Zza klawiatury: prace akademickie w erze ChatGPT

Zdjęcie: Owen Franken/ Getty Images

Na przestrzeni wieków, niektóre znaczące osiągnięcia naukowe wywołały duże obawy i niepokój w społeczeństwie. Jednakże w miarę upływu czasu, ludzie przyzwyczaili się i opanowali te innowacyjne wynalazki, co doprowadziło do osiągnięcia nowego poziomu postępu. ChatGPT, fenomen stworzony przez OpenAI, nieuchronnie podąża śladami wielkich innowacji i wydaje się, że musi przejść przez różne etapy akceptacji społecznej i akademickiej.

Akronim GPT, pochodzący od słów „Generative Pre-trained Transformer", odnosi się do algorytmu głębokiego uczenia, który analizuje i generuje tekst w języku naturalnym. Ta innowacyjna technologia została wstępnie przeszkolona na ogromnym zbiorze internetowych danych tekstowych, co pozwala jej tworzyć spójne i gramatycznie precyzyjne zdania w odpowiedzi na podpowiedzi lub zapytania. Od swojego publicznego debiutu 19 marca 2023 r. baza danych Scopus zanotowała 81 artykułów wyłącznie poświęconych ChatGPT, począwszy od jego potencjalnego wpływu na edukację, publikacje naukowe i medycynę, aż po jego wykorzystanie w walce z globalnym ociepleniem i cyberbezpieczeństwie. 

W dyskusjach na temat ChatGPT i pisania akademickiego stale pojawiają się kwestie uczciwości akademickiej oraz potencjalnego popełnienia plagiatu. Wielu redaktorów wyraża obawy, że wykorzystanie technologii sztucznej inteligencji (AI) może przyczynić się do wzrostu liczby plagiatu. Podobne stanowisko przyjęła rodzina czasopism naukowych, która od stycznia 2022 roku dobitnie oświadczyła, że prace zawierające teksty wygenerowane przez ChatGPT nie będą akceptowane ze względu na obawy związane z brakiem oryginalności wynikającej z „plagiatu z ChatGPT.”.

Problem plagiatu istnieje od dawna, jednak wraz z pojawieniem się Internetu jego potencjał znacznie wzrósł. W odpowiedzi na obecne wyzwania opracowano szereg programów, które potrafią wykryć plagiat, a nawet klasyfikować go na różne kategorie. W dzisiejszych czasach trudno jest odróżnić prace napisane przez człowieka od tych wygenerowanych przez sztuczną inteligencję (AI). Niemniej niedawno zespół autorów z Uniwersytetu Stanforda opublikował wstępne opracowanie, w którym szczegółowo opisano rozwój programu DetectGPT, mającego za zadanie precyzyjne identyfikowanie tekstów wygenerowanych przez AI. Jeśli jednak autorzy wykorzystują ChatGPT wyłącznie jako narzędzie do korekty i edycji, czy wciąż będzie to uznane za plagiat? Mogą korzystać z innych programów, takich jak Grammarly lub skorzystać z usług biur tłumaczeniowych albo firm specjalizujących się w redakcji językowej wiodących wydawnictw, pod warunkiem, że zostanie to odpowiednio zamieszczone w sekcji Podziękowania.

ChatGPT stanowi obecnie bezpłatne rozwiązanie, eliminując skutecznie barierę językową, która tradycyjnie uniemożliwiała autorom nieanglojęzycznym dorównanie swoim anglojęzycznym kolegom. Wielu badaczy spoza anglojęzycznych regionów, zwłaszcza tych o umiarkowanej lub niskiej stabilności gospodarczej, ma ograniczony dostęp do płatnych usług redakcyjnych, co stawia ich w niekorzystnej sytuacji. ChatGPT reprezentuje narzędzie, które może zrewolucjonizować dostęp do szanowanych, zweryfikowanych czasopism akademickich, umożliwiając naukowcom z różnych środowisk swobodne poruszanie się w procesie publikacji. Dzięki temu rozwiązaniu, badacze z szerokiego spektrum kulturowego terytoriów mogą przystępować do tego procesu z większą łatwością i komfortem, niezależnie od opresyjnych barier językowych.

