Brak związku przyczynowo-skutkowego

Według Le Zhang, lekarze powinni również regularnie monitorować pacjentów z ADHD pod kątem oznak i objawów chorób sercowo-naczyniowych podczas leczenia.

Nie można jednak ostatecznie stwierdzić, że to leki na ADHD prowadzą do zwiększonego ryzyka. Naukowcy twierdzą, że może to być również spowodowane innymi lekami, nasileniem objawów lub czynnikami związanymi ze stylem życia.