Zapobieganie chorobie Parkinsona może zaczynać się „przy stole obiadowym”

źródło: Chan2545/iStockphoto/Getty Images

„Nasze badania pokazują, że nadmierne spożycie żywności przetworzonej, takiej jak słodzone napoje gazowane i zapakowane przekąski, może przyspieszać wczesne objawy choroby Parkinsona” — powiedział w oświadczeniu główny autor badania, dr Xiang Gao, profesor i dziekan Instytutu Żywienia Uniwersytetu Fudan w Szanghaju. To najnowsze badanie to część „rosnących dowodów na to, że dieta może wpływać na rozwój choroby Parkinsona” — dodał Gao.

Choć badanie wykazało, że osoby spożywające więcej żywności wysoko przetworzonej zgłaszały więcej wczesnych objawów, nie stwierdzono bezpośredniego wzrostu ryzyka samej choroby Parkinsona — zaznaczył dr Daniel van Wamelen, wykładowca kliniczny neurologii na King’s College London, który nie brał udziału w nowych badaniach. „Badanie nie śledziło, czy u uczestników zdiagnozowano później chorobę Parkinsona” — powiedział van Wamelen w oświadczeniu. „Jednak większa liczba tych objawów sugeruje wyższe ryzyko w dłuższym czasie”.

Zdrowie mózgu zaczyna się „przy stole obiadowym”

Badanie przeanalizowało dane dotyczące zdrowia i diety prawie 43 000 uczestników Nurses' Health Study i Health Professionals Follow-Up Study — dwóch amerykańskich projektów badawczych, które od dekad zbierają informacje na temat zachowań zdrowotnych. Średni wiek uczestników wynosił 48 lat, a żaden z nich nie miał choroby Parkinsona na początku badania. Wszyscy samodzielnie raportowali, co jedli co kilka lat — co stanowi ograniczenie badania, ponieważ uczestnicy mogli nie pamiętać dokładnie swojej diety.

Żywność wysoko przetworzona, analizowana w badaniu, obejmowała: napoje słodzone sztucznie lub cukrem, przyprawy, sosy i pasty, zapakowane słodkie przekąski lub desery, jogurty i desery na bazie nabiału, pieczywo, płatki śniadaniowe oraz zapakowane przekąski słone.

Badanie wykazało związek między wczesnymi objawami choroby Parkinsona a wszystkimi rodzajami żywności wysoko przetworzonej — z wyjątkiem pieczywa i płatków śniadaniowych. Wynik ten wskazuje na wspólną cechę większości przetworzonej żywności, która może wyjaśniać wyniki badania. Jednym z powodów może być to, że żywność wysoko przetworzona zazwyczaj zawiera mniej błonnika, białka i mikroskładników odżywczych, a więcej dodanego cukru, soli oraz tłuszczów nasyconych lub trans — stwierdzono w badaniu. Tego rodzaju produkty mogą również wpływać na równowagę flory jelitowej, a ich dodatki mogą nasilać stany zapalne, produkcję wolnych rodników i śmierć neuronów — dodano.

„Przy próbie przekraczającej 42 800 uczestników i długim okresie obserwacji sięgającym 26 lat, to badanie wyróżnia się nie tylko siłą statystyczną, lecz także rygorem metodologicznym” — napisali autorzy artykułu redakcyjnego towarzyszącego badaniu. Artykuł współautorstwa dr. Nikolaosa Scarmeasa, profesora neurologii klinicznej na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku, oraz dietetyczki Marii Maraki, adiunkta w dziedzinie medycyny sportowej i biologii ćwiczeń na Uniwersytecie Narodowym i Kapodistriańskim w Atenach. Żadne z nich nie brało udziału w nowych badaniach.

„Prewencja chorób neurodegeneracyjnych może zaczynać się przy stole obiadowym” — napisali. „Nadmierne spożycie żywności wysoko przetworzonej nie tylko stanowi czynnik ryzyka chorób metabolicznych, ale może również przyspieszać procesy neurodegeneracyjne i związane z nimi objawy”.

Wczesne objawy pojawiają się lata przed utratą funkcji motorycznych

W nowym badaniu, opublikowanym w środę w czasopiśmie „Neurology”, naukowcy skupili się na etapie prodromalnym choroby Parkinsona — czyli na wczesnych sygnałach, które pojawiają się lata lub dekady przed drżeniami, sztywnością mięśni, spowolnieniem ruchów i zmianami postawy, charakterystycznymi dla tej choroby.

Ból ciała, zaparcia, objawy depresji, zmiany w zdolności odczuwania zapachów lub widzenia kolorów oraz nadmierna senność w ciągu dnia mogą być wczesnymi objawami choroby Parkinsona — podaje Fundacja Parkinsona. Bardzo nietypowe zaburzenie snu, w którym osoby mogą się poruszać podczas fazy REM, również jest kluczowym wczesnym objawem — zaznaczają badacze. Zwykle podczas fazy REM ciało jest sparaliżowane, by uniemożliwić wykonywanie ruchów zgodnych z treścią snów.

Badanie wykazało, że osoby spożywające około 11 porcji żywności wysoko przetworzonej dziennie — w porównaniu z osobami, które jadły tylko trzy — miały 2,5 razy większe prawdopodobieństwo wystąpienia trzech lub więcej wczesnych objawów choroby Parkinsona. Co więcej, spożycie większej ilości przetworzonej żywności wiązało się ze zwiększonym ryzykiem niemal wszystkich objawów, z wyjątkiem zaparć. Wynik ten utrzymywał się nawet po uwzględnieniu takich czynników jak wiek, aktywność fizyczna czy palenie papierosów.

„Choroba Parkinsona jest nieuleczalna” — powiedział Gao w e-mailu. „W naszym wcześniejszym badaniu, opartym na tych samych populacjach, które uwzględniliśmy w obecnej analizie, stwierdziliśmy, że zdrowy sposób odżywiania i aktywność fizyczna mogą spowolnić postęp choroby. Wybór jedzenia mniejszej ilości żywności przetworzonej i większej ilości pełnowartościowej, odżywczej żywności może być dobrą strategią dla utrzymania zdrowia mózgu”.