Wodór i baterie zostają porzucone: NVE wierzy, że niedobór energii nie jest możliwy. Nadwyżka energii elektrycznej w Norwegii spadnie do 2029 roku, ale o mniej niż przewidywano uważa NVE.

Zdjęcie: Kjetil Malkenes Hovland, E24

Podsumowanie zostało opracowane przez narzędzie sztucznej inteligencji - ChatGPT i sprawdzone pod kątem prawdziwości przez dziennikarzy E24. 

Przyczyną tego stanu rzeczy jest między innymi to, że szereg planów dotyczących energochłonnej produkcji wodoru i baterii zostało porzuconych, zredukowanych lub przeniesionych w czasie. 

W nowym raporcie na temat stanu systemu energetycznego, Norweskie Dyrekcja Zasobów Wodnych i Energii (NVE) omawia prognozy dotyczące systemu energetycznego Norwegii do 2029 roku. 

Kilka lat temu wiele specjalistów zakładało, że Norwegia osiągnie swoje cele klimatyczne i przemysłowe, co według takich instytucji jak Dyrekcja Ochrony Środowiska oraz Komisja Energetyczna, wymagałoby dziesiątek terawatogodzin produkcji nowej energii i dużych oszczędności energetycznych. 

Zarówno NVE, jak i Statnett obawiały się przez pewien czas, że nadwyżka energii i eksport Norwegii zmieni się w niedobór energii i konieczność importu. 

Obecnie NVE już nie przewiduje niedoboru energii w nadchodzących latach. Jednak nadwyżka energii prawdopodobnie spadnie do 11 TWh w 2029 roku, z 18 TWh obecnie, szacują eksperci. 

Całkowita produkcja energii elektrycznej w Norwegii wyniosła 157 TWh w ubiegłym roku. Natomiast zużycie energii wyniosło 137 TWh.

Zużycie wzrasta wolniej

Przyczyną, dla której energia elektryczna będzie wystarczająca w przyszłości, jest fakt, że wiele projektów wymagających większego zapotrzebowania nie zostanie spełnionych. Kilka fabryk wodoru i baterii zostało zamkniętych, wspomina NVE.

– Norweskie zużycie energii elektrycznej prawdopodobnie wzrośnie w nadchodzących latach, ale raczej nie w tak dużym stopniu, jak sądziliśmy – mówi Kjetil Lund, szef NVE. 

Wcześniej NVE było krytykowane za nieuwzględnianie osiągnięcia celów klimatycznych w swoich analizach. Lund odpowiedział na ten zarzut mówiąc, że potrzebne są również realistyczne analizy tego, co faktycznie dzieje się w systemie energetycznym, a nie tylko uwzględnianie żądań.

– Szereg dużych planów dotyczących produkcji wodoru i baterii zostało ostatnio porzuconych, zredukowanych lub przełożonych. Z drugiej strony zużycie energii przez centrale danych rośnie szybciej niż się spodziewaliśmy. Mimo to, łącząc wszystkie te rzeczy, jest to mniejszy wzrost zużycia energii i mniejsza presja na równowagę energetyczną – mówi Lund.

Nie uda się zrealizować oszczędności energetycznych

Norwegia nie osiągnie ani celu 8 terawatogodzin energii słonecznej, ani celu 10 TWh oszczędności energii elektrycznej do 2030 roku, uważa NVE. 

– Przy obecnie dostępnych narzędziach nie osiągniemy celu 10 TWh oszczędności w nieruchomościach do 2030 roku. Zgodnie z naszymi prognozami, do 2030 roku będziemy około 6 TWh od celu – mówi Kjetil Lund. 

E24 wcześniej informowało o wyliczeniach NVE, które pokazują, że osiągnięcie tego celu będzie wymagało inwestycji w wysokości od 275 do 410 miliardów koron norweskich, czyli od 46 do 69 miliardów koron rocznie. Prawdopodobnie będzie to również wymagało dużego wsparcia finansowego ze strony państwa.

– Przy obecnym zestawie narzędzi nie osiągniemy także planu dotyczącego 8 TWh produkcji energii słonecznej do 2030 roku. Nasze szacunki wskazują, że będziemy o około 6 TWh od tego poziomu. – mówi Lund. 

Branża energii solarnej rozwijała się dynamicznie, gdy ceny energii były wysokie w latach 2021-2023, ale odniosła porażkę w ubiegłym roku, gdy ceny spadły, a Enova zmniejszyła wsparcie. 

Stała cena energii, którą rząd ma zaoferować w ramach programu Norgespris od jesieni, może być gwoździem do trumny dla energii słonecznej na rynku mieszkaniowym, uważa jeden z deweloperów energii słonecznej.

Wzrost zużycia w zbiorach danych

NVE przewiduje, że zużycie energii elektrycznej w Norwegii wzrośnie o około 10 TWh w ciągu najbliższych czterech lat, podczas gdy produkcja energii wzrośnie o około 4 TWh. 

Zbiory danych to jedne z miejsc, które będzie wymagało więcej energii. Przykładowo Google buduje duże centrum danych w Skien, a Green Mountain buduje duże centrum danych dla TikTok-a w Hamar i Løten. 

Również elektryfikacja instalacji naftowych i gazowych oraz sektor transportu przyczyniają się do wzrostu zapotrzebowania na energię, uważa NVE. 

– Elektryfikacja sektora transportu, przemysłu naftowego i gazowego oraz kilku centrów danych napędza wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną. Część tego wzrostu zostanie pokryta przez zwiększoną produkcję energii z energii wodnej i słonecznej, ale nie wszystko – mówi Lund. 

Wciąż istnieją długie kolejki po dostęp do większych zasobów energii. Na stan marca 2025 roku klienci czekają w kolejce u Statnett na łącznie 8 000 megawatów zapotrzebowania. 

Z tego około 6 700 megawatów jest planowane do przyłączenia w ciągu najbliższych pięciu lat, co może oznaczać nawet 50 TWh zapotrzebowania na energię, na szczycie obecnych 137 TWh – informuje NVE. 

Około tyle samo zapotrzebowania znajduje się w kolejce na dostępność prądu, co oznacza, że projekty są wystarczająco dopracowane, aby ubiegać się o dostępność mocy, ale muszą czekać, ponieważ brakuje zasobów w sieci. 

Najwyższa Izba Kontroli (Riksrevisjonen) niedawno skrytykowała brak odpowiedniej infrastruktury energetycznej w Norwegii.