Zaawansowany wiek biologiczny może zwiększać ryzyko demencji i udaru mózgu

Źródło: Martin Reisch/Unsplash. 

Wraz z wiekiem zwiększa się ryzyko zachorowania na raka, choroby sercowo‑naczyniowe i neurodegeneracyjne. Do tej pory badacze tradycyjnie wykorzystywali wiek chronologiczny, czyli liczbę lat życia, jako przybliżoną miarę wieku biologicznego.

„Jednak, ponieważ ludzie starzeją się w różnym tempie, wiek chronologiczny jest niewystarczająco precyzyjną miarą”, mówi Sara Hägg, profesor nadzwyczajny na Wydziale Epidemiologii Medycznej i Biostatystyki w Karolinska Institutet.

Wiek biologiczny prognozuje zagrożenia dla zdrowia

Wiek biologiczny jest miarą wykorzystywaną w badaniach. Może się on różnić się od wieku rzeczywistego. Celem pomiaru wieku biologicznego jest wskazanie zagrożeń dla zdrowia i ryzyka przedwczesnej śmierci – a tym samym, miejmy nadzieję, zapewnienie nowych możliwości profilaktycznej opieki zdrowotnej.

Aby zmierzyć wiek biologiczny i jego związek z chorobami, naukowcy biorący udział w najnowszym badaniu wykorzystali dane dotyczące 325 000 osób z bazy danych UK Biobank. Badani mieli między 40. a 70. rokiem życia podczas pierwszego pomiaru.

Wiek biologiczny obliczano na podstawie 18 tzw. biomarkerów, są to m.in.: lipidy i poziom cukru we krwi, ciśnienie krwi, czynność płuc i BMI. Naukowcy zbadali następnie wpływ tych markerów na ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak: demencja, udar, ALS (stwardnienie zanikowe boczne) i choroba Parkinsona, w okresie dziewięciu lat.

Zwiększone ryzyko wystąpienia demencji

Wysoki wiek biologiczny w porównaniu do wieku rzeczywistego wiązał się ze znacznie zwiększonym ryzykiem demencji, zwłaszcza demencji naczyniowej. Zwiększał on również ryzyko udaru niedokrwiennego, tj. zakrzepów krwi w mózgu.

„Jeśli wiek biologiczny danej osoby jest o pięć lat wyższy niż jej rzeczywisty wiek, prawdopodobieństwo wystąpienia u niej demencji naczyniowej lub udaru mózgu jest o 40 % wyższe”, mówi Jonathan Mak, doktorant na Wydziale Epidemiologii Medycznej i Biostatystyki w Karolinska Institutet.

Styl życia jest ważnym czynnikiem

Badanie ma charakter obserwacyjny i nie pozwala na ustalenie przyczynowości. Wyniki wskazują jednak, że poprzez spowolnienie procesów starzenia się organizmu, pod względem mierzonych biomarkerów, możliwe byłoby zmniejszenie ryzyka lub opóźnienie wystąpienia niektórych chorób.

„Na kilka wartości może mieć wpływ styl życia i przyjmowane leki”, zauważa Sara Hägg.

Zwiększone ryzyko wystąpienia ALS

Ryzyko rozwoju ALS (stwardnienia zanikowego bocznego) również wzrasta wraz z wiekiem biologicznym. W przypadku choroby Parkinsona nie zaobserwowano jednak takiego wzrostu ryzyka.

„Wiemy już, że choroba Parkinsona wyróżnia się w podobny sposób w innych kontekstach, np. jeśli chodzi o palenie tytoniu”, mówi Sara Hägg.

Naukowcy będą teraz badać związek między wiekiem biologicznym a innymi chorobami, na przykład rakiem.