Bez wątpienia sposób prezentacji tekstu ma znaczący wpływ na jego odbiór przez czytelników. Nawet najbardziej przekonujące wyniki badań mogą zostać zlekceważone, jeśli autor nie zdoła trafnie wyrazić swojego punktu widzenia. Czy jednak uzasadnione jest przykładanie tak dużej wagi do umiejętności pisania? Tradycyjne metody analizy danych statystycznych, które wymagały czasochłonnego obliczania skomplikowanych wzorów matematycznych, są obecnie uważane za przestarzałe. Większość naukowców zamiast tego korzysta z programów statystycznych, które wykonują za nich obliczenia. Głównym celem staje się teraz umiejętność wyboru odpowiednich metod statystycznych i właściwe wykorzystanie oprogramowania do analizy danych. Niemniej jednak nie należy bagatelizować wkładu statystyków w ten proces. W dziedzinie pisarstwa akademickiego obserwujemy podobną tendencję. Tak jak istnieje sekcja poświęcona szczegółowej analizie statystycznej, opisująca wszystkie stosowane techniki, rozsądne wydaje się dodanie sekcji, która wyjaśni, jak korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji. Redaktorzy mogą wymagać ujawnienia konkretnych poleceń wydanych podczas korzystania z ChatGPT, aby dokładnie określić rolę tego narzędzia w przygotowaniu publikacji.

Jak można zapobiec nieuczciwości naukowej autorów korzystających z ChatGPT? Kwestii przestrzegania przepisów dotyczących uczciwości akademickiej nie należy traktować jedynie jako uniknięcia wykrycia, lecz jako naruszenie zasad nauki. Jest to wyraz głęboko zakorzenionych przekonań i zasad etycznych. Podpisanie Standardów Autorskich ICMJE sprawia, że autorzy aktywnie przyjmują odpowiedzialność za wszystkie aspekty swojej pracy. W związku z tym, biorąc pod uwagę ograniczenia ChatGPT, wątpliwe jest, czy badacze będą polegać wyłącznie na tym narzędziu. Ponadto, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi pisania akademickiego, ChatGPT nie spełnia kryteriów autorstwa lub współautorstwa publikacji. Mimo że narzędzie to ma wiele zalet, posiada również pewne wady. Warto zauważyć, że posiada ograniczoną wiedzę na temat terminów i wydarzeń po roku 2021. Ponadto, mogą być generowane błędne informacje, opierając się na zasobach internetowych o różnej wiarygodności, które nie są zweryfikowane. Niemniej jednak, konkurencja napędza postęp, więc naturalne jest oczekiwanie dalszego rozwoju chatbotów. Obecnie istnieją już realne alternatywy dla ChatGPT, takie jak Google Language Model for Dialogue Applications (LaMDA), które demonstrują niezwykłe możliwości konwersacyjnej sztucznej inteligencji. Ponadto pionierskie firmy, takie jak „Sparrow” firmy DeepMind, obecnie przechodzą fazę testów beta, co pokazuje szybkie tempo rozwoju technologii chatbotów.

Dodatkowo, podjęliśmy inicjatywę zadania pytania w celu uzyskania „opinii” na temat samego narzędzia AI: „Czy ChatGPT stanowi zagrożenie dla pisarstwa akademickiego?” Odpowiedź, którą otrzymaliśmy, brzmiała następująco:

„Nie, ChatGPT nie stanowi zagrożenia dla pisarstwa akademickiego. Jest to narzędzie zaprojektowane w celu wspierania użytkowników w generowaniu ludzkich odpowiedzi na pytania i podpowiedzi. Chociaż może być pomocne w generowaniu pomysłów i wstępnych projektów prac akademickich, nie należy traktować go jako jedynego źródła informacji lub analiz. Tworzenie publikacji akademickich wymaga krytycznego myślenia, badania i analizy, umiejętności, których maszyna nie jest w stanie zastąpić. Ponadto pisanie akademickie często wymaga przestrzegania, pewnych wytycznych, dotyczących stylu lub wymagań dotyczących formatowania, które niekoniecznie mieszczą się w zakresie możliwości ChatGPT. Ostatecznie ChatGPT stanowi użyteczne narzędzie, ale nie zastępuje pracy autorów w środowiskach akademickich.”.

Jesteśmy głęboko przekonani, że ChatGPT może być cennym narzędziem w procesie pisania prac naukowych. Ponadto, istnieje możliwość, że wprowadzi on nowy paradygmat, w którym, ze względu na łatwość tworzenia artykułów, społeczność naukowa zastosuje bardziej rygorystyczne standardy, wymagając większej analizy i innowacyjności. Możliwe, że w przyszłości głównym kryterium oceny prac naukowych będzie ich wartość twórcza, co przyczyni się do podniesienia ogólnego poziomu nauki.

PODZIĘKOWANIA

Chcielibyśmy wyrazić naszą wdzięczność wobec ChatGPT za pomoc w redakcji niniejszej pracy za pomocą specjalnego polecenia "Czy mógłbyś uczynić ten akapit bardziej wyrafinowanym?" Każdy fragment tekstu został następnie poddany rygorystycznemu procesowi podwójnej korekty przez ludzkich autorów, a w razie potrzeby również ponownie zredagowany.